Xe lam quá đát, bao giờ mới được giải quyết triệt để

Thu gom phương tiện xe lam đưa vào lò phế liệu.

Ra đời từ những năm 60 của thế kỷ trước, những chiếc xe lam (tên gọi tắt của loại xe 3 bánh hiệu Lambretta, Lambro một thời nổi tiếng của Ý) đã thực sự chiếm ưu thế trong việc vận chuyển hành khách, hàng hóa trên những cung đường gần. Với thiết kế gọn nhẹ, chuyên chở tối đa 550kg, dễ điều khiển nên xe lam có mặt ở khắp các tuyến đường, phục vụ đắc lực cho việc đi lại, vận chuyển hàng hóa của khách hàng thời bấy giờ. Trải qua mấy mươi năm đồng hành cùng khách hàng, giờ đây loại xe này đã già nua, xuống cấp, không còn đảm bảo an toàn giao thông và gây ô nhiễm môi trường. Dù đã bị cấm hoạt động, thế nhưng đó đây trên địa bàn TP. Biên Hòa vẫn còn thấy bóng dáng của xe lam lưu thông trên đường phố, gây nguy hiểm cho người đi đường.

Xe Lam - phương tiện bị cấm lưu thông

Có thể nói, hiện nay ở TP. Biên Hòa, xe lam chỉ còn hoạt động tập trung ở các phường Hố Nai, Tân Biên, Tân Hòa với số lượng khoảng 100 chiếc. Theo Nghị định 23 của Chính phủ và quy định của các cơ quan chức năng về việc đình chỉ hoạt động các phương tiện giao thông cơ giới vận chuyển khách có thời gian hoạt động trên 20 năm thì xe lam được xếp vào danh sách các phương tiện phải loại bỏ. Từ quy định này, lãnh đạo các phường nêu trên đã tổ chức cho các chủ phương tiện kê khai, làm cam kết không đưa xe lam vào hoạt động vận chuyển khách và hàng hóa, đồng thời chuyển đổi sang các loại xe đời mới để kinh doanh.

Chấp hành chủ trương này, nhiều chủ phương tiện có điều kiện, khả năng về kinh tế đã nhanh chóng mua sắm xe mới làm ăn. Tuy nhiên, vẫn còn một số do còn khó khăn nên vẫn cố bám giữ lấy những chiếc xe cũ kỹ này để kiếm sống qua ngày. Một chủ xe lam ở phường Tân Hòa bộc bạch: "Chủ trương của Nhà nước là đúng. Chạy xe đời mới ngon hơn, an toàn hơn, nhưng giá của mỗi chiếc xe đến cả trăm triệu đồng, người nghèo như chúng tôi lấy đâu ra tiền để mua. Thôi thì cứ chạy được ngày nào hay ngày đó!...". Có lẽ với suy nghĩ như vậy nên rất nhiều chủ phương tiện cứ nhắm mắt làm liều. Do hoạt động bất hợp pháp và bị nghiêm cấm dùng để chuyên chở hành khách, nên nhiều chủ phương tiện đã chuyển đổi công năng của xe lam thành loại phương tiện chuyên chở hàng hóa như lột thùng, tháo mui để chở cây gỗ, sắt thép, vật liệu xây dựng, đất cát... cho các cơ sở gia công, chế biến hàng mộc, cửa hàng vật liệu xây dựng tại địa phương. Với ưu thế gọn, nhẹ, có thể len lỏi vào tận cùng ngõ hẻm lại chở được nhiều hàng hóa nên xe lam vẫn còn được nhiều chủ hàng thuê mướn.

Chiếc xe lam quá mục nát này vẫn lưu thông chở gỗ trên đường phố.

