Thay đổi để tồn tại

Càng "dấn sâu" vào hội nhập, người ta càng nhận thấy trong một nền kinh tế toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, không ai "sống được một mình".

Càng “dấn sâu” vào hội nhập, người ta càng nhận thấy trong một nền kinh tế toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, không ai “sống được một mình”. Điều này không chỉ đúng ở tầm “vi mô” như một doanh nghiệp, một nông dân mà còn đúng ở tầm địa phương và cả ở tầm một quốc gia. Bởi toàn cầu hóa đã tạo nên những chuỗi giá trị từ nhỏ đến lớn, từ quy mô gói gọn trong một ngành, một lĩnh vực đến quy mô quốc gia, khu vực và khó ai có thể tồn tại bên ngoài các chuỗi giá trị ấy.

Trong bối cảnh đó, sự liên kết trở thành một yếu tố mang tính “sống còn” trong cạnh tranh. Và việc hình thành, phát triển các hợp tác xã (HTX) kiểu mới cũng là để mỗi thành viên (đặc biệt là nông dân) có cơ hội lớn mạnh hơn, tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu, hoặc ít nhất là có thể tồn tại trước những sức ép cạnh tranh trong thời hội nhập.

Thực tế, sau nhiều năm nỗ lực vượt qua những điểm yếu, đặc biệt là những “khúc mắc” về tư duy sản xuất, tại Đồng Nai nói riêng và cả nước nói chung đã xuất hiện những HTX kiểu mới có nhiều đột phá trong hoạt động và cạnh tranh công bằng với các thành phần kinh tế khác.

Các HTX này liên kết tốt các xã viên và hoạt động hiệu quả như một doanh nghiệp thực thụ. Họ tổ chức sản xuất quy mô lớn dựa trên liên kết đất đai giữa các xã viên, áp dụng các quy trình sản xuất sạch theo nhu cầu và xu hướng thị trường đang cần, đứng ra tìm kiếm đối tác và ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, thậm chí xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài.

Điểm yếu mang tính đặc thù của sản xuất nông nghiệp và một số ngành khác tại Việt Nam là tập quán sản xuất dạng manh mún, mạnh ai nấy làm nên rất khó để cùng áp dụng chung một tiêu chí sản phẩm, khó tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn để cho ra hàng hóa đồng đều về chất lượng và mẫu mã. Chính vì điểm yếu này mà nhiều nơi đã bỏ lỡ các hợp đồng tiêu thụ hàng hóa lớn. Một số HTX đã cải thiện được phần nào điểm yếu này và dần dần lớn mạnh, từ những HTX yếu ớt đã trở thành những đơn vị cạnh tranh sòng phẳng với các doanh nghiệp khác trong cùng lĩnh vực.

Tuy nhiên, thực sự thì số lượng HTX làm được điều đó chưa nhiều. Những số liệu thống kê thực tế về quy mô, nguồn vốn, nhân sự, thị trường… của phần lớn HTX hiện nay cho thấy rất nhiều HTX vẫn đang loay hoay trong quá trình “lột xác” thành HTX kiểu mới - vốn đề cao tính năng động và hiệu quả. Nhà nước vẫn đang tiếp tục có những trợ lực về chính sách để phát triển HTX, nhưng cũng mạnh dạn giải thể những HTX quá yếu kém theo đúng thực tế thị trường bởi đến một lúc nào đó, những trợ lực về mặt chính sách sẽ không thể giúp sức cho HTX trong một thị trường cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt. Vậy nên, “đổi mới” thực sự từ nội lực chính là điều mà các HTX phải làm nhanh, làm hiệu quả trong thời đại hiện nay.               

Vi Lâm