Hành trình của thịt lậu
Bài 2: Đường đi của thịt lậu

Luôn "ẩn nấp" trong những khu dân cư vắng vẻ, hoạt động bí mật về đêm hoặc sáng sớm... là những đặc điểm chính của những lò giết mổ không phép. Không dễ gì "lần mò" được dấu vết của những địa điểm này, song có tìm ra thì mới thấy, đằng sau những món ăn khoái khẩu thơm tho là sự mất vệ sinh đến rợn người của những lò giết mổ không phép.

Luôn "ẩn nấp" trong những khu dân cư vắng vẻ, hoạt động bí mật về đêm hoặc sáng sớm... là những đặc điểm chính của những lò giết mổ không phép. Không dễ gì "lần mò" được dấu vết của những địa điểm này, song có tìm ra thì mới thấy, đằng sau những món ăn khoái khẩu thơm tho là sự mất vệ sinh đến rợn người của những lò giết mổ không phép. Và từ đó, thịt lậu theo nhiều con đường vào  bàn nhậu và bữa ăn của người dân.

* Chợ tự phát: mảnh đất màu mỡ!

Nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng, chất lượng không được kiểm định, lẽ dĩ nhiên là thịt lậu khó mà "ngay thẳng" được bày bán ở các chợ lớn hay siêu thị. Đất sống của chúng là các chợ tự phát mọc lên nhan nhản khắp nơi và một số quán ăn, nhà hàng, quán nhậu, nơi những thượng đế dễ tính hiếm khi thắc mắc về nguồn gốc và chất lượng thịt.

Một lò mổ có giấy phép ở phường Long Bình nhưng giết mổ không đảm bảo vệ sinh.

Khoảng 4 giờ sáng ngày 23-10, có mặt tại một số tuyến đường chính của TP.Biên Hòa như Nguyễn Ái Quốc, Đồng Khởi, Phạm Văn Thuận... chúng tôi ghi nhận được một trong những cách phổ biến nhất để vận chuyển thịt lậu đến các nơi tiêu thụ. Cứ khoảng vài ba phút trên những tuyến đường này lại có một xe gắn máy phóng vù đi với tốc độ rất nhanh, trên yên sau là một hoặc hai con heo đã được giết mổ xong, bụng mở toang nằm vắt ngang yên xe. Đuổi theo một xe gắn máy biển số 60N-23... của một người đàn ông từ hướng Hố Nai, chúng tôi thấy xe chở heo này rẽ về hướng Trảng Dài rồi mất hút trong một con hẻm nhỏ gần chợ tự phát cây xăng 26. Một cán bộ thú y TP.Biên Hòa đã nói với chúng tôi: "Vận chuyển lén lút thế này chắc chắn là thịt từ các lò mổ lậu không được kiểm dịch"!

Khi thịt giết mổ lậu đã về đến chợ, người bán cứ công khai bày bán, còn người tiêu dùng cũng vô tư không kém, chỉ quan tâm đến cân đủ hay thiếu, thịt tươi hay ôi... mà rất ít người thắc mắc miếng thịt mình mua có an toàn hay không, đã được kiểm dịch hay chưa... Với người bán lẻ, cho dù biết nguồn thịt là heo giết mổ lậu, thậm chí có khi là heo dịch bệnh, nhưng vẫn mua về bán vì giá rẻ hơn.

Chiều ngày 24-10, ghé chợ tự phát khá lớn ở ngay gần ngã tư Tam Hiệp, thuộc phường Long Bình, chúng tôi ghi nhận hơn chục sạp bán thịt gà, heo, bò không có lấy một miếng thịt hay một con gà đã được đóng dấu kiểm dịch. Tương tự, ghé các chợ tự phát khác ở khắp thành phố, ghi nhận của chúng tôi là gần như hoàn toàn không có một sạp thịt nào có bán thịt đã được đóng dấu! Bà H, chủ một sạp thịt ở chợ tự phát KP3, phường Tân Mai vô tư cho biết, mỗi ngày bà tự mổ khoảng 1-2 con heo để lấy thịt bán và chưa bao giờ bị ai "hỏi thăm" về thuế má hay phép tắc!

Theo lời một cán bộ thú y ở Biên Hòa, góp mặt với các lò mổ lậu ở thành phố còn có những lò mổ lậu ở huyện Thống Nhất, Trảng Bom, Vĩnh Cửu. Đa số nguồn thịt "bẩn" này được đưa về các chợ tự phát của Biên Hòa bằng những xe thùng bịt kín vào lúc 22-23 giờ hàng đêm. Tuy lực lượng liên ngành có nhiều lần kiểm tra xử lý, nhưng tình trạng này vẫn tái diễn.