Cần nói thêm, ở khu vực Hố Nai, Tân Biên, Tân Hòa có đến hàng trăm cơ sở gia công chế biến hàng mộc, chế biến thực phẩm, nhu cầu vận chuyển hàng hóa ở đây là rất lớn. Cho nên dù bị nghiêm cấm hoạt động nhưng các chủ xe lam vẫn dựa vào đây để tồn tại. Theo nhiều chủ xe lam mà chúng tôi có dịp tiếp xúc, họ vẫn biết hoạt động như vậy là vi phạm, có thể bị các cơ quan chức năng như thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông tịch thu phương tiện bất cứ lúc nào nếu bị phát hiện xe hoạt động trên đường. Vì lý do này nên họ cũng chẳng cần đầu tư, tu bổ phương tiện, cứ để xe xuống cấp, mục nát đến thảm hại.

Cần được xử lý kiên quyết

Để đối phó với chuyện bị bắt giữ, tịch thu phương tiện, mỗi khi nhận hợp đồng vận chuyển hàng hóa, các lái xe cứ cho xe phóng ào ào trên đường bất chấp các quy định về trật tự an toàn giao thông. Đặc biệt khi bị công an rượt đuổi là họ lạng lách, chặt cua để trốn vào các con hẻm. Một chủ cơ sở gia công gạch bông ở phường Tân Biên bất bình cho biết: "Ngán mấy ông xe lam này lắm! Chạy ẩu thì không ai bì kịp. Nếu lỡ gây ra tai nạn thì mấy ổng cứ than nghèo, kể khổ, van xin, lạy lục gia đình nạn nhân bỏ lỗi, cho qua rồi xù tiền cơm, thuốc...". Cũng vì chạy ẩu, coi thường tính mạng con người mà mới đây vào lúc 15 giờ ngày 16-5- 2005, Nguyễn Thế, 27 tuổi, cư ngụ ở KP4, phường Tân Hòa, điều khiển chiếc xe lam không số đăng ký, chở đầy cây gỗ chạy bạt mạng trên con đường liên KP4- 5 phường Tân Hòa đã đụng vào xe máy số 53X5 - 8909 do anh Nguyễn Công Bảo, 28 tuổi điều khiển, chở phía sau 1 thanh niên khác. Hậu quả của vụ tai nạn làm anh Bảo bị thương nặng phải đưa đi cấp cứu. Một cán bộ phường Tân Hòa cho biết, địa phương cũng khá bức xúc về chuyện hoạt động bất hợp pháp của những chiếc xe lam, trong đó điều tệ hại nhất là chuyện chạy bừa, chạy ẩu rất dễ gây ra tai nạn giao thông. Mặc dù chính quyền và các khu phố đã giáo dục, nhắc nhở nhiều lần, nhưng quyền hạn của địa phương chỉ đến vậy nên những vi phạm trên vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Để lập lại trật tự an toàn giao thông trên quốc lộ 1A đoạn đi qua TP. Biên Hòa và thực hiện Chỉ thị 01 và Nghị định 23 của Chính phủ về xóa nạn xe dù bến cóc, đình chỉ hoạt động các phương tiện quá niên hạn sử dụng, mới đây lực lượng thanh tra giao thông của tỉnh đã bắt giữ, tịch thu nhiều phương tiện xe lam. Những cố gắng này cũng đã hạn chế được sự mất trật tự an toàn giao thông do những chiếc xe lam gây ra trên quốc lộ 1A ở 3 phường Hố Nai, Tân Biên, Tân Hòa. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tình thế. Theo ý kiến của nhiều người dân, vấn đề này cần phải được thực hiện thường xuyên, liên tục thì mới mong loại trừ được nạn hoạt động bừa bãi của những chiếc xe lam trên đường phố. Mặt khác, Nhà nước cũng nên có chính sách hỗ trợ cho các nghiệp chủ xe lam vay vốn mua sắm phương tiện đời mới để kinh doanh, cải thiện cuộc sống của nhiều gia đình vốn chỉ biết kiếm sống qua loại phương tiện quá lạc hậu này.

 Đức Việt