Không chỉ làchuyện lỗ, lời

Một trong những điều lo ngại nhất của giới doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu là sự thiếu ổn định của giá cả đầu vào trong nước. Đầu vào bao gồm nhiều thứ: chi phí nhân công, nguyên vật liệu, xăng dầu, phí vận chuyển, lãi suất, tỷ giá… Sự "sụt sùi" lên xuống (mà thường là lên) của chúng khiến nhiều doanh nghiệp bối rối khi thương thảo đơn giá của từng đơn hàng.

Một trong những điều lo ngại nhất của giới doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu là sự thiếu ổn định của giá cả đầu vào trong nước. Đầu vào bao gồm nhiều thứ: chi phí nhân công, nguyên vật liệu, xăng dầu, phí vận chuyển, lãi suất, tỷ giá… Sự “sụt sùi” lên xuống (mà thường là lên) của chúng khiến nhiều doanh nghiệp bối rối khi thương thảo đơn giá của từng đơn hàng.

Một doanh nghiệp trong nghề may mặc xuất khẩu từng tâm sự, vốn dĩ làm gia công là chính, nên nghe thì có vẻ “hoành tráng” với doanh thu hàng triệu USD mỗi năm, song đồng lãi thực tế của họ lại phải tính sát sao từng chiếc quần, chiếc áo, nói một cách dân dã là “lấy công làm lời”. Hợp đồng thương thảo trước hàng tháng trời, đơn giá cho từng sản phẩm cũng được ấn định trước, do đó khi giá đầu vào tăng, nhiều doanh nghiệp phát hoảng. Rất khó để “kì kèo” đối tác điều chỉnh giá hợp đồng, bởi uy tín trong kinh doanh không chỉ xây dựng qua vài hợp đồng. Do đó, nhiều khi phải chấp nhận, tìm cách giảm chi phí đến mức tối đa để không bị lỗ.

Chính vì vậy, mặc dù 2-3 năm qua, kinh tế suy giảm, xuất khẩu của Đồng Nai nói riêng và cả nước nói chung vẫn được xem như một gam màu sáng. Song thực tế nhiều chuyên gia cho rằng, đằng sau bức tranh hàng tỷ USD đó, là những tính toán lợi nhuận khó khăn và bấp bênh của doanh nghiệp. Họ cần một sự ổn định tương đối về chi phí đầu vào, bao gồm những thứ “nhìn thấy” được, như: xăng dầu, điện, nguyên vật liệu, lẫn những thứ chi phí tưởng là “vô hình” như sức ảnh hưởng của chính sách, hay các quyết sách về tăng, giảm thuế… Sự ổn định đó, nếu được các nhà làm chính sách cân nhắc cẩn trọng, sẽ giúp họ dễ xoay trở hơn với những đơn hàng gia công của mình, tăng tính cạnh tranh. Sản xuất - kinh doanh trong một nền kinh tế mà các yếu tố nói trên dễ dàng thay đổi quá mức cũng khiến sức khỏe doanh nghiệp “phập phù” theo.

Rộng hơn, xa hơn, có lẽ đã đến lúc cần bóc tách kỹ càng thành tích xuất khẩu của Việt Nam để biết những đồng lợi nhuận làm ra có bền vững hay không. Từ đó có những ứng đối phù hợp hơn, vì câu chuyện lời - lỗ của một doanh nghiệp không phải chỉ là một câu chuyện nhỏ bé. đằng sau nó, đôi khi lại là cả một câu chuyện lớn mà một quốc gia phải bàn.

Vi Lâm