Chất thải biến nhiều vùng thành đất chết
Bài cuối: Chờ quy hoạch bãi rác...

Toàn tỉnh có hàng ngàn hộ dân sống gần các bãi rác tự phát đang phải chịu ô nhiễm cả không khí lẫn nguồn nước. Do đó, điều họ mong đợi là các bãi rác được quy hoạch sớm hoạt động để đóng cửa các bãi rác tự phát, trả lại cho người dân cuộc sống trong lành.

Toàn tỉnh có hàng ngàn hộ dân sống gần các bãi rác tự phát đang phải chịu ô nhiễm cả không khí lẫn nguồn nước. Do đó, điều họ mong đợi là các bãi rác được quy hoạch sớm hoạt động để đóng cửa các bãi rác tự phát, trả lại cho người dân cuộc sống trong lành.

Đốt rác ở khu Liên Kim Sơn làm khói bay mù mịt.

* Đóng cửa bãi rác tự phát - không dễ!

Trong các đợt tiếp xúc cử tri, vấn đề ô nhiễm môi trường do rác thải được khá nhiều cử tri phản ánh. Có những nơi, điều này trở thành nỗi bức xúc nhất của người dân. Thời gian qua, tỉnh đã phải đóng cửa 4 bãi rác tạm ở huyện Định Quán, Long Thành và Thống Nhất. Ngoài ra, các huyện cũng dự tính sẽ đóng cửa tiếp khoảng 13 bãi rác tự phát. Song đóng cửa các bãi rác tự phát thì chất thải thu gom sẽ đổ đi đâu? Do vậy, các bãi rác tự phát vẫn cứ tồn tại, dù các huyện đã có ý định đóng cửa cách đây 3 - 4 năm.

Ông Lý Hà Huấn, cán bộ Phòng Tài nguyên và môi trường huyện Long Thành, nói: "Bãi rác tạm ở khu Liên Kim Sơn (thị trấn Long Thành) đã quá tải và gây ô nhiễm nặng nề cho các hộ dân sống gần đó. 3 năm trước, huyện đã có dự kiến đóng cửa bãi rác nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được, vì đóng cửa thì rác sinh hoạt thu gom hàng ngày trong khu vực thị trấn sẽ không có chỗ đổ!". Ông Ngô Đức Vượng, Phó trưởng phòng Tài nguyên và môi trường huyện Trảng Bom, nhấn mạnh: "Không chỉ người dân sống gần bãi rác tự phát bức xúc mà ngay chính quyền huyện cũng rất mong sớm đóng cửa các bãi rác tự phát trên địa bàn. Vì vậy, huyện đang đợi xây dựng xong bãi rác tập trung ở xã Tây Hòa sẽ đóng cửa hết các bãi rác tự phát để đưa về đây xử lý. Bãi rác Tây Hòa hiện đã có chủ đầu tư và dự kiến cuối năm 2010 có thể đi vào hoạt động".

* Chờ đến bao giờ?

Năm 2006, UBND tỉnh đã ký quyết định quy hoạch 7 khu xử lý rác thải sinh hoạt và 3 khu xử lý tập trung liên huyện với tổng diện tích hơn 344 hécta. Nguồn vốn xây dựng các khu xử lý rác thải chủ yếu kêu gọi từ xã hội hóa, nhưng theo các địa phương thì việc kêu gọi các nhà đầu tư không dễ. Vì rất ít doanh nghiệp có đủ nguồn vốn để đầu tư cả khu xử lý rác, do đó mỗi khu phải kêu gọi nhiều đơn vị. Một số cán bộ quản lý môi trường cho hay, việc kêu gọi xã hội hóa trong xây dựng khu xử lý rác thải sẽ giảm áp lực cho Nhà nước về vốn đầu tư, nhưng cách làm này sẽ xảy ra bất lợi là một khu xử lý rác thải có đến 5 - 7 nhà đầu tư và mỗi nhà đầu tư sẽ theo một công nghệ xử lý khác, như vậy dẫn đến quá trình xử lý không đồng bộ, khó đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Hiện nay, các khu xử lý chất thải mới đang trong quá trình điều chỉnh và thẩm định. Ông Lý Thành Phương, Phó giám đốc Sở Xây dựng, nói: "Quy hoạch các bãi rác hiện đang trong giai đoạn gửi lấy ý kiến các sở, ngành để chỉnh sửa, dự kiến quý II-2010 sẽ trình UBND tỉnh phê duyệt và quý III mới chính thức kêu gọi các nhà đầu tư. Nếu nhanh chóng chọn được nhà đầu tư thì cũng phải mất 2 - 4 năm nữa mới xây dựng xong và đi vào hoạt động". Như vậy, muốn đóng cửa các bãi rác tự phát người dân vẫn phải tiếp tục đợi thêm ít nhất là 2 năm nữa và nếu không kêu gọi được nhà đầu tư thích hợp có thể còn đợi dài dài. 

Tuy nhiên, do nhu cầu cấp bách trong xử lý chất thải nên tỉnh đã cho đầu tư trước một số hạng mục ở hai khu xử lý rác thải thuộc xã Tây Hòa (huyện Trảng Bom), xã Quang Trung (huyện Thống Nhất). Dự kiến, đầu năm 2010 một số hạng mục sẽ đi vào hoạt động nhưng lượng rác xử lý sẽ không nhiều, chỉ đáp ứng được phần nhỏ so với nhu cầu thực tế. 

Chúng tôi chờ từng ngày Bà Trần Thị Huệ, tổ 27 khu Liên Kim Sơn, thị trấn Long Thành: "Gần 10 năm nay, gia đình tôi khốn khổ vì phải chịu cảnh mùa mưa thì nước rác tràn đầy đường, đổ ra sông, suối và ngấm xuống giếng, còn mùa khô đốt rác thì phải hứng chịu mùi khói bụi rất nặng nề. Vì vậy, nhiều năm nay lần nào họp cử tri chúng tôi cũng kiến nghị đóng cửa bãi rác và lần nào được trả lời đang quy hoạch bãi rác ở xã Bàu Cạn và sắp đóng cửa bãi rác ở đây. Song, chúng tôi chờ hoài mà vẫn chưa thấy bãi rác bị đóng".                                                                                     K.M

Hương Giang