Phương tiện gia dụng đường thủy: Hầu hết chưa có thiết bị an toàn

Tuy chưa thống kê đầy đủ nhưng số lượng ghe xuồng gia dụng trên các tuyến đường thủy ở Đồng Nai là khá lớn. Đây là loại phương tiện của người dân ven sông sinh hoạt, kiếm sống hàng ngày nhưng chưa được quản lý phù hợp. Do vậy, nguy cơ tai nạn từ các phương tiện này cũng là điều cần quan tâm.

Tuy chưa thống kê đầy đủ nhưng số lượng ghe xuồng gia dụng trên các tuyến đường thủy ở Đồng Nai là khá lớn. Đây là loại phương tiện của người dân ven sông sinh hoạt, kiếm sống hàng ngày nhưng chưa được quản lý phù hợp. Do vậy, nguy cơ tai nạn từ các phương tiện này cũng là điều cần quan tâm.

Từ đầu tháng 9-2009 đến nay, ở tuyến sông thuộc huyện Nhơn Trạch và trên lòng hồ Trị An đã xảy ra hai vụ tai nạn trên đường thủy làm chết 10 người. Điều đáng nói là phương tiện gây hai vụ tai nạn gây chết nhiều người này chỉ là những chiếc xuồng chèo không động cơ (còn gọi là phương tiện thô sơ hoặc xuồng gia dụng). Đây là loại phương tiện được các hộ sinh sống ven sông, hồ sử dụng khá phổ biến. Trung tá Nguyễn Thanh Tòng, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông đường thủy (CSGTĐT) khu vực hồ Trị An cho biết, số lượng ghe xuồng gia dụng thô sơ của những người dân sinh hoạt, đánh bắt thủy sản trên hồ có khoảng vài trăm chiếc. Loại ghe xuồng này tập trung nhiều ở các khu nuôi cá bè và chài lưới, nhiều nhất ở khu làng bè dưới chân cầu La Ngà. Theo trung tá Tòng, với kết cấu mỏng manh, nhỏ bé, các loại ghe xuồng gia dụng này sẽ dễ gặp nguy hiểm khi có sóng gió lớn.

Hai chiếc xuồng đánh bắt cá tôm này trên hồ Trị An hầu như không trang bị phương tiện cứu sinh.

Ngày 29-10, chúng tôi có mặt trên hồ Trị An (phần thuộc địa bàn huyện Vĩnh Cửu). Trên mặt hồ nước mênh mông, vợ chồng anh Lê Thành Hiệp (ở khu phố 1, thị trấn Vĩnh An) đang cặm cụi trên chiếc xuồng nhỏ đặt lọp bắt tép. Anh Hiệp cho biết, chỉ đặt lọp đến đầu giờ chiều là nghỉ, vì buổi chiều thường có gió lớn nên mặt hồ đầy sóng to rất nguy hiểm. Tuy vậy, vào buổi sáng cũng có lúc những cơn gió to bất chợt ập đến khiến chiếc xuồng nhỏ của vợ chồng anh bị sóng đánh tròng trành. Thấy chúng tôi quan tâm về sự nguy hiểm của chiếc xuồng nhỏ giữa sóng nước mênh mông, anh Hiệp chỉ vào cái ruột xe hơi đặt dưới giỏ đựng tép nói: "Đó là chiếc phao cứu sinh của vợ chồng tôi khi có sự cố xảy ra". Cũng trên mặt hồ này, ở khu vực xã Mã Đà, chúng tôi gặp anh Nguyễn Văn Năm đang đơn độc với chiếc xuồng câu giăng. Ngoài dàn lưỡi câu và rổ đựng mồi chúng tôi không thấy trên xuồng có áo phao hoặc vật dụng nổi nào. Anh Năm cho biết, nhà ở gần mé hồ nên anh không cần mang theo phao! Anh còn nói, nếu xảy ra sự cố thì lấy sức bơi vô bờ. Tuy nhiên, nếu ở gần bờ không có cá thì anh cũng phải đi xa và đến những vùng nước sâu hơn. Với dàn câu thường phải bủa ở những khu vực nước sâu thì sự chủ quan của ngư dân này là rất đáng lo ngại.

Chúng tôi cũng ghi nhận trên sông Đồng Nai có không ít trường hợp ngư dân sử dụng xuồng gia dụng như vậy. Anh Lê Văn Nhanh làm nghề lưới cá ở khúc sông giáp ranh TP.Biên Hòa và huyện Vĩnh Cửu khoảng 10 năm nay chỉ bằng chiếc xuồng nhỏ vừa là nhà, vừa là phương tiện kiếm sống. Anh Nhanh cho biết, chỉ có anh biết bơi còn vợ thì chịu! Cùng cảnh ngộ với anh Nhanh là gia đình anh Nguyễn Văn Út. Vợ anh Út đang có con nhỏ và cũng không biết bơi. Chị Út cho biết, đứa con nhỏ khi biết bò thì chị cột chân nó vào giữa sàn chiếc xuồng khi anh chị bận lưới cá. Ngoài ra, anh chị không trang bị phao cứu sinh cũng như không biết gì về biện pháp an toàn giao thông đường thủy.

Không ít xuồng gia dụng có động cơ như thế này còn thờ ơ với các biện pháp an toàn.

Bên cạnh ghe xuồng gia dụng thô sơ còn phải kể đến những phương tiện thủy gia dụng có động cơ dưới 5 CV (sức ngựa). Đây cũng là loại phương tiện được người dân ở ven sông sử dụng phổ biến cho sinh hoạt và đánh bắt thủy sản. Một cán bộ ở Phòng Quản lý người lái và phương tiện thuộc Sở Giao thông - vận tải Đồng Nai cho biết, theo quy định, loại phương tiện này chỉ cần đăng ký, không phải đăng kiểm. Thế nhưng, cho đến nay chưa có chủ phương tiện thủy dưới 5CV nào đến Sở Giao thông - vận tải đăng ký. Do vậy, việc quản lý, kiểm soát loại phương tiện này hầu như còn bỏ ngỏ. Trong khi đó, một số chủ phương tiện thì cho biết không hề nghe chính quyền địa phương tuyên truyền về an toàn giao thông đường thủy, số khác nói có nghe nhưng không quan tâm hoặc chưa có điều kiện trang bị phao cứu sinh...

Cuối tháng 9-2009, UBND tỉnh có ban hành Quyết định 69 "Quy định điều kiện an toàn và phạm vi hoạt động của phương tiện thủy thô sơ có trọng tải toàn phần dưới 1 tấn hoặc có sức chở dưới 5 người khi hoạt động trên đường thủy nội địa tỉnh Đồng Nai", nhằm bảo đảm an toàn cho người dân sử dụng loại phương tiện này. Tuy nhiên, qua thực tế ghi nhận của chúng tôi cho thấy, chính quyền địa phương cần tích cực tuyên truyền về Luật Giao thông đường thủy nội địa và các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông thủy cũng như có biện pháp chế tài nghiêm minh đối với người vi phạm. Song, ý thức của người dân trong việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của mình và người thân là quan trọng hơn hết.

Thanh Toàn