Phòng chống cháy rừng ở khu dự trữ thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu:
Sẵn sàng đối phó với giặc lửa

Tính đến thời điểm này, nhiều khu rừng trồng và rừng tự nhiên ở Khu dự trữ thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu (KDTTNVC) đã bị khô héo do nắng hạn gay gắt nên nguy cơ cháy rừng rất cao nếu lực lượng bảo vệ rừng và người dân lơ là, mất cảnh giác...

Lực lượng kiểm lâm thuộc KDTTN-DT Vĩnh Cửu thực tập chữa cháy rừng.

Tính đến thời điểm này, nhiều khu rừng trồng và rừng tự nhiên ở Khu dự trữ thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu (KDTTNVC) đã bị khô héo do nắng hạn gay gắt nên  nguy cơ cháy rừng rất cao nếu lực lượng bảo vệ rừng và người dân lơ là, mất cảnh giác...

Dẫn chúng tôi đến những khu rừng trồng và rừng tự nhiên đã bị khô héo vì nắng hạn đang trong thời kỳ gay gắt nhất, Phó giám đốc Khu dự trữ thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu Nguyễn Danh Báo nói: "Đến bây giờ, dự báo cấp cháy rừng đã ở cấp 5 - cấp cực kỳ nguy hiểm. Về lâu dài, chắc chắn nắng hạn sẽ còn khốc liệt, gay gắt  hơn. Chỉ cần một tàn thuốc lá ném vào gốc cây là coi như "đi đứt" cả cánh rừng đã nhiều năm chăm sóc. Tai hại hơn, cháy rừng cũng đồng nghĩa với việc hủy hoại môi trường, cần phải mất nhiều năm mới có thể khôi phục được. Đáng nói là, KDTTN-DT có những cụm di tích cấp quốc gia cần phải được bảo vệ nghiêm ngặt để giữ gìn. Chính vì vậy, mùa khô hạn luôn là thời kỳ chúng tôi mất ăn mất ngủ. Đặc biệt năm nay, theo dự báo, tình hình El-Nino sẽ ảnh hưởng đến thời tiết nước ta nghiêm trọng và kéo dài. Cho nên, lực lượng cán bộ, công nhân viên KDTTN-DT trong thời gian qua, cũng như sắp tới phải túc trực 24/24 để đảm bảo phát hiện sớm nếu sự cố cháy xảy ra. Chúng tôi đã sẵn sàng đối phó với giặc lửa".

