Phòng chống ma túy: Làm sao ngăn chặn hiệu quả?

Trong năm 2006, các cơ quan chức năng ở Đồng Nai đã khởi tố 153 vụ/228 bị can liên quan đến các hành vi mua bán, sử dụng và tàng trữ ma túy (MT, tăng 20 vụ/29 bị can so với năm 2005). Cùng thời điểm này, trên địa bàn tỉnh đã có 1.237 đối tượng sử dụng MT. Điều này cho thấy diễn biến về MT ở Đồng Nai vẫn còn phức tạp và rất đáng lo ngại...

Trong năm 2006, các cơ quan chức năng ở Đồng Nai đã khởi tố 153 vụ/228 bị can liên quan đến các hành vi mua bán, sử dụng và tàng trữ ma túy (MT, tăng 20 vụ/29 bị can so với năm 2005). Cùng thời điểm này, trên địa bàn tỉnh đã có 1.237 đối tượng sử dụng MT. Điều này cho thấy diễn biến về MT ở Đồng Nai vẫn còn phức tạp và rất đáng lo ngại...

Học viên cai nghiện MT ở Trung tâm Xuân Phú được học nghề đan lát.

* Số người tái nghiện còn cao!

Trước đây, toàn tỉnh có 4 điểm cai nghiện MT tư nhân hoạt động khá hiệu quả. Đó là cơ sở cai nghiện MT Ngọc Định (huyện Định Quán), cơ sở cai nghiện Long Khánh (TX. Long Khánh), cơ sở cai nghiện Nhân Hòa (huyện Trảng Bom) và cơ sở cai nghiện Xuân Lộc (huyện Xuân Lộc). Thế nhưng, do không đủ điều kiện để tiếp tục hoạt động nên 3 cơ sở ở các huyện, thị: Định Quán, Long Khánh và Trảng Bom xin giải thể. Hiện toàn tỉnh chỉ còn Trung tâm giáo dục lao động xã hội (gọi tắt là Trung tâm Xuân Phú - TTXP), trực thuộc Sở Lao động – thương binh và xã hội (LĐ-TBXH) là đơn vị có chức năng tiếp nhận và điều trị cắt cơn nghiện để phục hồi sức khỏe, hành vi nhân cách đối với những đối tượng bị bắt buộc cai nghiện. Ngoài ra, cơ sở cai nghiện MT dân lập tự nguyện Xuân Lộc (hoạt động từ tháng 8-2006) là điểm được đầu tư khá lớn (trên 20 tỷ đồng) nhưng phần lớn chỉ tiếp nhận các học viên (HV) đã qua cai nghiện để vào học nghề là chính.

Ông Đặng Xuân Hòa, Phó giám đốc TTXP cho biết, trong những năm qua, nơi đây lúc nào con số HV cũng từ 510 đến 520. Cận Tết Đinh Hợi, hơn 100 HV mãn hạn được trở về gia đình, nên đến nay trung tâm chỉ còn quản lý 383 HV. HV ở TTXP được học văn hóa, học nghề, lao động sản xuất; được tham gia các hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ. Chế độ ăn uống cho HV  đã được nâng lên 230.000 đồng/người/tháng.

Trong năm 2006, TTXP đã tổ chức dạy nghề cho 385 HV (đạt 320%), gồm các nghề: may, đan lát mây tre, cơ khí, đồng thời tổ chức cho HV tham gia lao động với những công việc như: bóc tách hạt điều, sản xuất nông nghiệp, trồng rừng, chăn nuôi... Tuy nhiên, hầu hết số đối tượng nghiện MT đều không siêng năng, sức khỏe kém nên quá trình 2 năm cai nghiên bắt buộc, số người phục hồi hoàn toàn cả về thể chất lẫn tinh thần không nhiều, hiệu suất lao động đạt không cao. Đó là chưa kể ở từng giai đoạn có đến hơn 70% người nghiện MT bị nhiễm HIV nên con số “rơi rụng” dần. Trong số 383 HV hiện ở TTXP, có đến 230 người bị HIV/AIDS. Riêng số đến thời kỳ mãn hạn cai nghiện, khi bước ra khỏi trung tâm, ai nấy đều cho rằng sẽ đoạn tuyệt với MT, nhưng thực tế số người phải quay trở lại trung tâm chiếm hơn 20%. Thực ra, theo thống kê, số tái nghiện ngoài xã hội cao hơn nhiều (trên 50%), nhưng ngay sau khi số người bị phát hiện tiếp tục có sử dụng MT, đều đã bị xử lý hình sự. “Trong năm 2007, TTXP sẽ được cấp kinh phí để xây dựng cơ sở dành cho trẻ vị thành niên nghiện MT với số lượng từ 200 - 250 người. Tiếp đó, nơi đây sẽ được đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng với kinh phí khoảng 7 tỷ đồng để giải quyết nơi ăn ở, học nghề cho khoảng từ 1.200 - 1.500 HV là đối tượng nghiện MT. Mặc dù các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội trong thời gian qua đã rất nỗ lực để ngăn chặn tệ nạn MT phát sinh, song tình hình  hết sức phức tạp và đáng lo ngại!” . Ông Hòa bộc bạch.

