Chôm chôm đầu mùa giá thấp...

 Chị Hồng đứng ngơ ngác giữa bến xe Long Khánh, hai tay ghì chặt chiếc xe đạp cũ. Trên xe là hai bịch chôm chôm, bịch sau xe nặng 41kg, bịch trước giỏ là 7,5kg (ảnh). Nhà chị ở Suối Rết cuối sân bay Long Khánh cũ. 1 hécta chôm chôm của chị may mắn có đủ nước tưới suốt mùa khô nên chín sớm. Chị hy vọng trái đầu mùa sẽ bán được giá, nhưng ... 

Chị đã thất vọng não nề khi bạn hàng đến ăn thử và cho giá chỉ "một rưỡi" (1.500 đồng/kg). Chưa bao giờ mà chôm chôm đầu mùa lại có giá thấp như vậy. Chị cứ đứng ngẩn ngơ nhìn mọi người. Chị than thở: "Phân bón lên giá, từ hai trăm lên hai trăm tư một bao 50 ký. Dầu từ 4.800đ lên 5.300đ/lít. Mùa nắng vừa qua tốn nhiều dầu tưới hơn bình thường. Chôm chôm đầu mùa mà có giá này thì giữa mùa chắc còn rẻ như  bèo. Năm ngoái chôm chôm đầu mùa giá từ "ba" đến ba rưỡi" (3.000 đến 3.500 đ/kg), năm nay chỉ có giá 1.500đ/kg. Một xe chôm chôm thế này năm ngoái bán được gần hai trăm ngàn, năm nay chỉ được hơn 70 ngàn đồng. Nhà nông tụi tui chắc chết!".  

Ông Trần Lương Nông, bí thư Đảng ủy xã Bình Lộc (thị xã Long Khánh) cho biết, cả xã Bình Lộc có 700 hécta chôm chôm, chiếm hơn 70% diện tích cây ăn trái, nhưng nay nếu gôm đông đặc lại thì chỉ còn chưa đến một nửa, vì bà con đã xen cây trồng khác gần hết. Tại khu vực đất sỏi và đất đen (loại đất thường hết  nước sớm), bà con đã trồng xen ổi. Cây ổi chỉ một năm là cho trái, giá hiện nay bằng với chôm chôm 1.500đ/kg. Công đầu tư trồng ổi rất thấp nhưng thu hoạch lại khá vì ổi cho trái quanh năm. Loại ổi này đang được đẩy đi bán dạo ở phố thị. Có ai ngờ ổi nay lại là cây xóa đói giảm nghèo của nhiều nông dân. Còn ở những khu vực đất đỏ (đất trồng chôm chôm) thì bà con đang "âm thầm" xuống cây điều cao sản... 

Đi một vòng quanh xã Bình Lộc, chúng tôi nhận thấy những vườn chôm chôm bây giờ như thưa thớt hơn, trái vẫn còn xanh. Ở một vài vườn, trái chôm chôm nứt toác ra vì khô nước. Những vườn cho thu hoạch thì trái nhỏ và khô queo vì thiếu nước. Một nông dân cho biết: "Thực ra do giá cả quá thấp nên nhiều nhà vườn bỏ luôn vì tiền thu hoạch không đủ bù đắp tiền chăm sóc!". 

Trên con đường Cây Da, Bình Lộc 2, thỉnh thoảng lại có một chuyến máy xới chở đầy sầu riêng và ổi chạy ra. Tuyệt nhiên không thấy màu đỏ của trái chôm chôm. Anh Đào Chí Thắng, một người rất hâm mộ cây chôm chôm nay cũng đành buông tiếng thở dài: "Vài năm nữa trái măng cụt sẽ chiếm lĩnh vùng này. Bà con đang nô nức trồng xen  cây này  vào vườn chôm chôm"... Trái măng cụt ngon ngọt và "quý phái" cỡ nào thì chắc ai cũng đã biết. Nó là loại trái cây mắc tiền. Giá hiện nay lên tới 15.000đ một ký, gấp 10 lần giá chôm chôm. Anh Thắng khẳng định: "Nhiều vườn chôm chôm nay đã đặc kín măng cụt. Vài năm nữa khi cây măng cụt lớn là bà con chặt chôm chôm liền!". 

Tại ngã ba chợ, vựa chôm chôm Bình Lộc lớn nhất ở đây đang chuẩn bị cho một mùa thu hoạch mới. Những thùng mốp trắng  và những sọt tre, thùng gỗ đã được chuẩn bị. Một tháng nữa, thị trường chôm chôm ở đây mới bắt đầu nhộn nhịp. Một anh bốc vác nói, hiện nay mỗi ngày cũng gom được 2 xe tải chôm chôm, một chở về miền Tây, một chở đi Lạng Sơn. Chôm chôm vẫn là một mặt hàng được ưa chuộng, nhưng giá thấp quá. Một tài xế xe tải đã nghỉ việc, lắc  đầu: "Từ  Nam "bò" ra Bắc, trái chôm chôm phải "cõng" đủ thứ "phí". Hành trình 36 giờ từ đây ra biên giới nay kéo ra đến hơn 48 giờ. Tất cả mọi thứ đều đổ lên vai mấy ông bà nông dân này. Bảo sao trái chôm chôm không rẻ như bèo...". 

Trong phương hướng 5 năm tới, ông Trần Lương Nông, bí thư Đảng ủy xã Bình Lộc chỉ cho biết chung chung sẽ "chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp". Ông than: "Chúng tôi cũng chưa biết phải chuyển đổi cây gì, chỉ biết hiện nay bà con cứ ùn ùn ra mấy vựa cây giống ven đường mua cây giống đủ loại về trồng...". 

Hôm nay những con đường liên ấp Bình Lộc, Cây Da, Xuân Thiện, Ba Gió...  của Long Khánh đã được trải nhựa phẳng phiu với những hàng cột điện chạy dài vào tận các thôn xóm. Cứ tưởng sự quan tâm trên của tỉnh và thị xã sẽ giúp trái chôm chôm Bình Lộc mau chóng vươn đến những nơi xa xôi, nhưng ngược lại, chôm chôm đang bị "lấn" bởi những trái cây ngoại nhập. Nhìn những vườn cây đất đỏ màu mỡ với những vườn chôm chôm xum xuê một thời, có lẽ ai cũng thầm tiếc cho một loại trái cây đặc sản nổi tiếng. Cái thương hiệu "chôm chôm Long Khánh" từng đứng vững mấy chục năm qua trong "lòng" người tiêu dùng cả nước, nay dường như đang phải tạm thua trong cuộc chiến thương trường...

Sơn Trà