Khi người trẻ chọn vay online thay vì nhờ người quen

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, hình thức vay tiền online ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam. Nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, đang lựa chọn hình thức này để giải quyết nhu cầu tài chính cá nhân mà không cần nhờ vả người thân hay bạn bè. Bài viết dưới đây sẽ phân tích nguyên nhân của xu hướng này, đồng thời đưa ra những lưu ý quan trọng khi tham gia vay tiền online.

Vay online là hình thức vay vốn trực tuyến thông qua website hoặc ứng dụng (app) của các ngân hàng và công ty tài chính. Bạn chỉ cần nhập thông tin cá nhân và số tiền mong muốn trên hệ thống tự động của các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ này. Theo Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC), tính đến giữa năm 2023, hệ thống đã ghi nhận hơn 55,3 triệu hồ sơ vay - tương đương khoảng 72% dân số trưởng thành có lịch sử tín dụng.

Hình thức này thu hút bởi ba yếu tố: tiện lợi, tốc độ xử lý và bảo mật thông tin cá nhân. Người vay không cần trình bày hoàn cảnh hay nhờ vả người thân, từ đó tránh được áp lực tâm lý và bảo toàn sự riêng tư. Đây chính là lý do hình thức vay trực tuyến đang trở thành lựa chọn phổ biến của người trẻ và dân văn phòng khi cần giải pháp tài chính ngắn hạn.

Trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là tại Việt Nam, việc vay tiền từ người thân hay bạn bè thường gây áp lực tâm lý. Nhiều người lo ngại sẽ ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân, cảm thấy mang ơn hoặc thiếu thoải mái khi đề cập đến vấn đề tài chính.

Hình thức vay online đã trở thành giải pháp thay thế phù hợp. Không cần đối thoại trực tiếp, không bị đánh giá, người vay có thể tiếp cận nguồn vốn một cách kín đáo, chủ động và giữ được thể diện. Đây là yếu tố khiến ngày càng nhiều người lựa chọn nền tảng vay trực tuyến, nhất là trong các tình huống cần tiền gấp hoặc khó nói.

Nhiều người chọn vay online để tránh cảm giác ngại ngùng khi nhờ vả người thân trong lúc khó khăn.

Theo báo cáo từ các tổ chức tài chính, trong quý I-2025, tổng dư nợ cho vay khách hàng tăng 3,82% so với đầu năm - tương đương gần 452.500 tỷ đồng được giải ngân thêm, nâng quy mô lên gần 12,3 triệu tỷ đồng.(Nguồn: Vietstock)

Nhu cầu vay tín chấp tăng mạnh, đặc biệt từ nhóm lao động trẻ và tầng lớp trung lưu - những người có thu nhập ổn định nhưng không có tài sản đảm bảo. Các khoản vay chủ yếu phục vụ cho các mục đích như: mua sắm cá nhân, chi phí y tế bất ngờ, sửa nhà và du lịch ngắn hạn.

Xu hướng này phản ánh sự dịch chuyển từ hình thức vay thế chấp truyền thống sang các giải pháp tài chính linh hoạt hơn, đáp ứng nhanh nhu cầu tiêu dùng mà không cần thủ tục phức tạp.

Vay tiền online mang lại nhiều tiện ích, nhưng cũng đi kèm không ít rủi ro. Một số nền tảng quảng cáo lãi suất thấp và thủ tục đơn giản, nhưng thực tế lại áp dụng phí phạt cao nếu người vay trả chậm - dù chỉ vài ngày.

Rủi ro lớn nhất đến từ việc người dùng không đọc kỹ điều khoản hợp đồng, dẫn đến việc phải gánh các chi phí ẩn như phí quản lý khoản vay, phí tất toán sớm hoặc phí trễ hạn. Theo ông Trần Nhật Nam - chuyên gia tài chính, người dùng cần xác minh lãi suất thực tế và thông tin pháp lý của nền tảng P2P Lending trước khi ký kết.

Chuyên gia tài chính cảnh báo rủi ro khi vay tiền online, đặc biệt là các khoản phí ẩn.

Ngoài ra, thị trường đã ghi nhận nhiều trường hợp lừa đảo vay online, đặc biệt vào các dịp cao điểm tài chính như cuối năm hoặc các ngày lễ. Hình thức phổ biến là đối tượng mạo danh đơn vị tài chính uy tín, đăng quảng cáo hấp dẫn: “Vay không cần chứng minh thu nhập - chỉ cần CCCD”. Sau khi nạn nhân gửi thông tin đăng ký, chúng yêu cầu chuyển khoản trước các loại phí như xử lý hồ sơ, bảo hiểm hoặc phí giải ngân.

Ngay khi tiền được chuyển, liên lạc bị cắt đứt. Khoản vay không được giải ngân. Tệ hơn, thông tin cá nhân bị khai thác để mạo danh mở tài khoản, vay nợ ở nền tảng khác hoặc lừa đảo bên thứ ba.

Người dùng cần cảnh giác với mọi yêu cầu “chuyển tiền trước khi nhận được khoản vay”, và chỉ nên sử dụng nền tảng được cấp phép hoạt động bởi Ngân hàng Nhà nước hoặc có công khai thông tin pháp lý rõ ràng.

Để tránh rủi ro khi vay tiền online, người dùng nên lưu ý những điểm sau:

- Chọn nền tảng uy tín: Chỉ vay qua ứng dụng hoặc website của tổ chức tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoặc công khai pháp lý rõ ràng.

- Đọc kỹ hợp đồng vay: Hiểu rõ các điều khoản về lãi suất, phí phạt, phí dịch vụ và cách tính tổng chi phí khoản vay trước khi đồng ý.

- Tuyệt đối không chuyển tiền trước: Tổ chức cho vay hợp pháp không bao giờ yêu cầu nộp phí trước khi giải ngân.

- Bảo mật thông tin cá nhân: Không cung cấp CMND/CCCD, tài khoản ngân hàng, mã OTP cho bên thứ ba hoặc các nền tảng không rõ nguồn gốc.

Tuân thủ những nguyên tắc cơ bản này sẽ giúp bạn vay an toàn, tránh bị lừa đảo, đồng thời bảo vệ thông tin tài chính cá nhân.

Vay tiền online đang trở thành một xu hướng phổ biến nhờ vào sự tiện lợi và khả năng giữ kín thông tin cá nhân. Tuy nhiên, người vay cần thận trọng và tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định, để tránh rơi vào bẫy của các đối tượng lừa đảo. Việc nâng cao nhận thức và hiểu biết về tài chính cá nhân sẽ giúp người dân tận dụng được lợi ích của công nghệ mà không phải trả giá đắt cho sự chủ quan.