Để thị trường quyết định

Hiện tại, quy hoạch mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị là một trong những quy hoạch ngành quan trọng mà địa phương nào cũng có. Đồng Nai cũng có quy hoạch riêng về phát triển ngành thương mại tỉnh Đồng Nai...

Hiện tại, quy hoạch mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị là một trong những quy hoạch ngành quan trọng mà địa phương nào cũng có. Đồng Nai cũng có quy hoạch riêng về phát triển ngành thương mại tỉnh Đồng Nai, trong đó nêu rõ các quy hoạch cụ thể về mạng lưới chợ, siêu thị và trung tâm thương mại đến năm 2020 và hiện tỉnh vẫn đang thực hiện các dự án liên quan theo quy hoạch này do các hướng dẫn cụ thể về thực hiện Luật Quy hoạch năm 2017 vẫn chưa áp dụng.

Các quy hoạch nói trên được thành lập dựa trên cơ sở tính toán, cân đối giữa nhu cầu phát triển và tính khả thi của từng dự án cụ thể, đồng thời có xem xét đến tính hiệu quả của dự án và quyền lợi của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, nếu quy hoạch quá cứng nhắc, không dựa trên đặc thù ngành nghề cũng như không dựa trên nhu cầu thực tiễn thì chính quy hoạch đó sẽ “làm khó” cả nhà đầu tư lẫn nhà quản lý. Đơn cử, các địa phương như TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội từng phải chỉnh sửa nhiều lần các quy hoạch về phát triển mạng lưới chợ vì vấp phải phản ứng gay gắt của nhà đầu tư lẫn dư luận khi đi vào thực tế. Ngay tại Đồng Nai, nhiều dự án chợ cũng từng phải “trùm mền” nhiều năm, không có tiểu thương vào buôn bán vì nhiều lý do, dù đã được xây dựng theo đúng quy hoạch.

Hiện nay, với sự phát triển “thần tốc” của các loại hình bán lẻ hiện đại, có vẻ như các loại quy hoạch liên quan đến ngành bán lẻ sẽ càng gặp nhiều thử thách về tính khả thi hơn. Chợ truyền thống ngày một thu hẹp “đất sống” ở đô thị, ngay cả các siêu thị hay trung tâm thương mại cũng đứng trước bài toán khắc nghiệt về đầu tư - lợi nhuận bởi sự cạnh tranh quá cao đến từ phía các chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini và đặc biệt là bán lẻ qua các kênh thương mại điện tử.

Rất nhiều thương hiệu trung tâm thương mại và siêu thị “đình đám” trong nhiều năm qua đã phải lặng lẽ rút khỏi thị trường vì lợi nhuận không bù được chi phí khi khách hàng ngày nay có quá nhiều lựa chọn. Chỉ những chuỗi siêu thị của các nhà đầu tư mạnh về vốn liếng, thương hiệu, đa dạng về nguồn hàng và có sự tích hợp nhiều chức năng trong cùng một siêu thị thì mới đủ sức cạnh tranh và tồn tại.

Trên thực tế, ở thời điểm này vẫn chưa biết quy hoạch ngành thương mại của Đồng Nai nói riêng và của các địa phương khác trên cả nước nói chung có tiếp tục được tích hợp vào quy hoạch chung sau khi Luật Quy hoạch chính thức thực thi hay không. Tuy nhiên, thiết nghĩ bán lẻ là một ngành kinh doanh đặc thù và trong thời gian tới sẽ phải chịu sự cạnh tranh rất lớn từ các nhà đầu tư trong nước lẫn ngoài nước, do đó, quy hoạch nếu có cũng nên uyển chuyển, linh hoạt theo tín hiệu thị trường, để tránh tình trạng mục đích quy hoạch là để phát triển, nhưng thực tế lại cứng nhắc và nhiều ràng buộc.      

Vi Lâm