Trở lại vụ "xà xẻo đất công ở lòng hồ Trị An":
Sai phạm của cán bộ thị trấn Vĩnh An và huyên Vĩnh Cửu như thế nào?

Báo Đồng Nai số 1167 ra ngày 8-6 đưa tin, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã có quyết định khởi tố vụ án và bắt tạm giam điều tra 4 tháng đối với nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh An Nguyễn Ngọc Chiến và Nguyễn Thành Sơn (cán bộ địa chính thị trấn) về các tội danh "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Báo Đồng Nai số 1167 ra ngày 8-6 đưa tin, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã có quyết định khởi tố vụ án và bắt tạm giam điều tra 4 tháng đối với nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh An Nguyễn Ngọc Chiến và Nguyễn Thành Sơn (cán bộ địa chính thị trấn) về các tội danh "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Theo đó, trong thời gian công tác, lợi dụng quyền hạn của mình, ông Chiến đã tự ý cấp đất trái thẩm quyền cho 159 trường hợp. Ngoài ra,  ông Chiến còn chiếm đoạt 16.429m2 đất công để cấp cho người thân và bán một phần để thu lợi hơn 373 triệu đồng. Qua điều tra ban đầu, cơ quan chức năng đã xác định hành vi sai phạm của một số cá nhân lãnh đạo của UBND thị trấn Vĩnh An và huyện Vĩnh Cửu lúc bấy giờ.

* Giao cấp đất vô tội vạ

Từ năm 1994 đến 2004, với tư cách là Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh An (huyện Vĩnh Cửu) ông Nguyễn Văn Chiến đã chỉ đạo cho cấp dưới giao cấp 159 lô đất với diện tích 22.810m2. Toàn bộ 159 trường hợp giao đất này đều không nằm trong kế hoạch quy hoạch sử dụng đất của UBND thị trấn Vĩnh An. Do giao cấp đất trái thẩm quyền, ông Chiến không thành lập hội đồng xét duyệt đơn xin giao cấp đất và khi giao nhận đất cũng không lập biên bản giao nhận, xác nhận diện tích và ranh giới thửa đất.

Từ việc làm sai trái của ông Chiến, UBND thị trấn đã giao cho bà Nguyễn Thị Kim Khánh (cán bộ của UBND thị trấn), phối hợp với Đội thuế số 5 (thuộc Chi cục thuế huyện Vĩnh Cửu) thu tiền sử dụng đất của chủ sở hữu 159 lô đất này. Tuy nhiên, Đội thuế chỉ thu được 82 lô với số tiền 240,7 triệu đồng. 77 lô đất còn lại, tuy đã giao cho người sử dụng nhưng không thu được tiền sử dụng đất. Đặc biệt, những người được giao đất đã tự ý xây cất, sang nhượng để thu lợi trái phép. Trong số 159 lô đất được cấp chủ quyền này, Cơ quan điều tra đã làm việc với 110 chủ sở hữu thì có đến 35 trường hợp đã bán đất, thu lợi gần 1,2 tỷ đồng.

Với cương vị Chủ tịch UBND thị trấn, ông Chiến kiêm chức Chủ tịch Hội đồng xét cấp  giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của thị trấn nhưng ông cùng với ông Nguyễn Thành Sơn (cán bộ địa chính thị trấn Vĩnh An) đã không thực hiện việc xác minh làm rõ nguồn gốc đất. Dù biết rất rõ đất của nhà nước do người dân tự ý lấn chiếm nhưng vẫn lập hồ sơ hợp thức hóa cho 67 trường hợp để thông qua hội đồng xét duyệt của thị trấn công nhận đủ điều kiện. Sau đó, ông Sơn đem những hồ sơ này đề nghị Phòng Tài nguyên môi trường và UBND huyện cấp GCNQSDĐ. Đã thế ông Chiến và ông Sơn còn xác nhận sai thực tế nguồn gốc đất của ông Huỳnh Văn Thanh (trú tại khu phố 6, thị trấn Vĩnh An) 18.408m2 tại khu quy hoạch lòng hồ thủy điện Trị An. Từ đó, Phòng Tài nguyên - môi trường huyện lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho ông Thanh trái pháp luật, dẫn đến việc hội đồng bồi thường đất của huyện lập hồ sơ đền bù đất và chi trái phép cho ông Thanh số tiền hơn 159 triệu đồng.

