Chăn nuôi nông hộ là hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ đã tồn tại hàng trăm năm nay, và với quy mô nhỏ, thị trường tiêu thụ giản đơn, chăn nuôi nông hộ tận dụng diện tích, thức ăn thừa trong gia đình là hình thức khá tốt để cải thiện thu nhập.
Chăn nuôi nông hộ là hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ đã tồn tại hàng trăm năm nay, và với quy mô nhỏ, thị trường tiêu thụ giản đơn, chăn nuôi nông hộ tận dụng diện tích, thức ăn thừa trong gia đình là hình thức khá tốt để cải thiện thu nhập.
Mặc dù vậy, theo thời gian khi thị trường và nhu cầu mở rộng, những yêu cầu đối với sản phẩm chăn nuôi trở nên cao và phức tạp hơn, cả trong lẫn ngoài nước. Do đó, kiểu chăn nuôi nhỏ quy mô hộ gia đình sớm bộc lộ những khía cạnh bất cập: ô nhiễm môi trường và không khí, không kiểm soát được chất lượng con giống, chất lượng sản phẩm, quá trình nuôi có sử dụng chất cấm hay không… Ngay cả về số lượng cũng không dễ kiểm soát được, từ đó sẽ phát sinh thiếu - thừa gây ảnh hưởng đến cung - cầu thị trường. Mặt khác, rất khó quản lý khâu giết mổ đối với các nông hộ nhỏ, bởi họ ngại ngần chi phí giết mổ và thường đem đến các lò mổ tự phát để tiết kiệm.
Trên thực tế, các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ lâu nay cũng chịu khá nhiều thiệt thòi so với các trang trại lớn. Họ không dễ dàng được hưởng mức giá ưu đãi đối với các nguyên liệu đầu vào do doanh số ít, và thường phải chịu mức giá thấp hơn đôi phần so với các trang trại tập trung quy mô lớn vì họ thường chỉ biết bán cho thương lái.
Với tất cả những khó khăn trên, một trong những cách làm khả thi là tập trung các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ vào trong một khu quy hoạch chăn nuôi đã được đầu tư ổn thỏa hạ tầng và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn mới nhất về con giống, thuốc, thức ăn… để đảm bảo đầu ra đạt yêu cầu thị trường.
Đó là một trong những mục tiêu mà Đồng Nai - nơi được mệnh danh là thủ phủ nuôi heo cả nước - theo đuổi nhiều năm nay. Và hiện tại với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, tại xã Gia Tân 2 (huyện Thống Nhất) Đồng Nai đã và đang thực hiện dự án Khu thí điểm chăn nuôi tập trung (LPZ). Đây là khu thí điểm duy nhất của Đồng Nai và trong cả nước được Ngân hàng Thế giới và Ban Quản lý trung ương dự án cạnh tranh ngành chăn nuôi và an toàn thực phẩm (Lifsap) chấp thuận hỗ trợ đầu tư. Mục tiêu của chương trình là nâng cao năng lực cạnh tranh của chăn nuôi hộ gia đình khi tham gia vào chuỗi chăn nuôi an toàn với đầu ra bền vững.
Quy mô chăn nuôi tiêu chuẩn của khu LPZ yêu cầu khu vực xây dựng cơ sở hạ tầng chăn nuôi không quá 30% diện tích. Diện tích đất còn lại được phân bố cho các hoạt động, như: xử lý môi trường, trồng trọt và nuôi trồng thủy sản. Các hộ chăn nuôi trong khu LPZ phải thực hiện theo quy hoạch từ khâu xây dựng chuồng trại đến quy trình nuôi an toàn; xây dựng hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi...
Khởi đầu của dự án nhận được khá nhiều đồng thuận của các hộ chăn nuôi, song phải thừa nhận, để nhân rộng mô hình này ở nhiều vùng chăn nuôi trong tỉnh không đơn giản, bởi nó cần nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là tư duy của nông dân. Chỉ khi họ nhìn ra được sự đòi hỏi bức thiết của người tiêu dùng về một sản phẩm chăn nuôi sạch từ khâu đầu đến khâu cuối thì may ra tư duy tận dụng, manh mún trong chăn nuôi mới dần thay đổi. Trong tương lai, yêu cầu của thị trường sẽ khắt khe hơn nhiều, kể cả thị trường Trung Quốc lâu nay vốn dễ dãi, do đó sớm chuyển biến tư duy và thay đổi cách làm ngay lúc này là điều cần kíp nhất.
VI LÂM
