Huyện thuần nông xây dựng nông thôn mới

Hai huyện Vĩnh Cửu và Cẩm Mỹ vừa được tặng Huân chương Lao động hạng Ba về những thành tích nổi bật trong phong trào thi đua Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016-2020.

Bưởi Tân Triều là đặc sản thu hút du lịch mang lại giá trị cao cho huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: B.Nguyên

Hai huyện Vĩnh Cửu và Cẩm Mỹ đều là những huyện thuần nông với xuất phát điểm thấp ở thời điểm bắt tay vào xây dựng NTM, cùng được công nhận huyện NTM vào năm 2017. Hai địa phương này cùng chọn hướng đầu tư sản xuất sạch để phát triển ngành nông nghiệp một cách bền vững để NTM không ngừng được nâng cao.

* Đi lên từ nông nghiệp

Cuối năm 2003, huyện Cẩm Mỹ được thành lập trên cơ sở gồm các xã vùng sâu, vùng xa và đặc biệt khó khăn của huyện Xuân Lộc và TP.Long Khánh. Năm 2011, huyện bắt tay vào xây dựng NTM với nhiều khó khăn, vất vả như: thu nhập người dân thấp, điều kiện cơ sở hạ tầng, nhất là đường giao thông nông thôn chưa được đầu tư, có nhiều xã hầu hết đường giao thông là đường đất hẹp, lầy lội, trơn trượt gây nhiều khó khăn cho người dân trong sinh hoạt và vận chuyển nông sản.

Huyện Cẩm Mỹ xác định phát triển nông nghiệp là trọng tâm trong xây dựng NTM nên địa phương đã tập trung đầu tư đồng bộ cho cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Lưới điện trung thế, hạ thế đã phủ kín các khu vực trên địa bàn các xã đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất. Huyện đã tập trung phát triển các cây trồng lợi thế của địa phương như: tiêu, sầu riêng...

Nhờ đó, địa phương đã đạt kết quả nổi bật về tăng hiệu quả sản xuất và nâng cao thu nhập cho nông dân. Năm 2017, khi Cẩm Mỹ về đích trong xây dựng huyện NTM, giá trị sản phẩm trên 1 hécta diện tích đất trồng trọt đạt gần 131 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo từ 15,78% đầu năm 2011 xuống còn 0,4% cuối năm 2017 và hiện chỉ còn 0,25%.

Ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ so sánh: “Hiện thu nhập bình quân của người dân nông thôn ở Cẩm Mỹ không ngừng được nâng cao, hiện đạt 65 triệu đồng/người/năm. Có được kết quả trên là do huyện đã tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vững, tạo điều kiện thuận lợi thu hút doanh nghiệp đầu tư”.

Còn vùng chiến khu xưa Vĩnh Cửu từng được xem là “vùng đất chết” với rất nhiều xã nghèo, đất đai cằn cỗi. Nhưng tốc độ phát triển kinh tế của huyện thuần nông này cũng rất ấn tượng với mức bình quân giai đoạn 2011-2015 đạt gần 8% và năm 2017 đạt trên 8%.

Nguyên nhân là nhờ địa phương đã tập trung phát triển các loại cây chủ lực theo định hướng quy mô hàng hóa lớn, đạt chuẩn an toàn như: phát triển 2,8 ngàn hécta xoài, trên 1,1 ngàn hécta cây bưởi, cây có múi... Hiện nay, huyện đã từng bước xây dựng được thương hiệu cho những vùng trái cây đặc sản như: đặc sản bưởi Tân Triều, xoài VietGAP Phú Lý...

* Chủ động hội nhập

Thời kỳ “hậu” NTM, hai địa phương trên đều đặt mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng chuyên canh, tập trung, hiện đại, bền vững với quy mô hàng hóa lớn, có lợi thế cạnh tranh khi tham gia thị trường xuất khẩu.

Vườn tiêu đạt chuẩn GlobalGAP tại xã Lâm San, huyện Cẩm Mỹ. Ảnh: B.Nguyên

Về khảo sát kết quả xây dựng NTM tại hai huyện Vĩnh Cửu và Cẩm Mỹ, ông Nguyễn Minh Tiến, Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới trung ương đánh giá: “Tôi rất ấn tượng về sự đầu tư cơ sở hạ tầng, môi trường nông thôn sạch - đẹp của hai huyện trên mà không để nợ xây dựng cơ bản. Các địa phương đã phát triển đúng hướng và cần tiếp tục nhân rộng mô hình NTM sinh thái, sản xuất sạch theo hướng hữu cơ, xây dựng thương hiệu nông sản bằng uy tín chất lượng...”.

Theo ông Phạm Minh Phước, Phó chủ tịch UBND huyện Vĩnh Cửu, hiện địa phương đang triển khai đề án “Truyền thông du lịch nông nghiệp và xúc tiến thương mại nông sản minh bạch huyện Vĩnh Cửu”. Mục tiêu là nhằm xây dựng nền sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ và minh bạch quy trình sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản; đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm phục vụ phát triển du lịch sinh thái tại địa phương.

Ngoài ra, huyện Vĩnh Cửu có những điểm du lịch được du khách gần xa biết tiếng như: làng bưởi Tân Triều; làng nuôi hươu, nai Hiếu Liêm... “Chúng tôi sẽ tạo những điểm đến đặc trưng, thu hút khách du lịch tham quan, trải nghiệm du lịch nông nghiệp hữu cơ và các chương trình dã ngoại thiên nhiên. Ngoài ra, huyện sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại để đưa nông sản sạch vào các chuỗi hệ thống siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch” - ông Phước khẳng định.

Cùng chung mục tiêu trên, nông dân huyện Cẩm Mỹ cũng rất chủ động trong chuyển đổi sản xuất, năng động tìm kiếm thị trường để đưa nông sản địa phương vươn xa.

Hợp tác xã thương mại, dịch vụ, nông nghiệp Quyết Tiến là mô hình hợp tác xã kiểu mới năng động, nhạy bén, hoạt động như doanh nghiệp. Đơn vị này đã đi tiên phong đầu tư cánh đồng lớn trong trồng giống chuối cấy mô và xuất khẩu rất tốt mặt hàng này vào thị trường Hàn Quốc. Ông Phạm Thanh Đồng, Giám đốc Hợp tác xã thương mại, dịch vụ, nông nghiệp Quyết Tiến chia sẻ, nông dân ngày càng nhận thức rõ phải thay đổi thói quen sản xuất an toàn từ trên cánh đồng và phải chịu trách nhiệm về sản phẩm làm ra thì mới có thị trường tốt. Chính vì vậy, họ ngày càng quan tâm tham gia các chuỗi liên kết sản xuất an toàn, các dự án cánh đồng mẫu lớn.

Cẩm Mỹ cũng có nhiều mô hình hợp tác xã kiểu mới làm ăn hiệu quả như: Hợp tác xã Đông Tây (xã Xuân Tây) là cầu nối cho hơn 300 hộ nông dân tham gia dự án cánh đồng lớn trồng bắp cây làm thức ăn cung cấp cho các trang trại nuôi bò Úc. Hợp tác xã nông nghiệp Lâm San thì đã trực tiếp xuất khẩu tiêu vào thị trường châu Âu...

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh đánh giá: “Huyện Cẩm Mỹ có nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, bền vững. Địa phương cũng đi đầu trong thực hiện dự án cánh đồng mẫu lớn với 8 dự án đã được triển khai, chiếm 1/3 tổng dự án cánh đồng lớn của cả tỉnh.

Bình Nguyên