Lang thang Baltic thời Covid-19

Vừa trở về sau chuyến đi qua các nước vùng Baltic (thường được dùng để chỉ các lãnh thổ ở phía đông của biển Baltic, chủ yếu là 3 nước kề sát nhau Lithuania, Latvia và Estonia), tác giả Huỳnh Thu Dung gửi cho Đồng Nai cuối tuần bút ký mắt thấy tai nghe qua chuyến "lang thang" ở các nước này trong thời Covid-19.

 Vừa trở về sau chuyến đi qua các nước vùng Baltic (thường được dùng để chỉ các lãnh thổ ở phía đông của biển Baltic, chủ yếu là 3 nước kề sát nhau Lithuania, Latvia và Estonia), tác giả Huỳnh Thu Dung gửi cho Đồng Nai cuối tuần bút ký mắt thấy tai nghe qua chuyến “lang thang” ở các nước này trong thời Covid-19. 

* Chuyến bay sau nửa năm

Sau những tháng “chôn chân” ở nhà vì lệnh đóng cửa (lockdown) rồi giãn cách xã hội (social distancing) để phòng, chống Covid-19, tôi mong ước sẽ đi qua mấy thành phố lớn Tây Âu để xem tình hình hồi phục sau đại dịch thế nào. Nhưng kế hoạch này hiện vẫn quá khó để thực hiện như ý vì các thành phố lớn phía Tây Âu yêu cầu nhiều giấy tờ, thủ tục liên quan kiểm tra sức khỏe đối với người qua lại các biên giới. Chính sách mỗi nước lại mỗi kiểu và thay đổi xoành xoạch. Cả nguy cơ “không thể đoán trước” chẳng hạn như cho phép mình nhập cảnh đến đó, nhưng lại đóng cửa không cho xuất cảnh về lại, thì thế nào? Hoặc cho về lại nhưng mình phải chấp hành lệnh tự cách ly, ảnh hưởng cuộc sống và thời gian..., nên tôi ngần ngại mãi chưa thể lên
đường.

Tác giả Huỳnh Thu Dung, từng là nhà báo, biên tập viên truyền hình trong lĩnh vực văn hóa, du lịch và ẩm thực ở TP.HCM trước khi sang định cư tại TP.Amsterdam (Hà Lan) từ năm 2013 đến nay. Chị đã ra mắt rất nhiều cuốn sách du ký, khám phá đường xa như: Khám phá những thành phố tuyệt đẹp trên thế giới, Việt Nam những hành trình yêu thương, Món ngon dặm đường đất nước, Những miền xa trên hành tinh xinh đẹp, Những ngôi làng cổ tích trên trái đất...

Kể vậy để chia sẻ với các bạn đọc yêu du lịch và chu du khám phá rằng Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề lên đời sống xã hội, giao thông di chuyển... của cộng đồng như thế nào. Có những điều trước đại dịch là bình thường thì giờ đây vẫn “bất thường”.

Vẫn muốn đi đây đó để “xả stress” sau thời cao điểm Covid-19, đồng thời cũng muốn tìm hiểu trải nghiệm trong thời “bình thường mới” với Covid-19 như thế nào, tôi lại chúi mắt kiếm tìm thông tin và nhận ra rằng nếu đi sang phía Đông sẽ “dễ thở” hơn. Các nước Đông Âu (trừ Nga) có tỷ lệ ca nhiễm Covid-19 ít hơn hẳn so với Tây Âu và những quy định cũng thoáng hơn. Đông Âu cách Tây Âu chỉ trên dưới 3 giờ bay, nhưng đôi khi khu vực lục địa đó như “một phần bị bỏ quên”. Có nhiều quốc gia nhỏ bé phía Đông mà ngay cả người sinh trưởng ở Tây Âu cũng thấy... xa lạ. Với một lữ khách mê du lịch như tôi thì chẳng muốn mình xa lạ với... bất kỳ nơi chốn nào. Ở nhà thì luôn đọc và tìm hiểu nhiều hơn. Lên đường thì tranh thủ tối đa thời gian cho phép để tham quan nhiều nơi nhất có thể. Thế nên, cuối cùng tôi quyết định lên đường làm một hành trình hướng lên phía Đông Bắc châu Âu - với điểm đến là vùng Baltic.