* Làm sao ngăn chặn có hiệu quả tệ nạn MT phát sinh?

Đánh giá về công tác phòng chống tệ nạn MT trên địa bàn tỉnh thời gian qua, Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống TNXH tỉnh Nguyễn Như Hải cho biết: Thực hiện   kế hoạch hành động động phòng, chống MT từ năm 2006 đến năm 2010, các ngành chức năng của tỉnh, các huyện, TP. Biên Hòa và TX.Long Khánh đã triển khai tích cực, kiên quyết đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu ngăn chặn MT phát sinh; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn về chủ trương cai nghiện MT tại gia đình và cộng đồng xã hội; các cơ quan chuyên trách thường xuyên phối hợp để xử lý những điểm phức tạp về MT trên địa bàn dân cư. Bên cạnh đó, Nhà nước đã đầu tư, tăng cường, xây dựng cơ sở vật chất, tổ chức cai nghiện và tổ chức tạo việc làm cho người sau cai nghiện có điều kiện, cơ hội làm lại cuộc đời. Trong năm 2006, số đối tượng là trẻ vị thành niên nghiện MT chỉ phát hiện 1 trường hợp (giảm 83,4%), số học sinh, sinh viên dính líu đến MT giảm 25%; địa bàn có người nghiện MT giảm 5 xã (122/127). Ngoài ra, Sở LĐ-TBXH còn tổ chức bàn giao đối tượng về địa phương nhằm tạo điều kiện cho cơ sở áp dụng các biện pháp giám sát người nghiện chặt chẽ hơn... Có thể nói, số thống kê từng phần có giảm nhưng lại không chắc chắn. Bởi lẽ, công tác quản lý địa bàn ở một số địa phương chưa tốt nên để xảy ra số đối tượng nghiện mới tăng, kể cả số đối tượng nghiện lâu năm nhưng mới phát hiện. Cá biệt, không ít lãnh đạo chính quyền cơ sở còn rất mù mờ về nhân thân các đối tượng đã có quá trình cai nghiện bắt buộc nhiều lần. Nhiều xã, phường chưa lồng ghép một cách thích nghi các chương trình phát triển kinh tế gắn với ổn định về mặt xã hội ở địa phương, do đó chương trình dạy nghề, giải quyết việc làm, hỗ trợ vốn cho những đối tượng hoàn lương đạt kết quả chưa cao. Mặt khác, việc kiểm soát, ngăn chặn nguồn MT từ ngoài vào chưa triệt để, nên bọn tội phạm về MT còn có cơ hội hoạt động; chế độ phụ cấp cho cán sự chuyên trách làm công tác phòng chống TNXH ở xã, phường chưa phù hợp (mới có 92/171 xã, phường được phân công cán bộ chuyên trách với mức phụ cấp 120.000 đồng/tháng) đã không kích thích sự nhiệt tình, năng nỗ trong công việc... Ông Hải cho rằng, để giải quyết có hiệu quả tệ nạn MT phát sinh trong thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục phát động toàn dân tham gia đấu tranh phòng chống và đẩy lùi  tệ nạn MT, cần tập trung không để xảy ra tình trạng sử dụng MT trong trường học, trong các đối tượng là học sinh, sinh viên; trẻ vị thành niên và trong lực lượng cán bộ công nhân viên chức. Phòng ngừa tốt vấn đề lạm dụng MT, dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS. Mỗi năm phải kiềm chế được sự gia tăng về người nghiện để đến năm 2010 giảm từ 20 - 30% người nghiện MT so với năm 2001. Đẩy mạnh công tác làm trong sạch địa bàn gắn với chương trình “nói không” với TNXH ở khu dân cư, tiến đến có 70% xã, phường, thị trấn, 100% cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp và 90% doanh nghiệp không có người liên quan đến MT hoặc người nghiện MT.

T.N