Sử dụng khí biogas để thắp sáng

Theo các nhà khoa học, khí thải trong chăn nuôi nếu biết sử dụng đúng cách sẽ trở thành nguồn năng lượng hữu ích. Chẳng hạn như máy phát điện chạy khí sinh học (biogas) để thắp sáng, bơm nước... vừa giúp giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường, vừa góp phần giải "cơn khát" điện mùa hè...

Theo các nhà khoa học, khí thải trong chăn nuôi nếu biết sử dụng đúng cách sẽ trở thành nguồn năng lượng hữu ích. Chẳng hạn như máy phát điện chạy khí sinh học (biogas) để thắp sáng, bơm nước... vừa giúp giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường, vừa góp phần giải "cơn khát" điện mùa hè...

Theo các nhà khoa học, mỗi năm tổng đàn gia súc, gia cầm của Việt Nam sẽ thải vào môi trường khoảng 73 triệu tấn chất thải. Với cách quản lý, sử dụng truyền thống như hiện nay, loại chất thải này sẽ phát tán vào không khí hàng chục tấn CO2. Chính vì thế, giải quyết vấn đề chất thải chăn nuôi và sử dụng hiệu ứng từ nó là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay. Đáng kể là việc sử dụng công nghệ điện năng bằng khí biogas là một trong những giải pháp mang lại lợi ích cho người chăn nuôi và góp phần giảm ô nhiễm môi trường.

Thời gian qua, tình trạng cắt điện luân phiên đã trở nên thường xuyên, nhất là trong mùa khô. Điều này dẫn đến chỗ, không chỉ tại các đô thị mà ngay ở vùng nông thôn, vấn đề thiếu điện để thắp sáng gần đây đã trở nên nan giải. Trong khi đó, nếu các hộ chăn nuôi gia súc biết tận dụng nguồn chất thải hợp lý thì có thể chủ động được nguồn năng lượng điện. Cụ thể, với 50 con lợn, nếu dùng chất thải để phát điện có thể sản sinh từ 4-5kW điện, giúp thắp sáng 50 bóng đèn ne-on. Trong khi đó, sử dụng khí biogas để phát điện thắp sáng mỗi năm sẽ tiết kiệm được hàng chục triệu đồng. Đây là con số không hề nhỏ đối với người chăn nuôi trong bối cảnh "bão giá" hiện nay. Cụ thể, một gia đình ít người, dùng mỗi tháng khoảng 100 kWh điện, khi chuyển qua sử dụng máy phát điện biogas, khả năng sẽ giảm được 40-50% điện năng sinh hoạt/tháng. Nhiều trường hợp đã thực hiện khí biogas thắp sáng cho biết, chi phí xây hầm biogas và đầu tư máy phát điện chạy biogas thấp hơn so với lợi ích mang lại. Nguyên tắc vận hành của máy phát điện bằng biogas cũng khá đơn giản: Khí biogas từ các hầm ủ được dẫn vào các túi nhựa để trữ, khi vận hành chỉ cần mở van dẫn khí vào máy và khởi động thiết bị điện là có thể sử dụng ti vi, quạt, máy bơm nước.

Một hộ chăn nuôi heo ở Trảng Bom bên chiếc máy phát điện biogas.Ảnh: D. DUY

Gần đây, các nhà khoa học Việt Nam đã tiến hành cải tiến, ứng dụng vật liệu mới nhằm nâng cao chất lượng, hiệu suất công nghệ hầm biogas gia đình. Cấu trúc của hệ thống hầm biogas cải tiến rất thuận lợi trong xây lắp, tăng tuổi thọ sử dụng và giá thành sản phẩm thấp. Các mô hình ứng dụng bước đầu cho kết quả rất khả quan, hiệu suất sinh khí tốt, có thể sử dụng thắp sáng trong gia đình, bảo đảm nguồn cấp nhiên liệu cho động cơ hoạt động tốt. Thực nghiệm cho thấy, khi sử dụng bộ ổn áp kết hợp với van tiết lưu cơ khí thành bộ điều tốc cho động cơ biogas, khi động cơ chạy ổn định thì khí thải không có bồ hóng. Đây là ưu điểm nổi bật của động cơ phát điện chạy bằng biogas. Nếu các hầm biogas có sự cố thì vẫn có thể chuyển sang sử dụng nguyên liệu dầu diesel. Theo tính toán, để chạy máy phát điện 2kW  vận hành 6 giờ liền trong một ngày thì cần lượng biogas từ chất thải của 10-12 con heo thịt; chạy máy 5kW liên tục 6 giờ/ngày cần lượng khí thải từ 40-50 con heo trưởng thành; chạy máy 10kW trong 6 giờ không nghỉ cần lượng khí từ 80-100 con heo.

Trong những năm qua, nhiều địa phương trên cả nước đã ứng dụng máy phát điện chạy bằng khí biogas đạt hiệu quả. Ở Đồng Nai, đi tiên phong trong việc dùng khí biogas để chạy máy phát điện có thể kể đến anh Nguyễn Văn Dục, ngụ ở xã Giang Điền, huyện Trảng Bom. Sau anh Dục, một số hộ chăn nuôi cũng đã thực hiện tiết kiệm điện bằng máy phát điện biogas. Hiện tại, trên địa bàn TX. Long Khánh có nhiều hộ đầu tư vào loại hình này đã giảm được chi phí tiền điện rõ rệt. Song, số trang trại chăn nuôi quy mô lớn trên địa bàn tỉnh không phải ít; số hộ chăn nuôi gia súc sử dụng hầm biogas để đun nấu khá nhiều, nhưng dùng để phát điện còn khá khiêm tốn. Ngành điện lực đang nghiên cứu tính khả thi để có thể nhân rộng mô hình, nhằm từng bước giúp người chăn nuôi chủ động thắp sáng trong phạm vi gia đình. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là trên thị trường có nhiều loại máy phát điện dùng khí biogas, nhưng chất lượng ra sao thì còn phụ thuộc vào thời gian sử dụng nên người dân khó lựa chọn loại thiết bị tối ưu. Thực tế, lợi ích từ mô hình biogas thắp sáng đã khá rõ, nhưng vẫn chưa được nhiều nhà chăn nuôi quan tâm.

Đỗ Duy