Không chỉ sai phạm trong việc giao cấp đất vô tội vạ, phê duyệt các hồ sơ bồi thường giải tỏa trái pháp luật, ông Chiến còn chiếm đoạt nhiều lô đất hàng ngàn mét vuông để  bán lấy tiền xài. Theo kết quả điều tra ban đầu, từ năm 1993 đến 2004, lợi dụng là chủ tịch UBND thị trấn, kiêm chủ tịch hội đồng xét duyệt cấp GCNQSDĐ thị trấn, ông Chiến đã lấn chiếm đất công và hợp thức hóa hồ sơ diện tích đất lấn chiếm trái phép cho bản thân và người thân (gồm vợ, con và em ông Chiến) tổng cộng 6 lô đất với diện tích 16.429m2. Ông Chiến tạo điều kiện cho những người này bán 2.995m2,  thu lợi hơn 373 triệu đồng và 5 chỉ vàng 24k...

 * Ai đã giúp sức cho ông Chiến trong các sai phạm?

Cần phải nói rằng, việc ông Chiến, ông Sơn tự ý giao cấp đất một cách vô tội vạ dù biết rõ nguồn đất là của nhà nước quản lý là do có sự giúp sức của  cán bộ huyện Vĩnh Cửu thời bấy giờ. Đó là ông Vũ Tuấn Ngọc - cán bộ Phòng Tài nguyên - môi trường, ông Thái Văn Nghĩa, Trưởng phòng Tài nguyên - môi trường, ông Vũ Đình Ngôn, tổ trưởng tổ bồi thường huyện; ông Nguyễn Hoàng Huynh - Chủ tịch UBND huyện...

Là cán bộ Phòng Tài nguyên - môi trường huyện, ông Ngọc là người trực tiếp tiếp nhận hồ sơ và lập thủ tục cấp GCNQSDĐ đối với trường hợp ông Huỳnh Văn Thanh. Tuy không có chức năng và thẩm quyền được giao nghiên cứu lập hồ sơ thủ tục cấp GCNQSDĐ nhưng khi nhận đơn và lập hồ sơ từ UBND thị trấn gởi lên, ông Ngọc đã không làm đúng theo trình tự thủ tục quy định. Không tiến hành thẩm tra xác minh nguồn gốc đất (các hồ sơ xin cấp đất này không có các hồ sơ gốc như: đơn xin cấp sổ đỏ, tờ trình nguồn gốc đất, biên bản họp hội đồng xét duyệt cấp GCNQSDĐ, hồ sơ kỹ thuật thửa đất) nhưng ông Ngọc vẫn cố ý lập hồ sơ đủ điều kiện để trình cho lãnh đạo Phòng Tài nguyên - môi trường huyện đề nghị UBND huyện cấp sổ đỏ cho ông Thanh. Biết rõ cấp sổ đỏ cho ông Thanh là trái pháp luật nhưng ông Ngọc vẫn lén đưa cho ông Thanh mượn bản chính GCNQSDĐ để ông Thanh phôtô nộp cho hội đồng bồi thường 18.408m2 đất nằm trong khu vực nhà nước thu hồi, tạo điều kiện để ông Thanh chiếm đoạt tiền nhà nước.

Ông Thái Văn Nghĩa - Trưởng phòng Tài nguyên - môi trường là người có trách nhiệm trong công tác quản lý và sử dụng đất đai tại huyện Vĩnh Cửu. Biết rõ quy định của nhà nước nhưng ông Nghĩa đã không tham mưu cho UBND huyện và Sở Tài nguyên - môi trường để ngăn chặn tình trạng giao cấp đất trái phép, trái thẩm quyền tại UBND huyện và UBND thị trấn Vĩnh An mà còn trực tiếp chỉ đạo, xét duyệt và ký các tờ trình đề nghị UBND huyện, Sở Tài nguyên môi trường cấp GCNQSDĐ cho các ông, bà Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Thị Anh, Bùi Thị Hiền, Đào Văn Lưu, Nguyễn Hải Bằng, Đinh Tất Nhường; tạo điều kiện cho các đối tượng này hợp thức hóa các thủ tục chiếm đoạt tài sản nhà nước, để tình trạng giao đất, thu tiền sử dụng đất tại thị trấn Vĩnh An trái quy định của pháp luật kéo dài và liên tục, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Không những vậy, ông Nghĩa còn trực tiếp chỉ đạo ông Ngọc lập hồ sơ sai quy trình và trực tiếp ký tờ trình tham mưu cho UBND huyện cấp GCNQSDĐ cho ông Huỳnh Văn Thanh trái với các quy định của Luật Đất đai.

