Hoạt động hòa giải ở cơ sở tại huyện Cẩm Mỹ:
Nhiều hạn chế, thiếu sót cần khắc phục

Hòa giải ở cơ sở (HGCS) là một trong những công việc quan trọng góp phần hạn chế khiếu nại vượt cấp và phát sinh các vụ án. Vì vậy, hàng năm UBND huyện Cẩm Mỹ đều chỉ đạo Phòng Tư pháp phối hợp với UBND các xã củng cố kiện toàn các ban và tổ HGCS. Hiện nay, toàn huyện có 81 tổ hòa giải và 13 hội đồng hòa giải với 595 thành viên.

Hòa giải ở cơ sở (HGCS) là một trong những công việc quan trọng góp phần hạn chế khiếu nại vượt cấp và phát sinh các vụ án. Vì vậy, hàng năm UBND huyện Cẩm Mỹ đều chỉ đạo Phòng Tư pháp phối hợp với UBND các xã củng cố kiện toàn các ban và tổ HGCS. Hiện nay, toàn huyện có 81 tổ hòa giải và 13 hội đồng hòa giải với 595 thành viên.

* Phát huy những kinh nghiệm

UBND huyện Cẩm Mỹ cho biết, trong năm 2009 và quý I-2010, các ban và tổ HGCS đã nhận 434 đơn yêu cầu và đã tổ chức hòa giải thành 339 đơn. Điển hình như năm 2009, xã Long Giao tiếp nhận 25 đơn yêu cầu hòa giải và đã thực hiện hòa giải thành 18 trường hợp, số còn lại chuyển cơ quan tòa án xét xử hoặc đang tiếp tục hòa giải. Còn tại xã Lâm San, năm 2009 các tổ hòa giải đã thực hiện hòa giải thành 19/24 đơn yêu cầu. Trong đó, phần lớn là các vụ tranh chấp quyền sử dụng đất, tranh chấp dân sự và hôn nhân gia đình.

Đại diện Ban Pháp chế HĐND tỉnh kiểm tra hoạt động hòa giải ở cơ sở tại huyện Cẩm Mỹ.

Công tác HGCS tại 2 xã Long Giao và Lâm San được chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo kiện toàn tổ chức cũng như không ngừng nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải và kiến thức pháp luật cho các hòa giải viên. Vì vậy, mặc dù trong mấy năm qua những vụ việc tranh chấp về quyền sử dụng đất gia tăng nhưng các tổ hòa giải đã kịp thời tiến hành tổ chức hòa giải, không để xảy ra những vụ việc căng thẳng và tỷ lệ hòa giải thành cao. Kinh nghiệm ở xã Long Giao trong công tác hòa giải còn cho thấy, ngoài sự tích cực của các hòa giải viên, các tổ hòa giải thường mời các cụ cao tuổi, có uy tín tại địa phương tham gia hòa giải nên hiệu quả đạt cao.

Thực tế tại Cẩm Mỹ cũng chỉ ra, qua hòa giải các mâu thuẫn, xích mích giữa các thành viên trong gia đình, trong quan hệ xóm giềng và giữa các tranh chấp phát sinh từ những hợp đồng dân sự và nghĩa vụ dân sự đã được giải quyết dứt điểm, góp phần củng cố xây dựng tình làng nghĩa xóm, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. Từ đó, hạn chế tình trạng khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, ổn định tình hình an ninh chính trị ở địa phương, xây dựng gia đình văn hóa, ấp văn hóa.

* Một số khiếm khuyết cần chấn chỉnh

Tuy nhiên, trong công tác HGCS tại Cẩm Mỹ cũng tồn tại một số vấn đề cần khắc phục. Cụ thể như một số tổ hòa giải ở vài xã chưa hoạt động đúng quy định của pháp luật. Theo quy định, Ủy ban MTTQ xã, phường, thị trấn phối hợp với các tổ chức thành viên của mình nhằm lựa chọn, giới thiệu người để nhân dân bầu ra tổ viên tổ hòa giải. Việc bầu tổ viên hòa giải được tổ chức ở thôn, ấp, tổ dân phố, cụm dân cư và người được bầu làm tổ trưởng là tổ viên tổ hòa giải. Tuy nhiên, việc bầu cử tổ trưởng hòa giải ở một số xã trong huyện Cẩm Mỹ lại do UBND xã chỉ định trưởng ấp làm tổ trưởng. Cách làm này chưa đúng quy định và ý nghĩa của việc thành lập tổ hòa giải.

Sự phối hợp của Ủy ban MTTQ và Hội Nông dân các xã tham gia công tác hòa giải chưa đầy đủ và thường xuyên. Một số thành viên trong các ban và tổ hòa giải chưa tích cực tham gia nên đã ảnh hưởng đến chất lượng hòa giải. Thành phần tham gia hòa giải không đúng quy định, thường chỉ có cán bộ tư pháp và địa chính, không có lãnh đạo UBND xã. Một số trường hợp hòa giải liên quan đến lĩnh vực đất đai, nhất là thay đổi về ranh giới, thửa đất nhưng UBND xã không báo cáo về Phòng Tài nguyên - môi trường để điều chỉnh, quản lý theo đúng quy định. Mặt khác, công tác bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ cho các thành viên tổ hòa giải còn hạn chế, chưa tổ chức thường xuyên, trình độ hòa giải viên còn hạn chế, chưa cập nhật kịp thời các văn bản mới ban hành.

Trường Quân