Hơn 6 tháng tôi mới lại lên máy bay. Cảm giác thiệt lạ lẫm và phấn khích! Khi máy bay dần hạ cánh, dãy đất phía đông hiện ra tràn ngập màu xanh. Các thành phố vẫn sáng bừng, và... “cô đơn”, bởi không nhiều người đi lại ở thời Covid-19. Ngay cả những thành phố là thủ đô, là trọng tâm luân chuyển của du khách cũng trống trải vô cùng. Vóc dáng nhỏ nhắn, mái tóc màu đen và gương mặt Á châu của tôi bỗng nhiên dễ dàng khiến nhiều người chú ý ngước nhìn hơn - từ sân bay đến đường phố. Hẳn là bởi thời điểm này hầu như không có du khách châu Á nào.

Những thành phố thủ đô yên ả, phủ đầy bóng cây xanh và ánh nắng hè tươi thắm. Những nhà thờ vắng lặng ngân tiếng chuông chiều vang trong thinh không. Những bãi biển xanh ngăn ngắt trải dài không dấu chân người. Tất cả tạo nên một cảm giác thanh bình, mà cũng có chút gì đó trống trải bâng khuâng trong hành trình của tôi lần lượt khám phá 3 quốc gia nằm quanh vùng biển Baltic thuộc Đông Âu là Lithuania, Latvia và Estonia.

* Lithuania: Sống vui quan trọng hơn hết

TP.Vilnius, thủ đô xinh xắn của nước cộng hòa Lithuania đón tôi vào một chiều ấm áp. Cảm giác đầu tiên là thành phố phủ đầy cây cối xanh mượt mà. Ngay cả trong trung tâm thủ đô, cũng tọa lạc những công viên rộng lớn mênh mông. Thành phố vốn thưa dân, cũng không nhiều du khách trong thời điểm này nên tôi không thấy bất an hay lo âu gì. Chính phủ không bắt buộc đeo khẩu trang, các nhà hàng quán cà phê vẫn mở cửa hoạt động bình thường. Nhịp sống có lẽ chậm lại đôi chút so với thời điểm trước dịch bệnh, nhưng không quá khác biệt.

Trung tâm Vilnius (Lithuania) yên ắng thời Covid-19

Là thành phố “gói gọn mọi thứ trong một chu vi nhỏ”, Vilnius thích hợp để tản bộ xuyên qua thành phố mà không quá mỏi chân. Các di tích quây quần nhau trong một không gian ấm cúng, gần gũi, nên tôi có thể đi loanh quanh để ngắm nhìn mọi thứ thật dễ dàng. Cũng là một thủ đô ở châu Âu, nhưng Vilnius quá khác biệt so với các thủ đô phía Tây Âu vốn lộng lẫy, xa hoa và hào nhoáng. Thành phố này nhẹ nhàng, trong trẻo, hiền hòa. Đường phố thưa thớt người qua lại, trên các đại lộ thênh thang trải dài ánh nắng chiều vàng rượm và hiền hòa. Dù không quá vồn vã, hồ hởi, tôi vẫn có thể cảm nhận sự tử tế của người dân nơi đây khi tôi cần hỏi đường hoặc thông tin gì.

Phố cổ của Vilnius được công nhận là Di sản văn hóa UNESCO từ năm 1994, là viên ngọc bảo của quốc gia này. Thật bất ngờ khi tôi biết nơi đây chính là một trong những khu phố cổ lớn nhất châu Âu trên diện tích 3,6km². Lithuania từng bị chiếm đóng bởi nhiều quốc gia khác nhau nên kiến trúc phố cổ là sự kết hợp khá phóng khoáng và phong phú của nhiều nền văn hóa Ba Lan, Nga, Đức, Do Thái, Belarus. Rất nhiều nhà cổ xây dựng từ thế kỷ XIII-XIX tọa lạc trên khu phố này. Các kiến trúc cổ cực kỳ đa dạng theo phong cách Gothic, Baroque, cùng với nhà cửa theo phong cách cư dân địa phương của vùng biển Baltic, xây dựng bằng gạch đỏ nổi bật. Tất cả không thật uy nghiêm, xa hoa tráng lệ hay nguy nga lộng lẫy, tuy vậy mang đến cho phố cổ vẻ đẹp trang nhã, thanh lịch và rất mực hài hòa.

