Làm gì để tuổi trẻ học đường tiếp tục nói không với ma túy?

Ra quân phòng chống ma túy trên địa bàn TP. Biên Hòa.

Theo báo cáo của Sở Giáo dục - đào tạo (GD-ĐT), trong năm 2004  và 6 tháng đầu năm 2005, toàn tỉnh không phát hiện trường hợp nào sinh viên, học sinh (HS) sử dụng hoặc có liên quan đến ma túy (MT). Đây là những nỗ lực rất lớn của các nhà trường, các thầy cô giáo và toàn thể HS trong công tác phòng chống MT trong học đường thời gian qua. Tuy nhiên, cũng theo đánh giá của ngành GD-ĐT, trước vấn nạn của MT, các trường học cần duy trì và phát huy những thành tích đạt được; đồng thời phải "phòng và chống" MT xâm nhập trường học một cách quyết liệt hơn thì mới có thể đảm bảo yêu cầu đặt ra trong thời gian tới...

Những cách làm hiệu quả ...

Một trong những trường ở Đồng Nai có cách làm hiệu quả trong công tác phòng chống MT, phải kể đến Trường CĐSP Đồng Nai. Mỗi năm học, nhà trường có đến 45% sinh viên (SV) ở nội trú, số còn lại phải thuê phòng trọ tại các khu dân cư. Chính vì vậy, nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc quản lý SV. Trước hiểm họa của MT, ngay từ năm 2001, Trường CĐSP Đồng Nai đã thành lập Đội tự quản SV tại khu ký túc xá và Đội cờ đỏ. Đây là lực lượng nòng cốt, hỗ trợ đắc lực cho nhà trường trong việc theo dõi, phát hiện SV có những biểu hiện xấu như tụ tập hút thuốc hoặc thể hiện những dấu hiệu không lành mạnh, từ đó kịp thời báo cho Ban giám hiệu có biện pháp giáo dục. Bên cạnh việc định kỳ đối thoại để giải quyết những vấn đề SV quan tâm nhằm tạo sự gần gũi, chia sẻ, nhà trường còn ký kết hợp đồng trách nhiệm với công an các phường trong khu vực trong việc phối hợp giải quyết các sự vụ làm ảnh hưởng đến trật tự trị an trong khu vực trường học. Nhờ quán triệt sâu sắc tác hại của các chất gây nghiện nên nhiều năm liền, SV đang theo học tại Trường CĐSP Đồng Nai không hề liên quan đến các tệ nạn xã hội.

Tương tự, Trường THPT Ngô Quyền lại thành lập "lực lượng đặc nhiệm" gồm 20 thành viên là học sinh. Lực lượng này được phân công theo dõi, giám sát khu nhà vệ sinh, căn - tin để "ghi tên" các đối tượng lén hút thuốc hoặc tổ chức đánh bài rồi báo cho Ban giám hiệu nhà trường xử  lý. Cùng với "Đội đặc nhiệm" là Đội cờ đỏ ở mỗi lớp. Cờ đỏ có nhiệm vụ kiểm tra, chấn chỉnh nề nếp học tập và tác phong của HS. Ngoài ra, trường còn tổ chức các biện pháp ngăn chặn MT xâm nhập học đường bằng các hình thức khác như: lập "hòm thư đen" để HS mạnh dạn tố giác các trường hợp liên quan đến chất gây nghiện; phát thanh tuyên truyền tác hại của MT vào giờ ra chơi các ngày thứ năm và thứ bảy trong tuần; cán bộ, giáo viên và học sinh ký kết tham gia phòng chống tội phạm và cam kết không thử  MT, dù chỉ một lần; tổ chức các cuộc thi nói về MT thông qua văn nghệ, hùng biện... Với những nỗ lực của tập thể giáo viên và học sinh, thời gian qua Trường THPT Ngô Quyền không phát hiện trường hợp nào dính dáng đến MT.

