Sống hài hòa với thiên nhiên

Năm 2009 bộ phim Avatar của đạo diễn do James Cameron gây chấn động với thông điệp bảo vệ môi trường được lồng một cách tuyệt vời trong nội dung. Phim nói về bộ tộc người Na'vi ở hành tinh Pandora, sống hòa hợp với thiên nhiên và tôn thờ Mẹ thiên nhiên Eywa.

Năm 2009 bộ phim Avatar của đạo diễn do James Cameron gây chấn động với thông điệp bảo vệ môi trường được lồng một cách tuyệt vời trong nội dung. Phim nói về bộ tộc người Na'vi ở hành tinh Pandora, sống hòa hợp với thiên nhiên và tôn thờ Mẹ thiên nhiên Eywa. Trong khi đó, sau khi khai thác cạn kiệt khoáng vật quý giá unobtanium ở trái đất, Tập đoàn RDA lăm le nhắm đến hành tinh Padora, trong đó có Cây linh hồn - cây thiêng trong tâm linh người Na’vi nhưng lại là nơi tập trung khoáng vật unobtanium trong mắt Tập đoàn RDA. Cuộc chiến đẫm máu đã diễn ra giữa bộ tộc người Na’vi và những kẻ tham lam đến từ trái đất, một bên nhằm bảo vệ thiên nhiên, còn một bên là ham muốn khai thác cạn kiệt tài nguyên, hủy hoại môi trường.

Tuy lấy đề tài khoa học viễn tưởng, nhưng Avatar chính là hình ảnh trong quá khứ, hiện tại lẫn tương lai của loài người trong vấn đề khai thác cạn kiệt tài nguyên, phá hủy môi trường. 

Từ văn minh nông nghiệp, con người đã tiến đến văn minh công nghiệp, văn minh tri thức. Trong quá trình phát triển ấy, con người ban đầu từ chỗ bị thiên nhiên áp chế đã tiến đến khuất phục được thiên nhiên với những “kỳ tích” phá rừng, bạt núi, diệt thú dữ. Cuộc đấu tranh ấy dần trở nên quá đà, từ ý nghĩa để sinh tồn đã tiến tới tàn phá thiên nhiên, cộng thêm đời sống công nghiệp trong các đô thị hiện đại đã khiến con người ngày càng xa rời thiên nhiên, để rồi khi giật mình nhìn lại…

Theo thống kê của Quỹ Quốc tế về bảo vệ thiên nhiên, mỗi năm con người thải vào môi trường trên 20 tỷ tấn khí CO2, 600 ngàn tấn khí độc các loại, 700 triệu tấn bụi, 1,53 triệu tấn SiO­2, 1 triệu tấn Niken, 900 tấn Coban, 1,5 triệu tấn Asen... Hàng tuần có hơn 400 ngàn hécta rừng bị phát quang, tàn lụi.

Từ nửa sau thế kỷ 20, con người bắt đầu nhận ra tác hại của việc khai thác quá mức khiến cán cân sinh thái giữa con người với thiên nhiên lệch tới mức làm cho giới tự nhiên mất đi khả năng tự phục hồi, dẫn tới những hậu quả khó lường. Trong 130 năm qua, nhiệt độ trái đất đã tăng lên 0,40C và dự kiến đến năm 2050 có thể tăng thêm khoảng 1,5- 4,50C. Mỗi ngày có khoảng 14 ngàn người chết liên quan đến ăn uống bằng nước bẩn do nạn ô nhiễm nước. Ô nhiễm môi trường cũng gây nên những cơn mưa acid khiến đất không thể cung cấp dinh dưỡng cho thực vật; tầng ozone của khí quyển bị phá hủy gây hại cho con người và thực vật. Thiên nhiên bị tàn phá cũng dẫn đến thiên tai, lũ lụt…

Con người từ đó nhận ra dù nền văn minh nào cũng phải dựa vào thiên nhiên, xem đó là nền tảng của sự sống, và con người không thể sống tách rời thiên nhiên. Các tiến bộ khoa học - kỹ thuật là cần thiết trong quá trình phát triển, nhưng khi được sử dụng bằng lòng tham, dẫn đến khai thác thiên nhiên quá mức thì sẽ trở thành xấu. Để thiết lập lại sự cân bằng sinh thái giữa con người với thiên nhiên, trước hết phải nhìn nhận đúng về thừa nhận giá trị nội tại của và thiết lập lại các nghĩa vụ của con người đối với thiên nhiên. 

Không phải ngẫu nhiên mà chủ đề của Ngày Môi trường thế giới 2017 là “Sống hài hòa với thiên nhiên”. Trong thế kỷ 21 này, một trong những mục tiêu phát triển bền vững của nhân loại là thiết lập lại sự cân bằng trong hệ thống sinh thái của trái đất. Nhiều nước trên thế giới đã tiến đến công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường.

Sống hài hòa với thiên nhiên nghĩa là con người dựa vào thiên nhiên để sống, tạo nên sự phát triển bền vững của nhân loại chứ không phải tận dụng, bóc lột thiên nhiên. Sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm tài  nguyên thiên nhiên, có thái độ quan tâm và ứng xử chí tình đối với tự nhiên chính là thái độ sống văn hóa của con người hiện đại.    

Hà Lam