Các hợp tác xã đan lát xuất khẩu làm ăn ngày càng hiêu quả

Nguyên liệu lá buông ở Xuân Hòa (huyện Xuân Lộc).

Hợp tác xã (HTX) đan lát xuất khẩu Hố Nai, TP. Biên Hòa được thành lập vào cuối năm 2004 với 10 xã viên, có vốn điều lệ 56 triệu đồng. Mặc dù  là đơn vị mới xây dựng và đi vào hoạt động, nhưng ngay năm đầu tiên HTX Hố Nai đã tạo ra doanh thu hơn 4 tỷ đồng. Riêng 5 tháng đầu năm 2005, HTX đạt hơn 2 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 150 lao động tại địa bàn phường Hố Nai, với thu nhập bình quân là 900 ngàn đồng/người/tháng. Đây là một  trong 5 HTX đan lát hoạt động  ở Biên Hòa đang làm ăn phát triển tốt.

TP. Biên Hòa hiện có 5 HTX sản xuất ngành nghề đan lát xuất khẩu là Hiệp Lực, Thành Công, 19-5, Tân Hiệp và Hố Nai. Nhìn chung các HTX này đều hoạt động có hiệu quả, nhất là đã tạo công việc làm ổn định cho hàng trăm lao động thủ công ở Biên Hòa. Chị Lương Thị Thúy, Phó chủ nhiệm phụ trách sản xuất - kinh doanh của HTX Hiệp Lực, một trong số HTX ra đời sớm nhất (năm 1986) cho biết: "Làm nghề thủ công, mà lại là thủ công đan lát thì chủ yếu cũng chỉ để giải quyết  công ăn việc làm thường xuyên cho người lao động". Chính từ suy nghĩ này mà bao nhiêu năm nay, mặc dù có lúc nghề đan lát gặp rất nhiều khó khăn do phải tự tìm kiếm lấy thị trường, phải xuất khẩu thông qua các đầu mối trung gian ở TP. Hồ Chí Minh, chấp nhận với giá gia công thấp để bảo đảm sản xuất ổn định cho người lao động. Tính đến nay, Hiệp Lực vẫn được Liên minh Hợp tác xã và doanh nghiệp (HTX và DN) ngoài quốc doanh Đồng Nai đánh giá là "con chim đầu đàn" trong khu vực kinh tế tập thể làm hàng xuất khẩu đạt hiệu quả cao. Hàng năm, HTX Hiệp Lực đạt giá trị doanh thu từ khoảng 8-10 tỷ đồng, thu nhập của xã viên đạt bình quân từ 700-800 ngàn đồng/người/tháng. Do sản xuất ổn định, Hiệp Lực đã tạo việc làm cho 160 xã viên và hơn 500 lao động nhận gia công ở các hộ gia đình tại địa phương. Năm 2005 này, mặc dù có gặp khó khăn về thị trường tiêu thụ và giá gia công không cao (chỉ từ 1,5-2 USD/bộ sản phẩm khay, đĩa mây, buông, hoặc  2,5 USD/bộ rương cói) nhưng 5 tháng đầu năm, Hiệp Lực đã xuất khẩu đạt doanh thu hơn 4 tỷ đồng. Ngoài ra, năm nay HTX còn tổ chức sản xuất thêm mặt hàng mới là các sản phẩm làm bằng cây lục bình, xuất khẩu ra các thị trường các nước nhằm tăng thêm năng lực cho HTX.

Cũng trong năm 2005, HTX tiểu thủ công nghiệp Hố Nai (ra đời từ mô hình HTX kiểu mới) tuy chỉ đi vào hoạt động hơn một năm, nhưng bước đầu đã tham gia vào thị trường làm hàng đan lát xuất khẩu khá hiệu quả. Ông Nguyễn Quốc Văn, Chủ nhiệm HTX cho rằng ý thức được việc xây dựng HTX, tạo việc làm cho người lao động  và xây dựng kinh tế tập thể là mục đích chính, nên ngay khi ra đời, ông đã cùng Ban chủ nhiệm tập hợp lực lượng lao động, nhất là số thanh niên chưa có việc làm ổn định tại địa phương để tham gia xây dựng HTX. Tới nay, Hố Nai đã có 150 lao động  làm việc tập trung và hơn 300 lao động nhận gia công ở các gia đình, trong đó có cả các em học sinh đang đi học, tranh thủ thời gian rảnh rỗi đan hàng gia công để vừa có thêm thu nhập, vừa tạo cho các em có thời gian lao động bổ ích sau những giờ học tập căng thẳng. Cùng với HTX Hiệp Lực và Hố Nai, các HTX đan lát xuất khẩu Thành Công, 19-5 và Tân Hiệp  đã đi vào hoạt động từ 3-4 năm qua cũng đang giữ ổn định sản xuất. Tính bình quân hiện nay mỗi HTX đã tạo việc làm ổn định cho trên dưới 100 lao động, với mức thu nhập khoảng 700 ngàn đồng/người/tháng. Riêng HTX Thành Công, trong năm 2005, đã mở thêm mặt bằng sản xuất khoảng 1.700m²tại phường Tân Hiệp, tạo điều kiện cho HTX có thêm nhà xưởng, nhà kho, phát triển sản xuất với quy mô lớn hơn. Đặc biệt, HTX Tân Hiệp (phường Tân Phong) với số xã viên  tham gia chưa nhiều (gần 40 người), vốn điều lệ ban đầu chỉ có khoảng vài trăm triệu đồng nhưng HTX đã biết lấy lợi ích xây dựng kinh tế tập thể là chính nên đã dấy lên được phong trào vận động lực lượng thanh niên địa phương tham gia đóng góp xây dựng HTX. Đến nay, HTX đã bảo đảm lo công việc làm thường xuyên cho hơn 800 lao động thủ công, trong đó phần đông là thanh niên. Theo Liên minh HTX và DN ngoài quốc doanh, đây là một mô hình kinh tế tập thể mới, nhưng có nhiều khả năng còn phát triển mạnh hơn, vì HTX đã chủ động được  sản phẩm xuất khẩu (hơn 70% xuất khẩu trực tiếp). Ngoài ra, Tân Hiệp cũng là HTX bước đầu hoàn thiện được quy trình sản xuất tương đối hoàn chỉnh, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu, đến hoàn chỉnh sản phẩm, nhất là khâu tự sản xuất các công đoạn phụ, thiết kế mẫu mã để phát triển sản xuất lâu dài...

Tính đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh phát triển được 15 HTX tiểu thủ công nghiệp, trong  đó có 5 HTX chuyên sản xuất các ngành nghề đan lát xuất khẩu. Điều đáng ghi nhận là cả 5 đơn vị này đều giữ được nhịp độ tăng trưởng và ngày càng nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng doanh số, giải  quyết lượng lao động lớn cho địa phương. Sắp tới, Liên minh HTX và DN ngoài quốc doanh cho biết, sẽ tiếp tục làm tốt khâu tư vấn, hỗ trợ các HTX nói chung và HTX tiểu thủ công nghiệp tiếp tục phát huy thế mạnh ngành nghề, trong đó có nghề đan lát xuất khẩu để phát triển kinh tế tập thể ngày càng ổn định, góp phần thắng lợi vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Lê Hương Thơm