Hành trình của thịt lậu: Từ lò mổ đến bàn ăn
Bài 1: Tràn lan lò mổ không phép

Thật nhẹ nhàng và điêu luyện, tay phải người đàn bà dùng chiếc kìm lớn kẹp cổ con chó, tay trái cầm sẵn chiếc chày, một tiếng bốp khô khốc vang lên. Con chó ngoẹo đầu qua một bên, bất tỉnh. Treo ngược con chó lên, người đàn bà dùng dao nhọn chọc tiết và nhúng vào xoong nước nóng đã đun sẵn rồi quẳng ra bàn quay lông tự chế. Mọi việc diễn ra trong vòng chưa đầy ba phút.

Thật nhẹ nhàng và điêu luyện, tay phải người đàn bà dùng chiếc kìm lớn kẹp cổ con chó, tay trái cầm sẵn chiếc chày, một tiếng bốp khô khốc vang lên. Con chó ngoẹo đầu qua một bên, bất tỉnh. Treo ngược con chó lên, người đàn bà dùng dao nhọn chọc tiết và nhúng vào xoong nước nóng đã đun sẵn rồi quẳng ra bàn quay lông tự chế. Mọi việc diễn ra trong vòng chưa đầy ba phút.

* Khi nữ đồ tể múa dao!

Từ chợ tự phát cây xăng 26 (ranh giới 2 phường Trảng Dài và Tân Phong, TP. Biên Hòa), rẽ vào một con hẻm rồi lòng vòng trong khu đất quốc phòng thuộc khu phố 11 (phường Tân Phong), từng rất "nóng" về tình trạng xây nhà trái phép, chúng tôi tìm ra một địa điểm chuyên giết mổ chó, mèo với số lượng lớn, cung cấp cho hàng chục quán thịt chó trên khắp địa bàn TP.Biên Hòa. Ấn tượng đầu tiên là hàng chục con chó, mèo đủ loại đang rên la thảm thiết trong dãy chuồng được xây dựng riêng cho chúng trú thân chờ... "hóa kiếp"! Một căn nhà tạm bợ dựng lên, sàn nước dơ bẩn bên ngoài được sử dụng để mổ và làm phụ phẩm như lông, nội tạng, ruột... Bên trong, sát với dãy chuồng là một sàn nước nhỏ treo nhiều móc để chọc tiết chó có ống thải trực tiếp ra cái ao sau nhà, một bếp gas lớn tự chế từ những thanh sắt rỉ với vòi ga dẫn trực tiếp từ bình gas dùng để thui chó, mèo và chiếc thùng quay lông tự chế. Cả khu vực bốc lên một mùi hôi thối của phân chó, phân mèo, mùi tanh của máu, mùi thức ăn chó dư thừa... đến lợm giọng!

Một lò mổ chó, mèo thuộc phường Tân Phong, TP. Biên Hòa.

Trong vai người sắp mở quán thịt chó, ghé vào đó lúc hơn 6 giờ sáng, chúng tôi được tận mắt chứng kiến cảnh giết mổ chó, mèo của bà P., chủ lò mổ tại gia này. Ba chú chó ngon mắt nhất trong hàng chục con chó bị nhốt trong chuồng bị "câu" ra bằng một kìm sắt chuyên dụng có móc ở đầu cho vào một chiếc rọ sắt để cân ký. Sau khi cân xong, bà P. tiếp tục dùng kìm lôi từng con ra, dùng một cây chày gỗ lớn giáng một phát chí mạng vào đầu chúng. Con chó chỉ kịp kêu lên một tiếng rồi bất tỉnh, bị quẳng vào sàn nước vương vãi phân và máu chó, rồi móc ngược lên để bà P. chọc tiết bằng cây dao nhọn một cách lành nghề. Chiếc thau cáu bẩn hôi thối được kê vào để hứng tiết chung cho mấy chú chó thì dính đầy lông chó. Hứng tiết xong, bà P. quẳng chó vào xoong nước sôi. Sau đó vớt ra quăng vào thùng vặt lông tự chế. Chiếc thùng làm lông có lẽ lâu ngày không được cọ rửa nên máu và lông bám  đầy từ trong ra ngoài, làm bốc lên mùi tanh nồng khiến chúng tôi phải bụm miệng mà vẫn có cảm giác ruột gan "lộn nhào". Tiếp đó, từng con chó đưa ngay lên bếp gas thui vàng và quăng ra sàn dơ bẩn, bà P. dùng dao mổ bụng, lôi một đống nội tạng để ra sàn. Tất cả các công đoạn đều rất "tiết kiệm nước", chỉ được dội rửa sơ sài cho hết lông, phân, sau đó giao cho khách mối đã hẹn trước. Theo lời những người hàng xóm của bà P., ngày nào làm nhiều chó, mèo thì cái ao sau nhà bà P. đỏ máu và mùi hôi lưu cữu bốc xa cả chục mét.

