"Dửng dưng" với thị trường Indonesia

Với dân số khoảng 253 triệu người, Indonesia là thị trường tiêu thụ xếp thứ 4 trên thế giới và đứng đầu trong khối Asean. Nhưng thị trường này lại ít được doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng chú ý.

Hóa chất là nhóm hàng Đồng Nai có xuất khẩu nhiều sang thị trường Indonesia. Trong ảnh: Sản xuất hóa chất tại Công ty TNHH AK Vina ở Khu công nghiệp Gò Dầu (huyện Long Thành).

Cuối năm 2015, dự kiến Cộng đồng kinh tế Asean (AEC) thành lập, hàng hóa trong khu vực sẽ luân chuyển mạnh vì thuế nhiều mặt hàng sẽ về 0%, các thủ tục hải quan đơn giản. Gần đây, nhiều mặt hàng của Indonesia đã xâm nhập vào Việt Nam, như: bánh kẹo, hàng điện máy, gia dụng... Chú ý đến thị trường Indonesia, doanh nghiệp Đồng Nai sẽ có thêm cơ hội.

* Thiếu thông tin

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh khi được hỏi đều cho biết, họ có rất ít thông tin về Indonesia và hầu như không chú ý đến thị trường này. Ông Nguyễn Văn Quý, Giám đốc Công ty TNHH Hố Nai (TP. Biên Hòa), cho biết: “Sản phẩm gỗ nội thất của công ty gần 100% là xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu. Các đơn đặt hàng cho công ty khá dồi dào nên cũng ít để ý đến thị trường trong khối Asean. Indonesia là nước có nguồn nguyên liệu gỗ dồi dào, nhưng chủ yếu khai thác từ tự nhiên nên dù thuế nhập khẩu gỗ về 0%, tôi cũng không thể nhập vì các nước phát triển yêu cầu gỗ phải từ rừng trồng”.

Theo Cục Thống kê Đồng Nai, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh qua Indonesia năm 2014 là 315 triệu USD, song nhập khẩu từ thị trường này gần 457 triệu USD. Như vậy, trong năm trước Đồng Nai nhập siêu từ Indonesia khoảng 142 triệu USD. Mặt hàng Đồng Nai xuất khẩu sang thị trường này là máy móc và thiết bị, hóa chất, sản phẩm từ thép, linh kiện điện tử, nguyên liệu sản xuất giày da, may mặc.

Ông Nguyễn Tấn Phong, Trưởng phòng Kinh doanh Công ty TNHH công nghiệp YNG Tay Việt Nam ở Khu công nghiệp Hố Nai (huyện Trảng Bom), nói: “Công ty chuyên sản xuất má phanh và thắng các loại, hàng sản xuất ra chủ yếu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu qua Đài Loan. Thị trường Indonesia và các nước khác trong khối Asean công ty ít quan tâm”.

Theo Hội Hữu nghị Việt Nam - Indonesia tại TP.Hồ Chí Minh, hiện nay trên 60% doanh nghiệp cho rằng AEC không hoặc ít ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Điều này sẽ khiến các doanh nghiệp bỏ qua những cơ hội với thị trường AEC có 600 triệu dân. Indonesia là nước dân số đông, nhu cầu mua sắm cao, khoảng cách địa lý gần là những lợi thế cho doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa vào nước này.

Nhóm hàng Indonesia đang nhập khẩu nhiều từ Việt Nam là gạo, điện thoại, linh kiện điện tử, sắt thép, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng dệt may, hóa chất, cà phê...

* Thị trường lớn trong khối ASEAN

Ông Nguyễn Ngọc Anh, Phó chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Indonesia tại TP.Hồ Chí Minh, nhận xét: “Kinh tế Indonesia xếp thứ 16 trên thế giới với GDP khoảng 1.200 tỷ USD/năm và thu nhập bình quân đầu người là gần 5 ngàn USD/năm. Đây là quốc gia có nền kinh tế ổn định, sức tiêu thụ lớn lại gần Việt Nam nên bên cạnh việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang thị trường trên, doanh nghiệp Việt có thể mở rộng đầu tư vào Indonesia để tận dụng các ưu đãi từ AEC”. Doanh nghiệp Việt Nam cũng như Đồng Nai chưa quan tâm nhiều đến thị trường Indonesia còn vì dân số ở đây có hơn 86% theo đạo Hồi, hàng hóa nhập khẩu có một số quy định, nguyên tắc riêng đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng được.

Indonesia là một trong 10 thành viên tham gia Cộng đồng kinh tế Asean và đây là đối tác giàu tiềm năng và xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này liên tục tăng trong những năm gần đây. Năm 2010, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam - Indonesia hơn 3,3 tỷ USD; năm 2014 là gần 5,4 tỷ USD. Việt Nam một nước nhập siêu từ Indonesia khoảng 500 triệu USD vào năm 2010 thì năm 2014 đã chuyển qua xuất siêu hơn 300 triệu USD. Dự tính đến năm 2018, giao thương giữa hai nước sẽ đạt 10 tỷ USD, song nhiều chuyên gia kinh tế nhận định khi AEC chính thức có thể trong 2016, kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước sẽ đạt con số trên.

Bà Dona Gultom, Giám đốc Hợp tác Asean, Giám đốc Hợp tác thương mại quốc tế - Bộ Thương mại Indonesia, cho biết: “Tầng lớp trung lưu của Indonesia chiếm hơn 60% dân số và không ngừng tăng, nhu cầu mua sắm cao. Mỗi năm, Indonesia nhập khẩu hàng hóa khoảng 180 tỷ USD, nhóm hàng nhập khẩu nhiều là máy móc, thiết bị điện, sắt thép, hóa chất, nhựa, các sản phẩm từ nhựa...”. Bà Dona Gultom cũng lưu ý, doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu, kinh doanh thành công tại Indonesia nên tạo các ấn tượng về sự có mặt của mình tại thị trường với các nhãn hiệu hàng hóa. Người Indonesia đánh giá cao về sự trung thành nhãn mác và nhận diện sản phẩm. Các nhà đầu tư Việt Nam có thể xuất khẩu, kinh doanh tại Indonesia thông qua chỉ định các đại lý, nhà phân phối, lập văn phòng đại diện, thành lập liên doanh hoặc thiết lập công ty con 100% vốn nước ngoài.

Hàng hóa Việt Nam muốn xâm nhập thị trường Indonesia phải có chứng nhận Halal. Chứng nhận này đòi hỏi các doanh nghiệp phải cung cấp đầy đủ hồ sơ về công ty, quy trình, sơ đồ sản xuất sản phẩm, danh sách địa chỉ chi nhánh của công ty, chứng nhận về môi trường, phòng chống cháy nổ, quy trình xử lý nước thải, hồ sơ phòng thí nghiệm với sản phẩm. “Doanh nghiệp Việt Nam muốn có chứng nhận Halal với sản phẩm nộp hồ sơ đăng ký chứng nhận với Indonesia, tiếp đến là báo giá ký hợp đồng với đơn vị nhận hồ sơ để đánh giá tài liệu, hiện trường quá trình sản xuất còn thiếu sót sẽ yêu cầu bổ sung và hồ sơ trình hội đồng chứng nhận, nếu đạt sẽ được cấp chứng nhận Halal” - ông Abdu, Giám đốc đối ngoại Công ty xuất nhập khẩu Halal Việt Nam chia sẻ.

Hương Giang