Trẻ vị thành niên phạm pháp: Để công an xử lý thì chuyện đã rồi

Dư luận xã hội chưa hết bàng hoàng khi hung thủ gây ra cái chết thảm thương cho cô gái 15 tuổi vừa bị bắt giữ là một nữ sinh lớp 11 thì chỉ hai ngày sau, một nữ sinh Trường THCS Tam Hiệp lại bị ba bạn gái chặn đường dùng dao đâm thủng phổi phải đi bệnh viện cấp cứu. Những vụ thanh toán bằng bạo lực liên tiếp xảy ra một lần nữa là lời cảnh báo về tình trạng phạm pháp ở lứa tuổi vị thành niên hiện nay.

Dương "lé", đối tượng cầm đầu băng nhóm tuổi "teen" chuyên dùng dao giải quyết mâu thuẫn.

* Tội phạm nghiêm trọng "có mặt" trẻ vị thành niên

Theo số liệu thống kê của Công an tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2008, trên địa bàn toàn tỉnh xảy ra 244 vụ phạm pháp hình sự. Qua điều tra, công an đã bắt và truy tố 134 người, xử lý hành chính 230 người. So với 6 tháng đầu năm 2007, số vụ việc phạm pháp ở trẻ vị thành niên giảm 47 vụ nhưng tính chất, mức độ nghiêm trọng trong các vụ án vẫn chưa được kiểm soát. Điều đáng chú ý là hầu hết các loại tội phạm nghiêm trọng, nguy hiểm cho xã hội như: Giết người, cướp tài sản, hiếp dâm, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích... đều có mặt trẻ vị thành niên trong vai trò trực tiếp gây án. Đồng thời, đối tượng phạm pháp ở trẻ vị thành niên không giới hạn ở nam giới mà xuất hiện ở nữ ngày càng nhiều. Điển hình như vụ nữ sinh Trần Thị Thu Hiền do ghen tuông đâm chết cô bạn gái 15 tuổi ở gần nhà bằng hàng chục nhát dao hay vụ ba cô gái chặn đường dùng dao đâm bạn là vụ việc điển hình trong hàng loạt vụ việc phạm pháp, đối xử với nhau bằng bạo lực của giới trẻ vị thành niên ở tỉnh trong thời gian gần đây.

Trước đó, khoảng 20 giờ ngày 22-3-2008, chỉ vì xích mích cãi vã giữa những đứa trẻ mới lớn, Nguyễn Văn Khoa (sinh năm 1992, ngụ ở KP8, phường Hố Nai, TP.Biên Hòa) đã rủ bạn là Nguyễn Thế Anh (sinh năm 1990) đi đánh dằn mặt Nguyễn Văn Sang (sinh năm 1993, ngụ cùng khu phố). Trong lúc đánh nhau, Sang rút con dao thủ sẵn trong người đâm ba nhát vào bụng Khoa làm em này tử vong ngay sau đó. Không chỉ là những vụ gây án mang tính nhất thời, nhiều trẻ vị thành niên còn tụ tập nhau lập băng nhóm để quậy phá, trộm cướp. Như vụ Nguyễn Minh Dương (còn gọi Dương "lé", sinh năm 1991, ngụ ở KP4A phường Tân Hòa, Biên Hòa) tụ tập khoảng 40 trẻ vị thành niên ở các phường Tân Hòa, Tân Biên và Hố Nai thành lập băng nhóm sử dụng dao để đánh chém mang tên "Banhd-TL" hoành hành trên địa bàn khiến người dân vô cùng lo lắng. Băng nhóm này trang bị đồng phục, dao nhọn và mỗi lần ra tay luôn kéo nhóm đến hàng chục tên đánh chém, thanh toán đối thủ không gớm tay. Trước khi bị Công an TP.Biên Hòa bóc gỡ, băng do Dương "lé" cầm đầu đã kịp gây ra năm vụ cố ý gây thương tích, hai vụ cưỡng đoạt tài sản và nhiều vụ đánh chém lẻ tẻ khác. Hay trong chuyên án 108C mà Công an TP.Biên Hòa triệt phá băng nhóm cướp giật tài sản và giết người do Hồ Duy Tuấn, Nguyễn Đức Quang (cùng 19 tuổi, ngụ ở phường Tân Hiệp, TP.Biên Hòa) cầm đầu cũng có nhiều đối tượng ở độ tuổi vị thành niên tham gia rất hung hăng.

