Vụ "đất vàng" cho khai thác khoáng sản: Người dân đồng loạt xin bỏ quy hoạch

Liên quan đến vụ cấp phép khai thác khoáng sản tại cánh đồng lúa 3 vụ ở ấp 2, xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu) (Báo Đồng Nai ngày 4-12-2014 đã có bài phản ảnh), hơn 1 ngàn người dân ở đây đều mong tỉnh sớm bỏ quy hoạch để đời sống của họ được ổn định.

Liên quan đến vụ cấp phép khai thác khoáng sản tại cánh đồng lúa 3 vụ ở ấp 2, xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu) (Báo Đồng Nai ngày 4-12-2014 đã có bài phản ảnh), hơn 1 ngàn người dân ở đây đều mong tỉnh sớm bỏ quy hoạch để đời sống của họ được ổn định. 

Ông Nguyễn Văn Hóa ở ấp 2, xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu) có vườn bưởi gần khu quy hoạch khai thác khoáng sản.

Cánh đồng ấp 2, xã Bình Lợi (còn được người dân trong ấp gọi là cánh đồng Bàu Cật) có diện tích trên 100 hécta. Đứng ở con đường vào ấp 2 nhìn xuống, cánh đồng Bàu Cật như một thung lũng, đất đai màu mỡ, quanh năm lúa, bắp trĩu hạt. Xung quanh cánh đồng là những vườn bưởi mơn mởn đang thời kỳ cho trái xen lẫn giữa khu dân cư. Cánh đồng này được người dân sản xuất từ 2-3 vụ lúa/năm. Những hộ trồng 2 vụ lúa thì vụ còn lại trồng bắp hoặc các loại hoa màu khác.

* Kêu cứu khắp nơi

Đưa tay chỉ cánh đồng lúa đang thời kỳ thu hoạch, anh Huỳnh Minh Quan ở ấp 2, xã Bình Lợi, tâm sự: “Gia đình tôi 5 đời sinh sống nơi này nhờ vào nghề trồng lúa ở cánh đồng Bàu Cật. Đất ở đây rất tốt, lúa vụ mùa, hè - thu đạt hơn 6 tấn/hécta/vụ, còn vụ đông - xuân từ 7-7,5 tấn/hécta. Với 1,2 hécta đất gia đình tôi thu được 120-130 triệu đồng/năm, cuộc sống cũng tạm ổn”.  Cũng theo anh Quan, năm 2010, nghe tin tỉnh quy hoạch khai thác khoáng sản ngay giữa cánh đồng ấp 2, hầu hết các hộ dân ấp 2, ấp 3 đều kịch liệt phản đối. Vì khai thác khoáng sản xuống sâu 60m, nước ngầm khu vực ấp 2, ấp 3 sẽ bị ảnh hưởng, người dân lo thiếu nước sinh hoạt và sản xuất ở những vùng lân cận.

Bà Võ Thị Thủy ở ấp 2, xã Bình Lợi, bức xúc: “Gia đình 5 người của tôi sống nhờ vào 3 sào bưởi và hơn 1 hécta đất trồng lúa 3 vụ/năm khá sung túc. Bây giờ cho khai thác đá, chẳng khác nào phá hết nguồn thu nhập của gia đình”. Bà Thủy lo lắng vì rồi đây vợ chồng bà cùng các con không biết làm gì để sống.

Hơn 300 hộ gia đình với hơn 1 ngàn nhân khẩu ở ấp 2 đều có chung nỗi lo ruộng vườn sẽ bị bụi đá tàn phá và mất hết nguồn nước ngầm từ các giếng đào để sinh hoạt và sản xuất sẽ đẩy họ đến chỗ nghèo khó. “Bình Lợi là nơi đất đai trù phú, hàng trăm năm nay người dân vùng này sống bằng nghề trồng trọt. Một làng quê bình yên như vậy nếu để khai thác mỏ đá sẽ hoang tàn hết, tôi và nhiều bà con ở đây cứ nghĩ đến cảnh đó mà đau lòng” - lão nông Nguyễn Văn Hóa, 75 tuổi, ở ấp 2, nói.