Bà P. cho biết, lò mổ, chó mèo của bà đã hoạt động hơn 10 năm nay, chuyên mua chó, mèo từ Bình Thuận, Lâm Đồng về giết mổ rồi bỏ mối. Giá thịt chó là 43.000 đồng/kg, mèo 50.000 đồng/kg. Trung bình mỗi ngày bà P. cung cấp 30-40 con chó và hơn chục con mèo cho khắp các quán ăn với cùng công đoạn giết mổ mất vệ sinh như thế.

* Tràn lan lò mổ lậu

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khu vực dân cư phía sau chợ Tam Hòa (P. Tam Hòa) cũng là nơi có khá nhiều lò mổ heo lậu tồn tại khá "chuyên nghiệp" hoạt động lâu năm. Đằng sau một số căn nhà bình thường mặt hẻm là những lò mổ tại gia quy mô khá lớn. Tất cả đều thải nước thải trực tiếp xuống suối Linh, góp phần làm cho con suối này bị ô nhiễm nặng. Những căn nhà này vốn là địa điểm giết mổ heo trái phép, và hoạt động giết mổ, giao hàng chỉ thực hiện vào ban đêm, còn ban ngày cửa nẻo thường đóng im ỉm để tránh bị "dòm ngó". Trong vai những người đi mua thịt, chúng tôi ghé nhà bà B. ở khu vực này, mới 4 giờ chiều, heo sống đã được tập kết về đầy đủ bằng xe tải nhỏ kín thùng. Khu vực giết mổ là một sân xi măng rộng ngoài trời với những dụng cụ sơ sài và điều kiện vệ sinh kém, mùi phân heo luôn bốc lên nồng nặc. Hoạt động giết mổ thường bắt đầu từ nửa đêm đến khoảng 3 giờ sáng, mỗi ngày các lò tại gia này giết mổ hàng chục con heo. Ở khu này, ngoài nhà bà B. còn có nhà ông T., ông H., cũng là những lò mổ khá lâu đời.

Qua dò hỏi một số người bán thịt ở các chợ tự phát, chúng tôi được biết TP.Biên Hòa hiện còn nhiều khu vực chuyên tập trung các lò mổ lậu, cung cấp một lượng thịt lớn không được kiểm dịch ra thị trường, như khu vực chung quanh chợ cây xăng 26 (Trảng Dài - Tân Phong) với nhiều lò mổ heo, bò, trâu; hẻm gần cây xăng Tân Biên (phường Tân Biên), một số hẻm chung quanh các chợ tự phát ở phường Long Bình...

Trong khi hoạt động giết mổ trâu, bò, heo, chó... diễn ra một cách lén lút, bí mật ở những căn nhà nằm trong hẻm hóc thì tình trạng buôn bán và giết mổ gia cầm sống trái phép lại diễn ra công khai nhiều năm nay và vẫn tồn tại như một nghịch lý. Hơn 5 giờ sáng, có mặt ở chợ tạm, sát vách chợ Hóa An, xã Hóa An (TP. Biên Hòa), chúng tôi ghi nhận ở đây có đến 5 lò giết mổ gà, vịt. Hàng trăm con gà, vịt sống được tập kết về đây trong những chiếc lồng sắt tại một khu đất trống rác rưởi nhầy nhụa. Mỗi lò mổ có sẵn một bếp than đang đỏ lửa với chiếc xoong nước đang sôi sùng sục có màu nước đen thui, hôi thối do là nơi trụng lông chung cho hàng trăm con gia cầm đủ loại. Khách tới mua muốn chọn loại nào cũng có: vịt xiêm, vịt cỏ, gà ta, gà tam hoàng... với giá từ 45.000 - 80.000 đ/kg. Khách tự chọn hàng, sau khi mặc cả xong là chủ lò mổ cắt tiết làm thịt ngay tại chỗ. Thời gian làm thịt một con gà, vịt chỉ diễn ra trong vòng 3 - 4 phút. Hơn 10 giờ trưa quay lại, việc mua bán gà vịt sống, giết mổ vẫn diễn ra sôi động. Lồng nào vơi lại có người chở gà, vịt sống tới mà không gặp bất cứ một trở ngại nào.

Tương tự, ở một số chợ tạm khác thuộc các phường Tân Phong, Long Bình, Trảng Dài và một số tuyến đường như: Bùi Văn Hòa, Bùi Hữu Nghĩa, Đồng Khởi (Biên Hòa)... chúng tôi thấy việc mua bán, giết mổ gà, vịt sống diễn ra ngang nhiên, như chưa từng có lệnh cấm của thành phố. Nơi giết mổ dơ bẩn, hôi thối, nguồn gốc gia cầm không rõ ràng, có nguy cơ cao về dịch bệnh, song từ người bán đến người mua vẫn vô tư mua bán không một chút bận tâm.

Vi Lâm - Khánh Minh