Qua những vụ án bị tòa tối cao hủy

6 tháng đầu năm 2008, TAND tối cao tại TP.Hồ Chí Minh đã xét phúc thẩm 94 bản án sơ thẩm các loại do TAND tỉnh Đồng Nai xử sơ thẩm. Qua đó, có 5 vụ án dân sự và hình sự bị hủy; 9 vụ án dân sự bị sửa. Trong số những vụ án bị hủy, sửa có vụ thuộc trách nhiệm của tòa sơ thẩm, nhưng cũng có những vụ mà tòa sơ thẩm cho là... "không hiểu nổi!".

6 tháng đầu năm 2008, TAND tối cao tại TP.Hồ Chí Minh đã xét phúc thẩm 94 bản án sơ thẩm các loại do TAND tỉnh Đồng Nai xử sơ thẩm. Qua đó, có 5 vụ án dân sự và hình sự bị hủy; 9 vụ án dân sự bị sửa. Trong số những vụ án bị hủy, sửa có vụ thuộc trách nhiệm của tòa sơ thẩm, nhưng cũng có những vụ mà tòa sơ thẩm cho là... "không hiểu nổi!".

Trong số đó, vụ "lừa đảo chiếm đoạt tài sản; làm giả con dấu, tài tiệu cơ quan tổ chức" TAND tỉnh đã tuyên phạt các bị cáo: Nguyễn Thị Thanh Hà 19 năm tù, Nguyễn Minh Tú 8 năm tù, Vũ Thị Chít 2 năm 6 tháng tù. Sau đó, ngày 28-4-2008, TAND tối cao xử phúc thẩm, tuyên phạt Hà 22 năm tù, Tú 8 năm tù, đồng thời hủy một phần bản án hình sự sơ thẩm của TAND tỉnh Đồng Nai về hình phạt đối với bị cáo Vũ Thị Chít, chuyển hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Đồng Nai xét xử lại. Lý do hủy là bản án hình sự sơ thẩm xử phạt bị cáo Vũ Thị Chít 2 năm 6 tháng nhưng tại biên bản nghị án và quyết định tạm giam lại ghi... 2 năm tù. Đây là vụ án bị hủy là do trách nhiệm của cấp sơ thẩm.

Nhưng các vụ án bị hủy còn lại, cấp sơ thẩm đã có những ý kiến không đồng tình, ví dụ như vụ Nguyễn Văn Thương phạm tội "hiếp dâm trẻ em". Theo đó, TAND tỉnh xử phạt Thương 20 năm tù. Bị cáo Thương kháng cáo xin giảm án. Ngày 9-6-2008, Tòa phúc thẩm TAND tối cao xử hủy toàn bộ bản án sơ thẩm. Giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh để điều tra xét xử lại. Lý do hủy là do cấp sơ thẩm chưa thực hiện điều tra đầy đủ mà tại cấp phúc thẩm không thể bổ sung được. Một lý do quan trọng mà tòa phúc thẩm nhận định dẫn đến hủy án là bị hại Nguyễn Thị Th. có dấu hiệu tâm thần. Theo hội đồng xét xử cấp sơ thẩm, cháu Th. không có dấu hiệu nào gọi là tâm thần. Khai với cơ quan điều tra và tại tòa, cháu Th. đều cho biết bị Thương hiếp 3 lần. Bị cáo Thương cũng thừa nhận hành vi phạm tội của mình và nội dung đơn kháng cáo là xin giảm án. Một trường hợp đáng nói nữa là trong vụ án kinh tế về "tranh chấp hợp đồng xây dựng" giữa Công ty TNHH Hung Ta Việt Nam với Công ty Hưng Nghiệp Formosa. Ngày 1-8-2008, TAND tỉnh xử sơ thẩm buộc Công ty Hưng Nghiệp thanh toán cho Công ty Hung Ta 3.440.910.486 đồng, ngược lại Công ty Hung Ta thanh toán cho Công ty Hưng Nghiệp 1.594.316.514 đồng. Sau đó, Công ty Hung Ta có đơn kháng cáo. Ngày 14-4-2008, TAND tối cao xử phúc thẩm hủy toàn bộ bản án. Theo tòa phúc thẩm, lý do là cấp sơ thẩm buộc nguyên đơn (Hung Ta) phải trả lại 1.846.593.486 đồng giá trị vật tư nhận dư của 3 công trình dựa trên lời khai của bị đơn (Hưng Nghiệp) và một số biên nhận vật tư bằng tiếng Hoa do bị đơn cung cấp chưa dịch ra tiếng Việt và không có công chứng. Nhận định như vậy nhưng trong quyết định bản án phúc thẩm Hội đồng xét xử TAND tối cao lại cho thấy sự bất nhất khi kết luận các biên nhận bằng tiếng Hoa có dịch ra tiếng Việt! Lạ lùng hơn, thùng hồ sơ của vụ việc này sau khi xử phúc thẩm xong được Tòa tối cao trả về vẫn còn còn y nguyên niêm phong của TAND tỉnh. Các thẩm phán tòa sơ thẩm không hiểu tòa phúc thẩm đã xử theo tài liệu nào. Một vụ án gây sự chú ý trong dư luận trong thời gian qua là vụ Đỗ Ngọc Chất phạm tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Đây là vụ án đã qua 4 phiên xử. Không biết vụ án này rồi sẽ đi đến đâu, nhưng các hội thẩm tham gia các phiên xét xử này đã than vãn: "Cũng chính Tòa tối cao lúc thì nhận định có tội, lúc thì cho rằng không có tội, không biết đường nào mà xử" (!?)

Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Pháp chế HĐND và Mặt trận Tổ quốc tỉnh, ông Huỳnh Văn Lưu, Chánh án TAND tỉnh cho biết: "Tôi đã phản ánh với Tòa án tối cao cứ xử như thế này thì cấp sơ thẩm rất khó làm việc." Ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó ban pháp chế HĐND tỉnh đề nghị TAND tỉnh cần phải có văn bản đối với những quyết định của TAND tối cao xử phúc thẩm có dấu hiệu sai để tránh tình trạng hủy, sửa án. 

Mạnh Thắng