Theo quyết định thành lập (Quyết định 4679/2003/QĐ.UBT trên cơ sở sáp nhập 2 lâm trường: Hiếu Liêm, Mã Đà và một phần Lâm trường Vĩnh An), tổng diện tích quản lý và hiện trạng sử dụng đất của KDTTN-DT gồm: đất có rừng rộng 51.446 hécta, trong đó rừng tự nhiên là 47.361 hécta, còn lại là rừng trồng. Ngoài diện tích đất có rừng, ở KDTTN-DT còn có trên 7.876 hécta đất thổ cư với nhiều khu vực dân cư có diện tích đất sản xuất nông nghiệp nằm gần rừng. Điều này ít nhiều đều có ảnh hưởng đến sự phát triển và tồn tại của vốn rừng. Xác định việc phòng chống cháy rừng là nhiệm vụ hàng đầu trong thời kỳ khô hạn nên ngay từ tháng 11-2006 (khi dứt mưa), KDTTN-DT đã thành lập Ban chỉ đạo phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) gồm 19 thành viên,  3 phân khu (thuộc 3 lâm trường cũ) và Trung tâm di tích cũng thành lập 4 tiểu ban PCCCR với 34 thành viên. Ngoài ra, tại 25 trạm bảo vệ rừng, mỗi trạm đều có 1 tổ PCCCR với thành viên từ 7 - 10 kiểm lâm và dân cư lao động có sức khỏe. Tổng cộng quân số thuộc 25 tổ PCCCR tại các trạm lên đến 202 người. Đội ngũ này sẽ đảm bảo ứng phó kịp thời  khi có cháy xảy ra. Bên cạnh về nhân sự thì các phương án PCCCR ở KDTTN-DT Vĩnh Cửu đã được hoàn tất vào đầu năm 2007. Trong đó, phương tiện và điều kiện chữa cháy đã được chuẩn bị gồm: 1 xe chữa cháy chuyên dùng 3.000 lít nước, 3 xe máy kéo chở 20 bồn từ 2.000 - 5.000 lít nước, 3 máy phun nước áp lực, hoàn thành 100% đường băng cản lửa - tương đương 1.064 hécta, sửa chữa, làm mới các điểm trữ nước và các chòi canh, trang bị hàng trăm phương tiện thô sơ dập lửa thủ công, thực hiện 105 bảng cấm lửa, treo hàng chục băng rôn, khẩu hiệu chống cháy tại các tuyến đường có nhiều người qua lại... Tuy nhiên, mặc dù dụng cụ chữa cháy được chuẩn bị khá đầy đủ, song ý thức của người dân trong việc phòng và chống cháy rừng như thế nào cho đạt hiệu quả mới là vấn đề cần đặt ra. Chính vì vậy, thời gian qua, công tác vận động nhân dân thực hiện các quy định về bảo vệ rừng ở KDTTN-DT Vĩnh Cửu được chú trọng. Hầu hết các hộ dân đều cam kết và có người nhà đăng ký tham gia đội PCCCR. Một yếu tố khác có thể hạn chế đến cháy rừng, đó là công tác bảo vệ nghiêm ngặt ở những khu vực xung yếu hoặc công tác kiểm tra chặt chẽ số người có đất nông nghiệp ở gần rừng thường hay ra vào canh tác...

Ông Báo cho rằng, nhờ Hạt Kiểm lâm trực thuộc KDTTN-DT Vĩnh Cửu vừa mới được thành lập với quân số là 215 người nên công tác tổ chức bảo vệ sẽ chặt chẽ và nghiêm ngặt hơn. Những người này phải thay phiên nhau trực gác và tuần tra cả ngày lẫn đêm trong các khu rừng có thể dẫn đến cháy để đảm bảo sớm phát hiện ra cháy. Yêu cầu trong phương án PCCCR là chỉ cần vài phút. Vì vậy, khi phát hiện có khói ở rừng thì ngay lập tức kẻng báo động ở trạm gác hoặc chòi canh liên tục được vang lên. Cùng lúc, người thứ hai sẽ dùng điện thoại di động cấp báo về Ban chỉ huy PCCCR cấp phân khu và cấp khu. Vừa gọi điện thoại, người này phải trực tiếp chạy xe đi cấp báo cho những tổ, đội ở kế cận nhờ hỗ trợ tác chiến; tiếp đó phải đến những khu vực dân cư gần nhất để huy động dân và phương tiện chữa cháy. Qua những đợt diễn tập khả năng ứng cứu của các lực lượng chữa cháy ở KDTTN-DT Vĩnh Cửu có thể đáp ứng ngay yêu cầu, nhiệm vụ, kể cả việc xe cứu hỏa ứng cứu trong rừng sâu bằng cách nào cũng phải tính đến. Mặt khác, thời gian gần đây, ý thức PCCCR của người dân đã được nâng lên. Vì vậy mà trong 5 năm qua, trên địa bàn KDTTN-DT Vĩnh Cửu chỉ xảy ra vài vụ cháy nhỏ do người dân đốt cỏ làm rẫy. Tuy nhiên, khi báo động có cháy, ngoài lực lượng chữa cháy thuộc KDTTN-DT Vĩnh Cửu còn có rất nhiều hộ dân tham gia cứu chữa nên những đám cháy đã được dập tắt tức thời.

Tạ Nguyên