Chất lượng kiểm sát và công tố tới đâu?

Trong 6 tháng đầu năm 2009, cơ quan công an điều tra, Viện kiểm sát (VKS) 2 cấp trong tỉnh đã ban hành 3 kiến nghị, yêu cầu khởi tố 16 vụ, đề nghị tiến hành điều tra 5 vụ án.

Trong 6 tháng đầu năm 2009, cơ quan công an điều tra, Viện kiểm sát (VKS) 2 cấp trong tỉnh đã ban hành 3 kiến nghị, yêu cầu khởi tố 16 vụ, đề nghị tiến hành điều tra 5 vụ án. Cùng với đó, ngành này cũng đã hủy quyết định khởi tố bị can 18 trường hợp, từ chối phê chuẩn 4 lệnh bắt khẩn cấp, hủy 4 quyết định gia hạn tạm giữ, không phê chuẩn 19 lệnh bắt tạm giam, trả hồ sơ 22 vụ/72 bị can cho cơ quan điều tra đề nghị bổ sung tình tiết, chứng cứ... Điều này thể hiện rõ vai trò của VKS trong việc tăng cường trách nhiệm kiểm sát nhằm hạn chế tối đa tình trạng bỏ sót lọt tội phạm, nhưng đồng thời cũng không làm oan sai người vô tội. Việc chủ động đề ra yêu cầu điều tra ngay từ khi khởi tố vụ án và bám sát trong suốt quá trình điều tra, nhất là đối với các vụ án trọng điểm, phức tạp là bước tiến của cơ quan kiểm sát.

Theo ghi nhận của chúng tôi, khi thực hiện quyền công tố tại các phiên tòa, kiểm sát viên đã có nhiều đổi mới và nâng cao chất lượng. Khi tham gia thẩm vấn, tranh luận kiểm sát viên đã đưa ra nhiều lập luận sắc bén, thuyết phục, có lý có tình. Qua đó, chứng tỏ kiểm sát viên đã nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, có kiến thức pháp luật và chuyên môn vững vàng. Bản lĩnh của kiểm sát viên được thể hiện rõ qua các vụ án kinh tế, an ninh lớn, các vụ án xét xử lưu động khi tranh luận, lập luận để buộc tội và bảo vệ pháp luật trước hội đồng xét xử và các luật sư, các bên liên quan. Tuy nhiên cũng phải nhìn nhận, một số kiểm sát viên, nhất là cấp huyện còn thụ động và... đuối lý khi tranh luận. Trong khi luật sư đưa ra nhiều dấu hiệu bất thường, tình tiết, chứng cứ mâu thuẫn thì kiểm sát viên giữ quyền công tố tại phiên tòa chỉ có một điệp khúc "giữ nguyên quyết định truy tố như cáo trạng...".

6 tháng qua, tòa án 2 cấp trong tỉnh đã hoàn trả 46 hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung thì VKS thừa nhận có 30 vụ trả đúng. Ngược lại, VKS cũng đã kháng nghị 23 vụ/31 bị cáo, trong đó có 5 vụ/9 bị cáo được tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận. Điều này cho thấy, chất lượng điều tra, kiểm sát và cả xét xử vẫn còn những sơ hở nhất định. Vì vậy, việc các cơ quan tư pháp giám sát lẫn nhau, không vị nể, "bỏ qua" những thiếu sót, sơ suất điều tra, truy tố, thì việc xét xử các vụ án sẽ không vi phạm tố tụng, để oan sai hoặc sót người, lọt tội. Đây là điều mong mỏi của toàn xã hội.

Thiểm Ty