Định hình những dòng sách có giá trị bền vững

Trong khoảng thời gian không lâu nhưng Nhà xuất bản (NXB) Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh đã xuất bản 2 cuốn sách của cụ Lương Văn Can, đó là Kim cổ cách ngôn và Thương học phương châm. Ông TRẦN ĐÌNH BA, Phó Giám đốc, Phó Tổng biên tập NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời là tác giả của nhiều ấn phẩm về đề tài lịch sử cho biết:

Hiện nay, Việt Nam là một trong những nền kinh tế mới nổi phát triển năng động với sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp, mà đứng đầu các doanh nghiệp chính là giới doanh nhân. Trên thị trường sách hiện nay, sách do doanh nhân viết dưới những dạng hồi ký, dạy làm giàu, kinh nghiệm thương trường rất nhiều. Nhưng nếu chúng ta nhìn xa về trước đó thì một trong những người có ảnh hưởng to lớn đến giới doanh nhân Việt Nam là cụ Lương Văn Can, một nhà yêu nước nhiệt thành đầu thế kỷ XX với dấu ấn “Đông Kinh Nghĩa Thục”. Không chỉ thế, cụ còn trực tiếp tham gia thương trường, buôn bán. Và để truyền lại kinh nghiệm cho thế hệ sau, các tác phẩm Kim cổ cách ngôn, Thương học phương châm đã được cụ viết, xuất bản. Có thể nói, cụ Lương Văn Can chính là người đặt nền tảng cho “thương học” (khoa học kinh doanh), “thương đức” (đạo đức kinh doanh) và “thương tài” (năng lực kinh doanh) của giới doanh nhân ngày nay. 2 tác phẩm trên hội tụ những yếu tố căn bản, thiết yếu mà giới doanh nhân Việt Nam cần có.

● Ngoài những tác phẩm của Lương Văn Can, NXB còn có những ấn phẩm nào cùng thời điểm trên? Khó khăn khi xuất bản những tác phẩm cách đây khoảng một thế kỷ là gì, thưa ông?

- Thời điểm đầu thế kỷ XX có rất nhiều dữ liệu thành văn để khai thác cho hoạt động xuất bản. Cụ Lương Văn Can và sách của cụ chỉ là một thành tố cấu thành bức tranh xuất bản đa dạng đó. NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh cùng với việc xuất bản các mảng sách hiện đại, cũng quan tâm việc phục cổ, khơi lại những giá trị văn hóa, lịch sử xưa để độc giả hiện nay, nhất là giới trẻ, có được nguồn dữ liệu nền tảng.

Tủ sách “Diễn ngôn nhân sĩ đầu thế kỷ XX” với những sách của các tác giả: Phan Bội Châu, Nguyễn An Ninh, Phan Văn Trường… nói lên những trăn trở, kêu gọi thực học đầu thế kỷ XX và Tủ sách “Tôn giáo khái luận” của Trần Trọng Kim, Đào Duy Anh, Nguyễn Khắc Viện… nằm trong hoạt động xuất bản dài hơi của chúng tôi để định hình những dòng sách có giá trị bền vững.

Với những tác phẩm đã xuất bản cách nay cả thế kỷ, đưa trở lại với thị trường xuất bản, có những khó khăn nhưng chúng tôi xử lý được. Đó là phải hiểu bối cảnh, thời đại của tác giả sống, hoạt động, cũng như hiểu biết về tác giả, tác phẩm. Những tác phẩm đưa trở lại thị trường như: Kim cổ cách ngôn, Thương học phương châm (Lương Văn Can), Tôn giáo (Đào Duy Anh), Phật giáo (Trần Trọng Kim), Cao vọng của bọn thanh niên An Nam (Nguyễn An Ninh)… văn phong, ngôn ngữ có những từ cổ, cũ, do đó bên cạnh việc đảm bảo tính toàn vẹn của tác phẩm, chúng tôi cũng phải tra cứu từ điển, sách chuyên ngành để có những chú thích giúp độc giả hiểu được khi đọc tác phẩm. Tức là cần có sự gia công nhiều hơn cho tác phẩm, nhưng cũng qua đó đội ngũ biên tập viên tích lũy thêm được nhiều kiến thức quý.

● Chắc hẳn những ấn phẩm này “kén” bạn đọc hơn so với những ấn phẩm mang tính thời sự, giải trí..., ông nghĩ sao về điều này?

- Đúng rồi. Với nhịp sống hiện đại ngày nay, độc giả đọc nhanh, đọc gọn và đọc trơn phần nhiều, tức là tác giả viết làm sao cho dễ hiểu nhất có thể. Tuy nhiên, những tác phẩm chúng tôi đưa trở lại thị trường vẫn có lượng độc giả riêng, dù là không nhiều. Đồng thời ở giá trị vững bền qua thời gian, NXB xác định sách sẽ không bị giảm giá trị về mặt kiến thức qua năm tháng.

Để có thể đưa sách đến với thị trường bền bỉ, lâu dài và có dấu ấn, chúng tôi thực hiện kế hoạch dài hơi khi thực hiện việc định hình các dòng sách, tủ sách chứ không xuất bản rời rạc, nhỏ lẻ các tác phẩm. Vì thế mới có những tủ sách “Tôn giáo khái luận”, “Diễn ngôn nhân sĩ đầu thế kỷ XX” để mang tính định hướng, giúp độc giả dễ nhận diện, tiếp cận.

Thời của công nghệ số, để sách tiếp cận được đông đảo độc giả, công tác truyền thông của chúng tôi thời gian tới sẽ lưu ý nhiều hơn tới các nền tảng mạng xã hội để giới thiệu, tương tác với độc giả nhiều hơn.

Ông TRẦN ĐÌNH BA, Phó Giám đốc, Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh

● Ông cho biết một vài định hướng của NXB trong thời gian tới?

- NXB vẫn duy trì các mảng sách lợi thế của chúng tôi lâu nay quanh mảng văn hóa, lịch sử. Tuy nhiên, để sách đến được với đông đảo độc giả, chúng tôi hướng tới các tác phẩm giá trị, có hàm lượng tri thức cao nhưng văn phong, cách viết đơn giản hóa, giảm bớt tính hàn lâm, kinh viện. Cùng với đó, chúng tôi đang quan tâm khai thác tác quyền nước ngoài mảng sách liên quan vi lịch sử, y học chuyên sâu, hàm chứa lượng kiến thức lớn nhưng cũng dễ đọc với cách dịch thuật dí dỏm, gần gũi.

● Trân trọng cảm ơn ông!

Thùy Trang