Chính vì thế, năm 2010 khi tỉnh về thăm dò quy hoạch mỏ khai thác đá, hàng trăm hộ dân ở ấp 2, 3 đã phản đối. Và 4 năm qua, người dân nơi này đã làm đơn tập thể gửi nhiều cơ quan chức năng, như: UBND huyện Vĩnh Cửu, HĐND tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Sở Tài nguyên - môi trường, UBND tỉnh, Văn phòng Chính phủ... kêu cứu. Mục đích là xin bỏ quy hoạch để giữ lại cánh đồng lúa, bưởi và giữ ổn định đời sống của hơn 1 ngàn người dân.

* Dân không đồng tình, vẫn quy hoạch

Ông Võ Văn Tòng, Chủ tịch UBND xã Bình Lợi, cho biết: “Từ năm 2010 đến nay, đợt nào họp dân, tiếp xúc cử tri người dân ấp 2, 3 cũng kiến nghị không nên làm mỏ đá và xin bỏ quy hoạch để dân yên tâm sản xuất”. Ông Tòng lưu ý thêm, người dân ở ấp 2 chủ yếu sống bằng nông nghiệp và cánh đồng Bàu Cật là “mỏ vàng” nhiều đời của hơn 1 ngàn người dân nơi đây.

Theo Bí thư, Chủ tịch HĐND xã Bình Lợi Nguyễn Thanh Sáng, cách đây hơn 4 năm khi lấy ý kiến dân, HĐND xã về việc quy hoạch khai thác khoáng sản ở cánh đồng ấp 2 hầu hết các ý kiến đều không đồng tình. Sau đó, tỉnh vẫn phê duyệt quy hoạch nên người dân đã có đơn tập thể gửi ra Quốc hội xin xóa quy hoạch để giữ cánh đồng lúa - bưởi, đảm bảo đời sống của dân. Hiện xã Bình Lợi đang xây dựng nông thôn mới và đã đạt 14/19 tiêu chí, dự tính sẽ hoàn thành xây dựng nông thôn mới vào năm 2016. Nhưng nếu khai thác mỏ đá, môi trường, thu nhập của người dân khó mà đảm bảo được. “Đại diện đơn vị khai thác nói, khi khai thác sẽ dùng băng chuyền tải thắng đá ra sông ít gây ô nhiễm. Nhưng tôi nghĩ quãng đường từ mỏ ra sông dài cả gần 1 km, rất khó dùng băng chuyền. Ngoài ra, người dân bất an vì khai thác đá nổ mìn có thể gây sụt lún, nứt nhà dân. Khu vực khai thác nằm rất gần trường mầm non, tiểu học (cách khoảng 200m) bụi đá sẽ ảnh hưởng tới các bé, em học sinh” - ông Sáng lo ngại.

Ông Nguyễn Văn Bảy, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Vĩnh Cửu nói: “Quan điểm của tôi là khai thác khoáng sản ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người dân như vậy thì không nên làm. Tính về lợi ích kinh tế, lúa và bưởi từ cánh đồng ấp 2 và các khu vực lân cận cho lợi nhuận hơn 10 tỷ đồng/năm. Trong khi một mỏ khoáng sản tỉnh chỉ thu được trên dưới 40 tỷ đồng và sau khai thác bỏ không thành hố tử thần, rất nguy hiểm”.

Hiện tại, một số khu vườn gần cánh đồng ấp 2 và những khu ruộng cao đang được người dân chuyển đổi sang trồng bưởi và lợi nhuận thu được 400-500 triệu đồng/hécta/năm. Do đó, người dân Bình Lợi đang tha thiết giữ lại “mỏ vàng chung” của ấp 2, đồng thời mong tỉnh bỏ quy hoạch và không cho phép khai thác đá ở ku vực này.

Hương Giang