Ông Vũ Đình Ngôn, Tổ trưởng tổ bồi thường huyện, trong quá trình lập hồ sơ bồi thường đất cho ông Thanh, đã không thẩm tra xác minh thực tế nguồn gốc đất, không kiểm tra đối chiếu hồ sơ GCNQSDĐ và các giấy tờ liên quan khác, biết đất nằm trong quy hoạch lòng hồ thủy điện Trị An nhưng vẫn lập hồ sơ trình hội đồng bồi thường huyện để chi bồi thường, đất cho ông Thanh. Khi chi bồi thường, ông Ngôn không kiểm tra và thu hồi bản chính GCNQSDĐ, vi phạm nghiêm trọng về trình tự, thủ tục bồi thường hỗ trợ tái định cư của UBND tỉnh.

Đó còn là sự thiếu trách nhiệm của ông Nguyễn Minh Huấn, nguyên Trưởng phòng Tài chính - kế hoạch, kiêm phó chủ tịch thường trực Hội đồng bồi thường huyện. Ông Huấn đã không chỉ tham mưu cho UBND huyện về công tác chỉ đạo thu chi tài chính trong việc giao cấp đất và thu tiền sử dụng đất mà còn trực tiếp thực hiện theo đề xuất trái quy định của nhà nước trong việc UBND thị trấn, Chi cục thuế huyện thu tiền sử dụng đất và lệ phí địa chính tại thị trấn Vĩnh An. Ngoài ra, với trách nhiệm của phó chủ tịch Hội đồng bồi thường huyện, ông Huấn đã không kiểm tra hồ sơ và chỉ đạo tổ bồi thường thu hồi GCNQSDĐ bản chính trước khi chi tiền đền bù đất, để ông Thanh chiếm đoạt tiền bồi thường.

Đặc biệt, cũng cần nhắc đến vai trò của ông Nguyễn Hoàng Huynh, nguyên Chủ tịch UBND huyện. Từ năm 1994 đến 2004, ông Huynh đã trực tiếp ký các tờ trình của UBND thị trấn với nội dung phê duyệt đồng ý cho UBND thị trấn giao đất trái thẩm quyền để thu tiền. Đây là việc làm trái quy định của Luật Đất đai, vi phạm Nghị định của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1844/QĐ-UBT của UBND tỉnh. Sai phạm này gây hậu quả rất nghiêm trọng. Đã thế, trong quá trình tổ chức thực hiện việc cấp GCNQSDĐ, ông Huynh đã ký cấp GCNQSDĐ cho nhiều trường hợp trái quy định của Luật Đất đai, công nhận và hợp thức hóa cho các đối tượng lấn chiếm đất công trái phép. Với trách nhiệm chủ tịch Hội đồng bồi thường huyện, ông Huynh còn không kiểm tra các hồ sơ thủ tục do cấp dưới lập trái quy định đối với việc cấp GCNQSDĐ và bồi thường đất, chi trái quy định, tạo điều kiện cho cấp dưới sai phạm.

Được biết, những sai phạm của các cán bộ huyện Vĩnh Cửu trong vụ "xà xẻo lòng hồ Trị An" chưa dừng lại đó khi còn liên quan đến nhiều vấn đề, nhiều cá nhân khác khá phức tạp. Hiện cơ quan điều tra Công an tỉnh đang tiếp tục mở rộng điều tra để làm rõ những sai phạm khác của các đối tượng này.

Nhóm PV PLĐS