Thực trạng đáng báo động này đang là mối lo của toàn xã hội, điều đó đòi hỏi các bậc làm cha, làm mẹ cần tăng cường, quan tâm giáo dục con mình.

* Để công an xử lý thì chuyên đã rồi

Gia đình, nhà trường và môi trường xã hội luôn là những nguyên nhân được đưa ra để lý giải về sự gia tăng tình trạng phạm pháp ở trẻ vị thành niên. Theo ông Lê Minh Công - Phó trưởng khoa tâm lý lâm sàng Bệnh viện tâm thần trung ương 2: "Nhiều em sống trong gia đình thường xuyên có bạo lực, cha mẹ suốt ngày đánh, chửi nhau hoặc nghiện ngập... vô tình đã tiêm nhiễm vào đời sống tinh thần của các em, hình thành nhân cách chống đối và tính cách bạo lực trong các em ngay từ nhỏ. Nhiều trẻ thiếu sự chăm sóc của cha mẹ tạo cho các em sự hụt hẫng, khó khăn trong việc định hướng nhân cách, khiến các em thường có thái độ bất cần, có cơ hội xấu là bộc phát...". Ngoài ra, các trò chơi game online, phim ảnh bạo lực nhan nhãn trên tivi, Internet với những pha hành động ngang tàn, đấm đá, tranh giành... dần dần trở thành định hướng không tốt ở các em...

Một băng nhóm tội phạm có nhiều thành viên ở tuổi vị thành niên.

Cùng nhận định này, Đại tá Nguyễn Phi Hùng (Phó giám đốc Công an tỉnh), cho rằng trẻ vị thành niên là lứa tuổi đang có sự thay đổi về tâm sinh lý, muốn khẳng định mình, hiếu thắng, nông nổi, liều lĩnh và dễ bị tác động, lôi kéo. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến những hành động phạm tội ở trẻ vị thành niên. Trong rất nhiều vụ án, kẻ phạm tội có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, bố mẹ từng "sa" vào tệ nạn xã hội hoặc bạo lực gia đình nên thiếu sự quan tâm, giáo dục, đẩy các em vào hoàn cảnh phải bỏ học, đi lang thang kiếm sống. Những đứa trẻ này dễ bị rủ rê vào các băng nhóm và phạm tội hình sự. Bên cạnh đó, việc giáo dục đạo đức, lối sống trong trường học hiện chưa thực sự được quan tâm, đầu tư bài bản, hợp lý...

Là người trực tiếp chỉ đạo điều tra, xử lý rất nhiều vụ trẻ vị thành niên phạm pháp, đại tá Nguyễn Phi Hùng vẫn luôn canh cánh trong lòng một nỗi niềm trăn trở, bởi: "Thật đau lòng khi phải chứng kiến các cháu còn quá trẻ đã tham gia vào các vụ án giết người, cướp tài sản, giải quyết nhau bằng dao lê, mã tấu. Đó không chỉ là nỗi đau của xã hội mà còn của chính các em. Xét ở khía cạnh nào đó, các em đáng thương hơn đáng ghét...". Theo đại tá Nguyễn Phi Hùng, trẻ chưa thành niên vi phạm pháp luật có thể được đưa đi cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng hoặc chấp hành các biện pháp quản chế khác của chính quyền địa phương, cơ quan bảo vệ pháp luật. Tuy nhiên, đó là những biện pháp của việc đã rồi. Đối với các em khi phạm pháp, biện pháp xử lý pháp luật là thứ yếu, không phải là giải pháp tối ưu nhất cho việc răn đe, ngăn chặn, xử lý. Điểm mấu chốt chính là sự điều chỉnh đạo đức, lối sống lành mạnh để phòng ngừa trước những cám dỗ và hành vi sai trái. Để làm được điều này đòi hỏi cần có sự chung tay góp sức của cả gia đình, đoàn thể và xã hội.

Phạm Mai