Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, xử lý ra sao?

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, tính đến ngày 28-12, vẫn còn 84 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh nợ đọng tiền BHXH. Đơn vị nợ ít nhất là 3 triệu đồng và nhiều nhất là trên 16 tỷ đồng...

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, tính đến ngày 28-12, vẫn còn 84 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh nợ đọng tiền BHXH. Đơn vị nợ ít nhất là 3 triệu đồng và nhiều nhất là trên 16 tỷ đồng...

Hàng ngày, có khá đông NLĐ đến BHXH tỉnh để được giải quyết các chính sách BHXH.

* Doanh nghiệp nợ tiền BHXH

Một trong những đơn vị nợ tiền BHXH kéo dài, phải kể đến Công ty rượu Champagne Matxcơva. Đơn vị này đã nợ tiền BHXH của người lao động (NLĐ) đến 115 tháng (tức khoảng 9 năm rưỡi) với số tiền hơn 1,8 tỷ đồng. Thực tế, từ tháng 6-2008 trở về trước, Công ty rượu Champagne Matxcơva vẫn hoạt động, nhưng đã cố tình "quên" việc nộp tiền BHXH cho công nhân. "Theo sau" công ty này là  Công ty TNHH Tân ChiMel, nợ hơn 689 triệu đồng. Kế đến là các Công ty có thời gian nợ tiền BHXH từ 10 tháng trở lên, bao gồm: Công ty TNHH Hanuel Line Việt Nam gần 2,4  tỷ đồng; Công ty Viko GloWin VN nợ 968 triệu đồng; Công ty Tosca nợ 467 triệu đồng; Công ty Young March Candle nợ 123 triệu đồng; Công ty Thanh Mộc nợ 118 triệu đồng; Công ty Amata Food nợ 173 triệu đồng; Công ty hóa chất Dy Vina nợ 449 triệu đồng; Công ty kỹ nghệ J&V nợ 375 triệu đồng; Công ty sản xuất Đông Nam nợ 77 triệu đồng; Công ty Duballo Việt Nam  nợ 679 triệu đồng; Công ty cổ phần Long Bình nợ 666 triệu đồng; Công ty K&P nợ 929 triệu đồng; Công ty C.T Corporation nợ 79 triệu đồng... Và có những doanh nghiệp chỉ nợ dưới 10 tháng nhưng do số lượng NLĐ nhiều nên tiền nợ BHXH lên đến hàng tỷ đồng. Chẳng hạn như Công ty cổ phần Lilama 45-1 nợ  hơn 5,9 tỷ đồng; Công ty Happy Cook nợ hơn 1,1 tỷ đồng; Công ty Vietbo nợ hơn 1,4 tỷ đồng; Công ty cổ phần thực phẩm Quốc tế nợ hơn 1,3 tỷ đồng đồng; Công ty Hwaseung Vina nợ hơn16,2 tỷ đồng...

Thực tế, nếu không có sự can thiệp của các cơ quan chức năng liên ngành của tỉnh: BHXH, Liên đoàn lao động, Sở Lao động - thương binh xã hội và Ban quản lý các KCN thì số doanh nghiệp nợ đọng tiền BHXH sẽ còn cao hơn.

* Biện pháp nào để doanh nghiệp không nợ BHXH?

Nói về những thiệt thòi mà NLĐ phải chịu, khi doanh nghiệp không đóng tiền BHXH, Phó giám đốc BHXH Phạm Minh Thành cho biết, đã có hàng trăm trường hợp đau ốm, thai sản không được thanh toán bảo hiểm y tế. Trong đó, 6% lương mà NLĐ đóng BHXH có thể đã bị chủ sử dụng lao động chiếm dụng và doanh nghiệp cũng đã không thực thi trách nhiệm đóng tiền BHXH (15%) theo quy định. Có rất nhiều đơn của NLĐ gửi đến các cơ quan chức năng của tỉnh đề nghị can thiệp do bị chiếm dụng tiền BHXH. Đây chính là tồn tại cần phải chấn chỉnh, khắc phục, tháo gỡ trong thời gian tới. Theo ông Thành, chỉ một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không chấp hành Luật BHXH, số còn lại rơi vào các doanh nghiệp trong nước hoặc các Cty liên doanh. Về nguyên nhân dẫn đến nợ đọng tiền BHXH, ông Thành cho rằng, ngoại trừ những công ty phá sản, thì trong năm 2008, do cuộc khủng hoảng tài chính thế giới đã tác động mạnh mẽ đến tốc độ phát triển sản xuất của các doanh nghiệp ở Việt Nam. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp không xuất khẩu được hàng hóa, không ký kết được hợp đồng với các đối tác trong và ngoài nước, doanh thu gặp khó khăn... Thậm chí những tháng cuối năm, nhiều công ty đã phải cho công nhân nghỉ việc hoặc điều chỉnh giảm lao động.

Tuy nhiên, dù lý do gì thì việc các công ty nợ tiền BHXH cũng đều trái với quy định của pháp luật. Song, một trong những vướng mắc hiện nay là việc xử lý các doanh nghiệp nợ đọng tiền BHXH còn "cả nể" nên hiệu lực pháp luật không cao. Chẳng hạn, Cty Hanuel Line Việt Nam bị Liên đoàn Lao động thị xã Long Khánh kiện đòi nợ tiền BHXH cho đoàn viên công đoàn, bị Tòa xử thua kiện. Song đến nay, số tiền nợ BHXH cũ (1,5 tỷ đồng) của công ty này vẫn chưa trả mà còn nâng thêm khoản nợ mới gần 1 tỷ đồng nữa (tính đến thời điểm cuối năm 2008).

Về những biện pháp ngăn chặn tình trạng nợ tiền BHXH trong thời gian tới, ông Thành cho rằng: Từ đầu năm 2009, cơ quan BHXH sẽ thực hiện nghiêm túc Luật BHXH. Cụ thể, sau 30 ngày, tính từ ngày cuối tháng phải nộp tiền BHXH, nếu đơn vị nào không thực hiện trách nhiệm này, cơ quan BHXH sẽ tính lãi suất đầu tư bảo tồn quỹ tài chính hàng năm (14%). Mặt khác, cơ quan chức năng đã đôn đốc, nhắc nhở nhưng doanh nghiệp cố tình nợ đọng từ 4 tháng trở lên, BHXH sẽ lập danh sách và đề nghị Thanh tra Sở Lao động - thương binh và xã hội xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 135. Ngoài ra, khi doanh nghiệp bị xử phạt hành chính mà vẫn không chấp hành nộp tiền, cơ quan BHXH sẽ hoàn chỉnh hồ sơ để khởi kiện doanh nghiệp theo luật định!

Tạ Nguyên