Song, không phải chỉ hệ thống chợ tự phát mới bán thịt lậu, ghi nhận của chúng tôi cho thấy, một số chợ có ban quản lý hẳn hoi vẫn bị thịt lậu len lỏi vào, như các chợ: Tam Hòa, Bửu Hòa..., phổ biến với tình trạng thịt không dấu được bày xen lẫn thịt đã được đóng dấu kiểm dịch nhằm mục đích qua mặt người tiêu dùng.

* Quán ăn, quán nhậu: xài thịt lậu cho rẻ!

Đi một vòng qua những trục đường chính và một số khu đông dân cư thuộc xã Hóa An, phường Trảng Dài, Tân Mai, Long Bình, Tân Phong (TP.Biên Hòa)..., chúng tôi đã đếm được gần 40 quán thịt chó, mèo. Cứ tầm 5 - 6 giờ chiều, quán nào cũng chật kín khách đến thưởng thức món ăn "khoái khẩu" làm từ chó, mèo. Tại một quán thịt chó không tên ở khu phố 10, phường Tân Phong (TP.Biên Hòa), lúc này mới hơn 4 giờ chiều nhưng quán đã có đến gần 10 người khách. Một thực khách tên Q. hào hứng kể: "Thịt chó là món khoái khẩu của tôi, tuần nào tôi cũng ghé đây nhậu 1-2 lần". Khi được hỏi: "Có biết thịt chó bán ở quán này mua từ đâu về? Có được kiểm dịch hay không? Nấu nướng liệu có đảm bảo vệ sinh?" - anh Q. lắc đầu: "Tôi cũng không quan tâm lắm, cứ thấy ngon là ăn thôi. Nhưng mở quán  đàng hoàng thế này chắc chủ quán cũng phải cẩn thận". Còn chủ quán cho biết, thịt chó bán ở quán có nguồn gốc từ Bình Thuận, Ninh Thuận, do một lò mổ tư nhân ở phường Trảng Dài (TP.Biên Hòa) cung cấp. Cách quán ăn một tấm liếp có cửa ra vào mở lớn là khu chế biến thịt chó. Thịt chó được làm sẵn mang về chế biến ngay dưới nền xi măng ẩm mốc ướt át. Nội tạng, thịt, xương sau khi phân loại được quăng ngay xuống nền xi măng thành từng đống, và từ đây tùy theo món người đầu bếp nhặt bỏ vào xoong và bắt đầu xào nấu. Các loại rau sống ăn kèm cũng được đổ ra, nhặt chung ngay trên khoảng sân xi măng nhỏ vẫn còn đầy thịt. Rau được xối rửa qua loa, vớt ra rổ và xếp vào các đĩa mang ra cho khách. Chỉ cần khách ngồi đối diện cửa ra vào khu chế biến thức ăn của quán là có thể mục kích tất cả. Song, các "thượng đế" đến đây ít ai quan tâm để ý đến việc này.

Tương tự các quán thịt chó, vì chưa có lò mổ "chuyên dụng" nào có phép cho các loại thịt như cừu, ngựa, mèo, thỏ... nên tuyệt đại đa số các quán ăn, quán nhậu có bán những loại thịt này đều tự giết mổ hoặc lấy hàng từ các lò giết mổ chui không phép, không đảm bảo quy trình vệ sinh với đủ các mánh khóe kiếm lời, như: bơm nước vào thịt, mua gia súc bệnh hoặc chết để có giá rẻ, xử lý hóa chất đối với những loại thịt "có vấn đề"... Theo lời "quảng cáo" vô tư của một người làm công trong một lò mổ ở phường Tam Hòa mà chúng tôi tìm tới: "Có nhiều loại thịt với nhiều giá khác nhau, loại ngon, loại dở hay lỡ dính phải heo bệnh... chúng tôi đều có chỗ để tiêu thụ hết, tùy nhu cầu của từng nơi".

Chị H. chủ một quán bún bò ở phường Trảng Dài (TP.Biên Hòa), cho biết: "Khoảng 3-4 giờ sáng vợ chồng tôi phải chịu khó thức dậy, tới mấy lò mổ tư ở mấy phường Tam Hòa, Tân Biên, Trảng Dài để mua. Heo, bò ở đây không có dấu kiểm dịch, giá rẻ hơn ở những lò mổ được kiểm dịch từ 6-8 ngàn đồng/kg. Thịt heo chỉ từ 38-42 ngàn đồng/kg, thịt bò từ 60-64 ngàn đồng/kg. Hầu hết người bán hàng quán đều tìm cho mình một mối lấy thịt rẻ để giảm bớt chi phí, kiếm thêm lãi".

Chính vì hám lợi mà rất nhiều quán ăn, quán nhậu ở TP.Biên Hòa và các huyện, thị đã chọn mua thịt từ các lò mổ lậu. Và đây cũng là việc khiến các lò mổ lậu vẫn tiếp tục hoạt động, bất chấp pháp luật.

K.Minh - V.Lâm