Không giống nhiều khu vực khác trong tỉnh, thị xã Long Khánh có phần phức tạp hơn về tệ nạn MT. Do đặc thù là một địa bàn phát triển khá nhanh trong những năm gần đây nên Long Khánh là một vùng đất cũng được bọn tội phạm MT chọn làm nơi dung thân và hoạt động. Bọn tội phạm này đã không từ bỏ mọi thủ đoạn để lôi kéo học sinh vào con đường nghiện ngập. Đáng kể là từ năm 2001 đến 2003, thị xã Long Khánh phát hiện 13 học sinh sử dụng MT. Con số này là nỗi kinh hoàng gây hoang mang cho các bậc phụ huynh. Đứng trước sự hiểm nguy của MT đối với tuổi trẻ học đường, đặc biệt là các nạn nhân học sinh ở Long Khánh, Phòng GD-ĐT thị xã đã tăng cường, đẩy mạnh công tác phối hợp giữa nhà trường với phụ huynh học sinh và các cơ quan chức năng trong việc giúp các em cai nghiện; cũng như phát hiện, đấu tranh với những vấn đề liên quan đến MT. Hình thức "hòm thư xanh" được triển khai đến các trường học đã được đông đảo học sinh tham gia, hưởng ứng. Hàng trăm tin tố giác các băng nhóm tội phạm hoạt động gần trường học với ý đồ rủ rê, lôi kéo học sinh được các em gửi đến "hòm thư xanh" đã giúp cho cơ quan công an kịp thời ngăn chặn, xử lý. Cho đến nay,  nói về tình hình MT trong trường học ở Long Khánh, nhiều phụ huynh cho rằng phần nào đã an tâm khi tuổi trẻ ở Long Khánh đã ý thức, cảnh giác cao độ trước vấn nạn này.

Cần phát huy kết quả đạt được!

Nhận định về những kết quả  trong công tác phòng chống MT của ngành GD - ĐT, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Huỳnh Văn Ba cho biết: Thời gian qua, trước những hiểm họa của vấn nạn MT, các trường học đã tích cực "vào cuộc" với những biện pháp và cách làm phù hợp nên đã tạo hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, dù trong thời gian  gần đây không phát  hiện thêm trường  hợp HS nào sử dụng hoặc có  liên quan đến MT, nhưng ở một số đơn vị, trường học  chưa thực sự xem công tác phòng chống MT là nhiệm vụ trọng tâm phải được gắn liền với công tác dạy và học. Từ đó, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường cùng gia đình và các cơ quan chức năng trong việc giám sát con em mình.  Cá biệt, có nơi còn cho rằng, phòng chống MT là việc làm của công an, chính quyền địa phường và các đoàn thể... Ngoài ra, không ít các bậc phụ huynh còn "giao khoán" cho nhà trường việc giáo dục con em mình; rất nhiều cha mẹ HS chỉ chú trọng làm ăn nên thiếu sự chăm lo cho con cái. Nhiều người do nuông chiều con quá mức và không gần gũi nên cứ mỗi khi con cái cắp sách ra khỏi nhà, lại tưởng  là đi học. Chính điều này đã tạo "cơ hội" để tuổi trẻ được dịp "ngao du" mà không sợ bị ai dòm ngó. Thực tế, trong các trường hợp HS nghiện ngập đều do thiếu sự  kèm cặp, dạy dỗ của gia đình...

Nói về những biện pháp nhằm để SV-HS tiếp tục nói "không" với ma túy trong thời gian tới, giám đốc Sở GD-ĐT Lê Minh Hoàng cho biết: Ngành GD-ĐT sẽ đẩy mạnh công tác giảng dạy, giáo dục cho HS về kiến thức pháp luật theo chương trình nội khóa và ngoại khóa. Trong đó, tập trung về phòng chống các loại tội phạm, TNXH và an toàn giao thông; thành lập Ban chỉ đạo phòng chống tội phạm trong các đơn vị, trường học; nêu cao vai trò xung kích của các tổ chức Đoàn, Hội; tạo sự chuyển biến có tính đột phá về công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, bảo vệ an ninh trật tự, an toàn nhà trường và xã hội. Riêng khối THPT, ngành sẽ đề ra biện pháp: "Phòng chống các loại tội phạm xâm hại trẻ em; giải quyết triệt để, ngăn chặn có hiệu quả HS hư hỏng, HS đi bụi dẫn đến tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên"...

Rõ ràng, ngăn chặn MT nói chung và MT xâm nhập trường học nói riêng là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó vai trò của nhà trường và gia đình có ý nghĩa quan trọng. Cần làm tốt công tác phối hợp gia đình - nhà trường - xã hội thì hiểm họa ma túy nói riêng, tệ nạn xã hội nói chung mới bị đẩy  lùi một cách triệt để.

Tạ Nguyên