Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A: Có nên hy sinh rừng để làm thủy điện?

Ngày 10-10, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã làm việc với Sở Tài nguyên - môi trường (TN-MT), chủ đầu tư dự án thủy điện và các nhà khoa học để lấy ý kiến về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A. Nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh việc dừng hay tiếp tục hai dự án này.

Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A thực hiện sẽ có tổng công suất 241MW và tổng sản lượng điện cung cấp hàng năm chỉ khoảng 929 triệu kWh/năm. Thế nhưng, để xây dựng hai thủy điện này sẽ có hơn 372 hécta rừng bị mất, trong đó có gần 137 hécta thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên và gần 144 hécta thuộc rừng phòng hộ Nam Cát Tiên.

Tại cuộc họp, nhiều đại biểu lo ngại đặt câu hỏi: Liệu khi xây dựng xong thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có xảy ra động đất như thủy điện Sông Tranh 2? Trả lời vấn đề này, chủ đầu tư là Công ty cổ phần tập đoàn Đức Long Gia Lai và công ty tư vấn cho rằng thủy điện làm đập bê-tông thường và đập chỉ cao từ 40-60 m không thể xảy ra động đất và đảm bảo an toàn. T

Không muốn mất dù một cây gỗ

Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Nguyễn Văn Diện cho biết: “Quan điểm của vườn là không muốn mất dù chỉ một cây gỗ trong khu vực vườn quản lý. Nếu thực hiện thủy điện, vườn sẽ phải mất đi hàng trăm hécta rừng và nhiều loài động, thực vật bị ảnh hưởng rất lớn. Hiện Vườn quốc gia Cát Tiên đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. Vì vậy, vườn không muốn hai dự án này được triển khai”.

Theo Sở TN-MT, dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A không nằm trên địa bàn tỉnh, nhưng là tỉnh ở hạ nguồn, Đồng Nai sẽ chịu nhiều tác động tiêu cực.

Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trương Văn Vở nói: “Dự án này ảnh hưởng rất lớn đến Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh nên dư luận rất quan tâm. Vì vậy, các cơ quan Nhà nước phải đánh giá lại tác động và trả lời cho dân biết. Nếu ảnh hưởng lớn đến môi trường có thể kiến nghị Chính phủ dừng dự án”.

Để bảo vệ quan điểm cho chủ đầu tư, PGS.TS Nguyễn Văn Phước, Viện trưởng Viện Môi trường - tài nguyên nói, dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A không ảnh hưởng lớn đến rừng và môi trường. Nhưng ông thừa nhận trong quá trình xây dựng đập nước đục, giảm lượng oxy hòa tan sẽ làm các loài cá quý hiếm bị ảnh hưởng, nhưng xây dựng xong sẽ hết. Còn các loài chim, thú trong khi xây dựng, tiếng ồn có thể làm chúng bay đi hoặc di chuyển đi nơi khác nhưng sau đó sẽ quay trở về.

Giám đốc Sở TN-MT Lê Viết Hưng khẳng định: “Ý kiến của PGS. TS Phước trái ngược với ý kiến của nhiều nhà khoa học từng có thời gian dài nghiên cứu về Vườn quốc gia Cát Tiên. Theo các nhà khoa học, khi xây dựng thủy điện sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đa dạng sinh học của vườn”.

Theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải tại Công văn số 45/TTg-KTN ngày 31-8-2011, trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng mà ảnh hưởng tới tiêu chí, mục đích và nội dung xác lập Vườn quốc gia Cát Tiên và Khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên thì dừng xây dựng dự án.

Ông Dương Trung Quốc, Đại biểu Quốc hội tỉnh nhận định, thủy điện Đồng Nai 6 và 6A ảnh hưởng trực tiếp tới vùng hạ lưu được dư luận rất quan tâm. Hiện nay, có nhiều thông tin trái chiều xung quanh 2 dự án này làm dư luận hoang mang. Vì thế thời gian tới, Vườn quốc gia Cát Tiên đề nghị Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch hoặc nhờ UNESCO thẩm định lại xem mức độ ảnh hưởng của thủy điện đến mức nào. Việc làm thủy điện ngoài lợi ích của doanh nghiệp còn phải đảm bảo môi trường và an toàn cho người dân.

Ông Hoàng Văn Thống, Chánh thanh tra Sở TN-MT bày tỏ: “Mất rừng dù có trồng lại cũng không được như cũ. Đây sẽ là tổn thất lớn vì ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Trong quá trình thi công, tiếng động lớn sẽ khiến các loài thú sợ bỏ đi. Trên một con sông, xây dựng nhiều thủy điện, khi có lũ tất cả cùng xả, hạ lưu sẽ bị ngập, còn mùa khô tất cả cùng tích nước sẽ làm vùng hạ lưu thiếu nước”.

Hương Giang