Công trình quan trọng nhất của phố cổ và cũng của toàn TP.Vilnius chính là Nhà thờ Thánh St. Anne. Công trình này được xây dựng từ thế kỷ thứ XV, hoàn toàn dùng gạch đỏ nên nổi bật từ xa, từng được vài tạp chí du lịch bình chọn là một trong những nhà thờ đẹp nhất châu Âu. Điều đó rất thuyết phục tôi bởi nhà thờ là một công trình cực kỳ diễm lệ, đường nét mang tính mỹ thuật cao, trang nhã, và đầy sức hút.

Cách Vilnius khoảng 1 tiếng lái xe, tôi còn đến lâu đài Trakai, một công trình cổ cực kỳ độc đáo và là niềm tự hào của quốc gia Lithuania. Lâu đài được xây dựng trên một hòn đảo giữa hồ Galve từ thế kỷ XV, bây giờ đã trở thành một bảo tàng mở. Đây là công trình lâu đài nằm trên đảo duy nhất ở phía Đông Âu. Đó là ngày thứ bảy và nơi này đang diễn ra một lễ hội cuối tuần vô cùng vui nhộn dành cho trẻ em và các gia đình quây quần vui chơi, ca hát, nhảy múa và thưởng thức ẩm thực theo phong cách truyền thống. Tôi cũng hòa vào dòng người vô cùng vui nhộn.

Ở bãi đỗ xe, tôi hỏi một người đang làm việc tại đó: “Chúng ta không lo ngại dịch bệnh và vẫn được phép tổ chức lễ hội tập trung đông người trong thời điểm này sao?”. Người đàn ông địa phương cười vui vẻ, trả lời rằng dĩ nhiên ai cũng lo ngại virus chứ, nhưng “sống một cuộc đời bình thường vui vẻ” có lẽ quan trọng hơn với người dân Lithuania trong thời điểm này.

* Estonia trẻ trung, vui vẻ

Qua khỏi biên giới giữa Latvia và Estonia, tôi vào TP.Tartu, được xem là “thành phố tinh thần” của Estonia, bên cạnh thủ đô hành chính kinh tế là TP.Talinn. Tartu cũng lớn thứ hai ở Estonia, chỉ sau Talinn.

Công trình kiến trúc “ngôi nhà ngược” nổi tiếng ở Tartu

Tartu trẻ trung, vui vẻ, còn được gọi là thành phố học thuật bởi đây là nơi tọa lạc trường đại học lâu đời nhất Estonia. Cư dân đa phần là người có học thức, số đông là sinh viên, nên thành phố nền nã, trí thức, lễ độ và hiếu khách.

Diện mạo khá khiêm nhường nhưng Tartu có nét đặc biệt là các tòa nhà cận đại sơn màu pastel hồng trẻ trung. Có công trình kiến trúc “ngôi nhà ngược” nổi tiếng.

Giữa thành phố còn có những khu vui chơi rất ngẫu hứng, có bức tượng nổi tiếng ở trung tâm là nơi các cặp đôi yêu nhau hoặc mới cưới đến đây để cầu duyên hạnh phúc. Khu chợ trời vui nhộn bán nhiều loại trái cây mùa hè và các món ăn vặt địa phương. Các công viên tươi trẻ và cây cối được chăm sóc tươi tốt, gọn gàng. Các công trình nhà thờ cổ khuất sau những ngọn đồi thấp, nhường chỗ cho những quán xá nhộn nhịp, tưng bừng trên những con phố chính. Covid-19 xem ra xa lạ nơi đây!

Mấy tuần dài, mình đã đi trên những cánh đồng lúa mì chín mọng vàng đến thắt cả lòng. Đã đi qua những thành phố xanh ngời cây cối. Đã dừng chân trên những bờ biển dài không một bóng người. Đã dạo chơi nhẩn nha trên những biên giới xa xôi. Đã yêu thương như mình đã từng yêu thương mọi nơi mình được đặt chân đến trong đời... Covid-19 có gây khó khăn cho những hành trình ước mơ của nhiều người, nhưng sau tất cả, rồi đây khi đại dịch được đẩy lùi, bạn lại có thể tiếp tục lên đường bởi thế giới vẫn luôn chờ đón bạn! - trích nhật ký Huỳnh Thu Dung.

Đường về tôi còn ghé lại Đồi Thánh giá, một điểm hành hương quan trọng của người Công giáo, nằm giữa biên giới Lithuania và Latvia. Điểm di tích vô cùng đặc biệt, bởi là nơi tọa lạc của hàng trăm ngàn cây thánh giá đủ kích thước chất liệu và màu sắc được đặt ở đây.

