Một cuộc hội thảo về các tác động môi trường liên quan đến 2 dự án (DA) thủy điện Đồng Nai 6 và 6A do Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam (VACNE) tổ chức vào ngày 30-9 tại Hà Nội, đã gây ra sự ngạc nhiên lẫn bất bình từ phía công luận và các nhà khoa học hoạt động về môi trường.
Một cuộc hội thảo về các tác động môi trường liên quan đến 2 dự án (DA) thủy điện Đồng Nai 6 và 6A do Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam (VACNE) tổ chức vào ngày 30-9 tại Hà Nội, đã gây ra sự ngạc nhiên lẫn bất bình từ phía công luận và các nhà khoa học hoạt động về môi trường.
Ngạc nhiên và bất bình là vì, tuy nhân danh VACNE nhưng nhà tổ chức hội thảo đã tỏ rõ chính kiến là ủng hộ 2 DA thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Thậm chí, thành viên Ban phản biện xã hội của VACNE còn nói thẳng rằng: Việc phát triển thủy điện luôn là bài toán đánh đổi giữa lợi ích kinh tế và lợi ích môi trường. Xây dựng thủy điện có ảnh hưởng đến dòng chảy sông Đồng Nai nhưng không nghiêm trọng như một bộ phận dư luận đánh giá!
Bất chấp các ý kiến không tán thành của một vài nhà khoa học tâm huyết với sự nghiệp bảo vệ môi trường, VACNE vẫn thiên về quan điểm: chấp nhận đánh đổi về môi trường để có thủy điện! VACNE lý lẽ rằng, sẽ có tác động nhất định về môi trường và dòng chảy sông Đồng Nai khi triển khai 2 DA thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, do vậy chủ đầu tư cần có giải pháp để hạn chế các tác động tiêu cực. Và thế là buổi hội thảo “khoa học” đã chóng vánh kết thúc chỉ trong vòng một buổi sáng. Như vậy, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường lại đứng ra tổ chức hội thảo khoa học để “đồng thuận” với việc hủy hoại môi trường? Quả là một điều vô cùng nghịch lý và không thể hiểu nổi!
Ông Trần Văn Thành, Giám đốc Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên, đã tỏ ra rất bức xúc khi tham dự hội thảo khoa học này. Ông Thành nói, tôi có cảm giác rằng hội thảo khoa học do VACNE tổ chức như là một “kịch bản” đã được soạn sẵn và “đạo diễn” không ai khác chính là chủ đầu tư. Quan điểm của ông Thành luôn nhất quán là đề nghị dừng xây dựng 2 thủy điện Đồng Nai 6 và 6A...
Trước đó, nhiều nhà khoa học trực tiếp đi khảo sát khu vực có liên quan đến xây dựng 2 DA thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đã lên tiếng cảnh báo sẽ có tác động đến môi trường nghiêm trọng. Không chỉ đánh đổi 137 hécta rừng của VQG Cát Tiên mà còn làm biến đổi hệ sinh thái và đa dạng sinh học toàn khu vực. Đặc biệt là nguy cơ tác động đến chất lượng nguồn nước sản xuất và sinh hoạt cho hàng chục triệu người sinh sống ở vùng hạ lưu sông Đồng Nai. Ngày 14-9, Mạng lưới sông ngòi Việt Nam, điều phối bởi Trung tâm Bảo tồn và phát triển tài nguyên nước trực thuộc Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, đã gửi văn bản kiến nghị tới Quốc hội và Chính phủ yêu cầu chủ đầu tư cần đánh giá một cách toàn diện những tác động môi trường, xã hội của 2 DA thủy điện Đồng Nai 6 và 6A...
Chúng ta đã từng được biết, các nhà khoa học Việt Nam đã có nhiều ý kiến phản đối khiến Lào phải ngừng dự án xây dựng thủy điện Xayabury khi dự án này có ảnh hưởng đến xâm nhập mặn hạ lưu sông Mekong (tức đồng bằng sông Cửu Long). Mới đây nhất ngày 30-9, Tổng thống Myanmar cũng tuyên bố sẽ ngừng xây dựng đập thủy điện Myitsone do Trung Quốc đầu tư tại phía Bắc nước này vì nó gây nguy hại cho hệ sinh thái sông Irrawaddy -một trong những khu vực có hệ sinh thái phong phú nhất thế giới.
Sự lựa chọn nào cũng phải trả giá, nhưng mong rằng “cái giá” phải trả của con cháu ta không quá “đắt” (?!).
Xuân Phú
