QUỸ TÍN DỤNG - "ngân hàng" sát với dân cư

Đồng Nai là địa bàn có hệ thống ngân hàng (NH) phát triển khá dày với mạng lưới không chỉ của các NH thương mại quốc doanh (NHTMQD), mà còn có các NH cổ phần (NHCP), NH liên doanh.

Đồng Nai là địa bàn có  hệ thống ngân hàng (NH) phát triển khá dày với mạng lưới không chỉ của các NH thương mại quốc doanh (NHTMQD),  mà còn có các NH cổ phần (NHCP), NH liên doanh. Nhờ vậy người dân, những khách hàng tiềm năng của NH, ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với nhiều kênh tín dụng và sản phẩm dịch vụ ngân hàng ngày càng tiện ích, hiện đại hơn. Sự phân khúc thị trường ở Đồng Nai cũng khá rõ: nơi thì tập trung khu công nghiệp với các DN trong và nước ngoài khá là "hoành tráng"; các dịch vụ phát triển theo cũng đa dạng. Cũng có nơi tập trung loại hình DN vừa và nhỏ, phát triển ở các vùng thị trấn thị tứ và phần còn lại của địa bàn thì "mênh mông", trong đó chủ yếu là hộ nông dân cá thể với nhu cầu vốn vay không lớn nhưng lại có nhu cầu đông về số lượng hộ, xa về vị  trí. Hay ở ngay thành phố thôi nhưng không phải thị dân nào cũng có thể tiếp cận, giao dịch với NH vì nhiều lý do. Và, nếu  xét về yếu tố cung cầu, thì mới có NHNo& PTNT là có mạng lưới mạnh nhất, rộng nhất ở các vùng dân cư nông thôn xa xôi. Nhưng dù NHNo& PTNT có cả chục  chi nhánh cấp II và mạng lưới phòng giao dịch cũng phân bổ đều ở  các xã lớn hoặc các cụm xã đi nữa cũng chưa thể  "phủ sóng" hết được nhu cầu của khách hàng là nông dân. Do vậy, sự hiện diện các Quỹ Tín dụng nhân dân (QTDND) dù ở thành phố hay nông thôn cũng thật cần thiết, nhằm nối dài cánh tay hoạt động  của hoạt động tín dụng tiền tệ đến với mọi người.

Hiện toàn tỉnh mới có 21 QTDND được cấp phép hoạt động. QTD này được huy động từ vốn của các thành viên trong cùng địa bàn (thường trong phạm vi một đến hai xã, hoặc phường) và tự chịu trách nhiệm về việc kinh doanh của mình. Nếu như năm 2006, các QTD có tổng nguồn vốn hoạt động là 246 tỷ đồng (tăng 19% so với năm trước), bình quân một QTD có nguồn vốn 12,25 tỷ đồng (tăng 2 tỷ so với năm trước), thì  tính đến cuối tháng 4-2007, tổng nguồn vốn hoạt động của các QTD đã tăng lên hơn 284,7 tỷ đồng, nâng mức  bình quân nguồn vốn hoạt động của các QTD lên hơn 13,6 tỷ đồng. Có 9 QTD đạt từ 15-30 tỷ đồng như: QTD  Cao Su: 30,799 tỷ đồng, tăng gần 6,8 tỷ đồng  so với cuối năm 2006;  Hố Nai: 28 tỷ đồng (tăng 2 tỷ đồng);  Xuân Trường: 24,870 tỷ đồng (tăng 2,870 tỷ đồng); Lộc Hòa: 22,567 tỷ đồng (tăng gần 3,7 tỷ đồng)... Năm 2006, đã có hơn 17 ngàn lượt thành viên của các QTD được vay gần 400 tỷ đồng và 4 tháng đầu năm 2007 có hơn 6.100 lượt thành viên vay hơn 154 tỷ đồng...

Trong môi trường cạnh tranh về hoạt động tín dụng tiền tệ đang quyết liệt như hiện nay thì các QTD xem ra sự chuẩn bị nâng cao năng lực cạnh tranh chưa thể tính đến. Nhưng tình hình thực tế cũng đã khiến cho các QTD không thể "bình chân như vại". Hầu hết các QTD đều cố gắng tự nâng cấp hoạt động của mình trong khả năng có thể, trong đó việc "thâm canh địa bàn" để quảng bá hoạt động, huy động vốn và mở rộng cho vay là điều quan trọng nhất của các QTD. Một cán bộ của QTD Hòa Bình cho biết,  QTD của ông đã huy động được món tiền gởi 500 triệu đồng/lần và cũng dám giải ngân cho một khách hàng là 200 triệu đồng/món vay. Lợi thế của QTD là hoạt động trong phạm vi nhất định, nắm được người ở địa phương nên thẩm định và giải ngân nhanh hơn so với ngân hàng. Do vậy, dù lãi suất cho vay của QTD thường cao hơn NH khoảng 0,15 - 0,25% nhưng khách hàng vẫn tìm đến với QTD.

Thời gian qua, các QTD chưa để xảy ra trường hợp mất mát tiền bạc hay tài sản, từng QTD chú ý xây dựng quy chế quản trị điều hành, quản lý tài chính khá chặt chẽ, bảo đảm sự an toàn, hiệu quả. Tuy nhiên,  trong xu thế hội nhập và cạnh tranh hiện nay, các QTD chưa trang bị kịp thế và lực mới để đáp ứng yêu cầu phát triển và nâng cao công tác quản trị. Nhiều cán bộ QTD cho rằng, hoạt động trong quy mô nguồn vốn vài ba chục tỷ đồng có vẻ an toàn, nhưng nếu phát triển lớn hơn thì chưa biết được, vì "công nghệ " của các QTD hầu như chưa nâng cấp so với mặt bằng chung. Một số QTD chưa có kho hoặc phương tiện quản lý tiền chưa bảo đảm.

QTD có lợi thế là thành lập từ cơ sở, cán bộ quản lý điều hành cũng từ cơ sở nên đây được coi là một "ngân hàng địa phương, am hiểu địa bàn"  hơn các tổ chức NH từ nơi khác về địa phương hoạt động. Nhưng mạng lưới QTD hiện nay còn quá "hẻo", chỉ mới bao quát khoảng 48 xã, phường trong tổng số hơn 160 xã, phường trong toàn tỉnh; trình độ cán bộ về quản trị điều hành, về quản lý... phải được đào tạo chuyên sâu hơn. Dù rằng các QTD tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh của mình (đi vay để cho vay) nhưng thiết nghĩ, với vai trò là cánh tay nối dài của hoạt động huy động vốn, tín dụng ở cơ sở nên mọi sự giúp đỡ, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển của các QTD hiện nay là cần thiết. Và, cũng có thể cần nghĩ đến một mô hình quản lý hoạt động ở quy mô cao hơn, rộng hơn cho các QTD.

Kim Loan