Không để thất thu thuế nhà thầu và chuyển nhượng

Thời gian qua, việc thu thuế nhà thầu (đánh vào các doanh nghiệp nước ngoài khi đến Việt Nam thực hiện công việc của mình, như: cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho dự án, đơn vị trong nước có nhu cầu...) và thuế chuyển nhượng vốn trong thời gian qua không mấy dễ dàng, dù đây là một nguồn thu ngân sách không nhỏ.

Thời gian qua, việc thu thuế nhà thầu (đánh vào các doanh nghiệp nước ngoài khi đến Việt Nam thực hiện công việc của mình, như: cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho dự án, đơn vị trong nước có nhu cầu...) và thuế chuyển nhượng vốn trong thời gian qua không mấy dễ dàng, dù đây là một nguồn thu ngân sách không nhỏ.

Doanh nghiệp đến khai thuế tại Cục Thuế Đồng Nai. Ảnh: Q.KHÁNH

Năm 2012, Cục Thuế Đồng Nai đã đẩy mạnh công tác khai thác thuế nhà thầu, thuế chuyển nhượng vốn đã góp phần tăng thu ngân sách đáng kể. Chỉ tính riêng tiền thuế chuyển nhượng vốn và thuế nhà thầu của các doanh nghiệp (DN), như: Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty TNHH San Miguel Việt Nam và Công ty Hyosung, số tiền đã lên đến trên 370 tỷ đồng.

* Chưa nắm vững chính sách

Ông Nguyễn Quốc Trì, Trưởng phòng kiểm tra 2 của Cục Thuế Đồng Nai cho biết, phòng được phân cấp kiểm tra hồ sơ khai thuế của 920 DN có vốn đầu tư nước ngoài. Trong số này, năm 2012 có 750 DN đang hoạt động sản xuất - kinh doanh, số còn lại đang trong giai đoạn đầu tư hoặc sản xuất cầm chừng do gặp khó khăn. Các DN cũng đa dạng về hình thức hoạt động và việc nộp thuế cũng khác nhau. Trong số DN đang hoạt động này có đến 500 DN sản xuất hàng xuất khẩu, nhiều DN đang trong quá trình hưởng ưu đãi thuế. Theo ông Trì, đặc điểm của DN có vốn đầu tư nước ngoài là hầu hết tổng giám đốc, giám đốc, thậm chí kế toán trưởng là người nước ngoài thường phải thông qua các trợ lý người Việt Nam. Do bất đồng ngôn ngữ nên không ít DN trong thời gian qua chưa nắm vững về chính sách thuế.

Kết quả kiểm tra tại trụ sở các DN của phòng kiểm tra 2 cho thấy đã có những DN không kê khai một số sắc thuế phát sinh phải nộp, như: thuế nhà thầu đối với hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ, thuế thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng vốn. Đây chính là những nguyên nhân dẫn đến thất thu ngân sách. “Hồ sơ khai thuế của các DN này không phản ánh những dữ liệu liên quan đến việc xác định số thuế phải nộp của các hoạt động động thuế nhà thầu hoặc thuế chuyển nhượng vốn, mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm tra nhưng hiệu quả thu được rất thấp” - ông Trì chia sẻ.

* Nhờ đến các hiệp hội

Để thu được ngân sách từ hoạt động chuyển nhượng vốn và thuế nhà thầu, từ cuối năm 2011 phòng kiểm tra 2 phải sử dụng biện pháp kiểm tra đồng bộ hồ sơ. Đây là cách làm tuy khá phức tạp nhưng cho hiệu quả tốt. Kết quả đã thu được hơn 1,6 ngàn tỷ đồng tiền thuế, đạt 140% dự toán pháp lệnh, so với cùng đạt 173%. Cũng theo ông Trì, xử lý những trường hợp này đòi hỏi cán bộ thuế phải có nhiều kinh nghiệm, đối với cán bộ mới vào nghề sẽ rất khó khăn. Theo đó, khi thực hiện việc kiểm tra và thu thuế nhà thầu, hầu hết các DN đều thắc mắc, nhưng  sau khi được giải thích rõ thì những DN này đã đồng ý. Ông Trì cho rằng, trong thời gian qua việc tuyên truyền về chính sách thuế cho DN khá nhiều, nhưng đối tượng là các hiệp hội doanh nghiệp chưa được chú trọng đúng mức. Đây là một kênh thông tin rất quan trọng, bởi các DN có vốn đầu tư nước ngoài đều hoạt động trong các hiệp hội thuộc các quốc gia, vùng lãnh thổ và chịu ảnh hưởng nhất định từ các hiệp hội. “Thực tế là đã có những hiệp hội kiến nghị xem xét về vấn đề thu thuế nhà thầu, nhưng khi chúng tôi làm việc với họ và giải thích rõ ràng thì họ đã vui vẻ chấp thuận và họ giải thích lại cho DN trong hiệp hội biết để thực hiện. Tôi nghĩ trong thời gian tới, việc tuyên truyền chính sách thuế cần tập trung cho cả đối tượng này thì cơ quan thuế sẽ rất đỡ” - ông Trì nói.

Quốc Khánh