Không ai biết khởi nguồn của địa danh này là từ đâu và cây thánh giá đầu tiên được đặt ở đây từ năm nào, nhưng có nhiều giả thuyết cho rằng có thể vào năm 1831. Nơi đây đã từng bị phá hủy, đốt cháy và hư hại, thậm chí còn là nơi để chất thải thời Thế chiến thứ II. Tuy nhiên, Thánh giá vẫn được đưa đến đặt ở đây ngày càng nhiều hơn. Giờ đây, Đồi Thánh giá là một điểm hành hương linh thiêng, và là nơi để người dân Lithuania có thể cầu nguyện cho hòa bình, cho đất nước và cho nhân loại.

* Latvia - Rực rỡ & quyến rũ

TP.Riga, thủ đô của Latvia so với Vilnius thì nhộn nhịp và vui vẻ hơn. Riga là thành phố lớn nhất trong tất cả các thành phố trên bờ biển Baltic, nên nhịp sống có vẻ tươi vui và sôi nổi hơn hẳn Vilnius.

Nhà hàng và quán bar đèn đuốc chớp tắt vui mắt, âm nhạc xôn xao từng ngã tư, từng góc phố. Không có cảm giác dịch bệnh ảnh hưởng nơi đây, dù việc vắng bóng du khách cũng khiến thành phố vắng vẻ hơn nhiều. Tuy nhiên, nhịp sống vẫn rất tươi trẻ, nhất là về đêm với âm nhạc, ánh sáng và tiếng cười vui vẻ của mọi người.

Phố cổ Riga cũng được công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1997, và giới du lịch rành rẽ châu Âu thường bỏ qua Rome hoặc Paris mà mạnh dạn cho rằng đây mới chính là thành phố hấp dẫn bậc nhất châu Âu. Riga có ảnh hưởng khá lớn từ văn hóa Đức, nhưng diện mạo thành phố độc đáo vượt trội và hơn hẳn các thành phố khác bởi phủ dày mật độ các tòa nhà theo phong cách Art Nonveau.

Phố cổ Riga (Latvia) nhiều sắc màu

Dù các công trình Gothic, Phục hưng vẫn rải rác đó đây, nhưng thành phố trở thành nơi quần tụ nhiều nhất các tòa nhà Art Nonveau trên thế giới. Phong cách kiến trúc mỹ miều, trau chuốt, chú trọng sự uyển chuyển, hài hòa và cũng rất ưa chuộng sự nổi bật với các tone màu sáng trong trang trí, đã làm cho Riga trở nên sáng bừng, rực rỡ và quyến rũ.

Các tòa nhà ở quảng trường trung tâm như Blackheads - biểu tượng của Riga, nhà thờ St.Peter, nhà thờ Chính thống giáo Christ’s Nativity lớn nhất vùng Baltic, đều nổi bật, kiêu sa, duyên dáng và rực rỡ. Kiến trúc đặc biệt nhất của thành phố là tòa nhà Three Brothers, khu nhà lâu đời nhất ở Riga nằm khiêm nhường trên đường Maza Pils street. Ba căn nhà liền kề nhau được xây dựng trong ba giai đoạn khác nhau, đã trở thành một kiến trúc tiêu biểu và đáng giá của thành phố.

Từ TP.Riga, tôi còn tranh thủ thời gian một ngày để tìm đến mũi Kolka, một bán đảo có vị trí địa lý vô cùng thú vị trên vùng biển Baltic, cách Riga khoảng 150km. Mũi Kolka là nơi gặp gỡ của hai cửa biển, giữa vịnh Riga và biển Baltic. Bán đảo nhô ra khỏi đất liền như hình một mũi tên.

Nơi đây cách đô thị không xa, nhưng cho tôi cảm giác như là nơi thâm sơn cùng cốc, bởi phải vượt qua những cánh rừng già hoang sơ để tìm đến. Bãi biển dài và đẹp như mơ nhưng không mấy người lui tới ngoại trừ vài gia đình địa phương. Cát trắng biển xanh và biển trời nơi đây mênh mông thăm thẳm, cho tôi thêm những trải nghiệm khó quên trong hành trình thú vị rong ruổi đó đây trên dãy đất Baltic này.

Huỳnh Thu Dung