Đọc "Thiếu nữ đánh cờ vây"

Thiếu nữ đánh cờ vây

Câu chuyện trong "Thiếu nữ đánh cờ vây"(*) lấy bối cảnh từ những năm 30 thế kỷ XX tại một đô thị hẻo lánh vùng Mãn Châu ở đông bắc Trung Quốc bị quân Nhật chiếm đóng. Một thiếu nữ Trung Quốc và viên sĩ quan tình báo Nhật tình cờ gặp nhau bên một bàn cờ vây được khắc sẵn bằng đá tại Quảng trường Thiên Phong-nơi những người yêu cờ vây thường tìm đến. Niềm đam mê cờ vây đã khiến họ có cảm tình với nhau, cảm thông, chia sẻ và chợt nhận ra, tận nơi sâu thẳm trái tim là một khát vọng tình yêu cháy bỏng. Một mối tình không ai nói với ai một lời nhưng dần hé lộ qua những thế cờ, đưa họ xích lại gần nhau nhưng cũng đẩy họ ra xa bởi số phận trớ trêu, bởi sự khốc liệt của hai người bên hai chiến tuyến. Tình yêu của một nữ sinh Trung Quốc mười sáu tuổi và viên sĩ quan tình báo Nhật vừa được biểu lộ đã đi đến kết cục đau thương đến tàn nhẫn: viên sĩ quan Nhật đích thân bắn thẳng vào cô gái vì không muốn để cô bị đám lính Nhật làm nhục. Sau đó, viên sĩ quan tiếp tục đưa nòng súng vấy máu vào miệng mình và siết cò tự sát.

Câu chuyện chỉ có thế nhưng dưới ngòi bút của Sơn Táp (nữ nhà văn 29 tuổi người Trung Quốc, sinh trưởng tại Pháp, từng đoạt giải thưởng Goncourt  Pháp, giải Sứ mạng văn học, giải Năm mới Trung Quốc, giải Cazes Brasserie Lipp), bi kịch về tình yêu trong "Thiếu nữ đánh cờ vây" hấp dẫn người đọc qua những ván cờ bí hiểm của hai nhân vật chính  được lồng trong khung cảnh vừa thơ mộng, vừa tàn khốc của chiến tranh: những ván cờ thanh bình trên quảng trường Thiên Phong, sự hy sinh bi tráng của các thanh niên chống Nhật, giây phút lãng mạn của những đôi lứa, hoạt động tình báo đầy bí hiểm của viên sĩ quan...Tại quảng trường Thiên Phong nho nhỏ, dưới lùm cây tỏa bóng là những ván cờ giữa hai kỳ thủ: một bên là cô gái Trung Quốc mảnh dẻ, trong sáng và thông minh, một bên là viên sĩ quan tình báo Nhật lạnh lùng, tàn nhẫn và si tình. Những quân trắng, quân đen với những thế vây hãm của hai kỳ phùng đối thủ như phơi bày sự đối lập của hai nền văn hóa, hai đất nước trong một cuộc chiến. Trong câu chuyện còn đan xen những cảnh sống của gia đình của những người lính, phụ nữ, phạm nhân chiến tranh, nhà tù và thuốc súng, với những bí mật khủng khiếp...thông qua lối văn tự sự tiếp nối đầy cảm xúc của hai nhân vật chính. Đọc "Thiếu nữ đánh cờ vây", những câu chuyện cứ nối tiếp nhau và lộ ra cái dịu dàng lẫn tàn bạo nhưng sáng suốt. Nhưng trên hết là khát vọng về một tình yêu vượt qua những đối lập được khắc họa qua tấm màn phông lịch sử của cuộc chiến hồi đầu thế kỷ trước.

Thu Trang

(*)Tác giả Sơn Táp, Tố Châu dịch, NXB Văn học; tác phẩm đoạt giải Goncourt cho giới trẻ (Prix Goncourt des Lycéens năm 2001)