Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) do Trung ương quy định, có một số tiêu chí chưa thực sự phù hợp với điều kiện của các xã ở Đồng Nai. Nếu cố gắng đầu tư thực hiện để hoàn thành các tiêu chí này có thể gây ra lãng phí lớn.
Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) do Trung ương quy định, có một số tiêu chí chưa thực sự phù hợp với điều kiện của các xã ở Đồng Nai. Nếu cố gắng đầu tư thực hiện để hoàn thành các tiêu chí này có thể gây ra lãng phí lớn.
Mỗi huyện, thị trong tỉnh được chọn từ 3-4 xã điểm, tổng cộng có 34 xã đang triển khai xây dựng NTM. Thời gian gần đây, tỉnh và các địa phương đều tập trung nguồn lực đầu tư cho các xã này. Tổng nguồn vốn đầu tư để thực hiện chương trình NTM của tỉnh dự tính gần 29 ngàn tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước chiếm 60%, còn lại vốn từ các doanh nghiệp, hợp tác xã và huy động từ dân. Riêng giai đoạn 2011-2015, sẽ đầu tư gần 16 ngàn tỷ đồng, phần còn lại sẽ đầu tư tiếp trong giai đoạn 2016-2020.
* Đầu tư tiền tỷ … để đó!
Tiêu chí về xây dựng NTM do Trung ương ban hành được áp dụng chung cho cả nước, song thực tế có một số tiêu chí hiện chưa thực sự cần thiết với người dân ở Đồng Nai. Những tiêu chí ấy có thể chỉ dành cho tương lai xa ! Tuy nhiên, những xã điểm này muốn được công nhận là xã NTM lại phải hoàn thành đủ các tiêu chí theo quy định. Điều này dẫn đến tình trạng có thể bỏ ra tiền tỷ để …đó, gây lãng phí không nhỏ.
 |
| Làm đường giao thông nông thôn ở huyện Tân Phú. Ảnh: V.N |
Ông Huỳnh Thành Vinh, Phó chủ tịch UBND huyện Thống Nhất, cho hay một số tiêu chí không phù hợp với các xã điểm đang xây dựng NTM trong huyện như mỗi xã phải xây dựng một chợ đạt chuẩn, các ấp đều có nhà văn hóa. Theo tính toán của các nhà quản lý, để xây dựng được một chợ đạt chuẩn tại mỗi xã điểm phải tốn từ 3 đến 4 tỷ đồng; nhà văn hóa ấp cũng trên 1 tỷ đồng, đó chưa kể là nhiều nơi không có quỹ đất thì vốn đầu tư còn phải cao hơn nữa. Ông Vinh nói: “Trường hợp các xã không có quỹ đất phải tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng số tiền có thể tăng gấp 1,5-2 lần. Còn tiêu chí, 80 máy điện thoại trên 100 người dân cũng không phù hợp, vì nếu xã đó có nhiều trẻ em, người già thì nhu cầu sẽ không cao”.
Những bất hợp lý trong một số tiêu chí xây dựng NTM của huyện Thống Nhất cũng là khó khăn chung của đa số các xã điểm xây dựng NTM của tỉnh. Thực tế nhiều nơi xây dựng chợ xong chỉ để… đóng cửa! Hiện nay nhiều xã đã xây dựng trung tâm văn hóa nhưng vẫn chưa sử dụng hết công năng, liệu việc xây dựng thêm nhà văn hóa ấp có tránh khỏi lãng phí? Thực tế cho thấy nhu cầu về tập trung sinh hoạt cộng đồng của người dân nông thôn trong tỉnh chưa nhiều. Dễ thấy nhất là nhiều trung tâm văn hóa của xã đã tiêu tốn từ vài tỷ đồng để xây dựng, nhưng phần lớn chỉ có rất ít thời gian sử dụng, nhiều nơi đóng cửa để đó.[links(right)]
Ông Tô Thành Buông , Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ủy viên Ban Chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh, cũng cho biết, một số tiêu chí trong xây dựng NTM còn bất cập, Ban chỉ đạo của tỉnh đang tổng hợp để kiến nghị với Trung ương xem xét, điều chỉnh. Theo ông, đây là vấn đề mới nên các tiêu chí cũng chưa thực sự hợp với từng địa phương cụ thể vì thế cần phải được chỉnh sửa.
* Làm theo nhu cầu
Mới đây, trong một buổi làm việc về nông nghiệp - nông dân - nông thôn, Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Lê Hồng Phương đã nhấn mạnh: “Xây dựng NTM mục đích là để nâng cao đời sống cả về vật chất lẫn tinh thần cho người dân. Vì vậy, trong quá trình thực hiện, các địa phương lưu ý ưu tiên làm các tiêu chí cần thiết trước. Còn những tiêu chí chưa thực sự cần thiết có thể làm sau khi người dân có nhu cầu để tránh lãng phí”.
Theo kế hoạch đến năm 2015, Đồng Nai sẽ có 20% số xã hoàn thành xây dựng NTM. Hiện các sở, ngành, địa phương phối hợp ưu tiên đầu tư hạ tầng phục vụ cho sản xuất, hỗ trợ vốn, chuyển giao khoa học kỹ thuật để người dân phát triển sản xuất nâng cao thu nhập trên cùng một diện tích. Ông Phạm Minh Đạo, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Phó ban Chỉ đạo chương trình nông thôn mới của tỉnh, cho rằng các xã xây dựng NTM muốn sớm hoàn thành trước tiên phải tổ chức sản xuất và gắn với tiêu thụ nông sản tốt để tăng thu nhập cho người dân. Song song đó, tiến hành đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Để công tác đào tạo nghề đem lại hiệu quả, cũng cần phân loại theo nhu cầu của người dân trước khi đào tạo. Việc đầu tư xây dựng nhà văn hóa ấp và một số tiêu chí khác nếu người dân chưa cần thiết không nên đặt nặng là phải làm bằng được.
Nhiều địa phương trong tỉnh đã kiến nghị tiêu chí về xây dựng chợ, nhà văn hóa ấp nên kéo dài đến khi nào thực sự cần thiết mới thực hiện. Bên cạnh đó, việc quy định diện tích xây dựng chợ là 3.000m2 và diện tích nhà văn hóa ấp 500m2 cũng rất khó thực hiện, vì hầu hết các xã không có sẵn quỹ đất.
Hương Giang - Vân Nam
