Tướng Đồng Sỹ Nguyên - người con ưu tú của quê hương Quảng Bình

Suốt chặng đường hơn 70 năm hoạt động cách mạng cũng như khi trở về đời thường, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - người con ưu tú của quê hương Quảng Bình, vị danh tướng tài ba của chiến trường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh "huyền thoại" luôn nặng lòng với quê hương, nguồn cội.

Suốt chặng đường hơn 70 năm hoạt động cách mạng cũng như khi trở về đời thường, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - người con ưu tú của quê hương Quảng Bình, vị danh tướng tài ba của chiến trường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh “huyền thoại” luôn nặng lòng với quê hương, nguồn cội.

Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên (trái) đi kiểm tra tuyến đường Trường Sơn. Ảnh: T.L

Thẳm sâu trong tâm khảm của một người con xa quê, ông luôn đau đáu, dành trọn tình yêu, niềm thương nỗi nhớ về quê mẹ thiêng liêng, tuy nghèo khó nhưng đầy ắp nghĩa tình. Chứng kiến cảnh người dân bị kẻ thù áp bức, giày xéo, Đồng Sỹ Nguyên không khỏi thương xót những phận người thấp bé. Căm phẫn tội ác của quân thù, ông hăng hái tham gia hoạt động cách mạng từ khi còn nhỏ và gắn trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Trưởng thành trong gian khó

Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên sinh trưởng trong một gia đình nông dân bậc trung ở xã Quảng Trung (nay thuộc TX.Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình). Thân phụ ông mất sớm khi ông mới lên 10 tuổi, gánh nặng cuộc đời từ đó đè nặng đôi vai gầy của người mẹ. Thương con, bà sớm hôm tần tảo, chịu thương chịu khó nuôi dạy 7 anh em ông khôn lớn, trưởng thành. 

Thương mẹ sớm hôm vất vả, hằng ngày Đồng Sỹ Nguyên một buổi đến lớp, một buổi cùng anh, chị lo việc đồng áng, hái dâu, chăn tằm, đặng mong đỡ một phần gánh nặng cơm áo đang oằn vai của mẹ. Vì nhà nghèo, các anh chị em của ông đành bỏ dở việc học, riêng ông học sáng dạ lại chăm chỉ đèn sách, tính tình hòa nhã, kính trên nhường dưới, lễ phép mọi người nên được thầy yêu, bạn bè và dân làng quý mến. Cả nhà quyết tâm dồn sức cho cậu bé Vũ (Đồng Sỹ Nguyên) theo học để bằng vai bằng lứa cùng người.

Người cháu Võ Xuân Khước là con trai bà Nguyễn Thị Hoằng - người chị gái của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, kể: “Khi còn sống, mẹ tôi thỉnh thoảng kể về những ngày khốn khó, lam lũ cùng bà ngoại nuôi các cậu ăn học và hoạt động cách mạng. Dù nhà nghèo nhưng bà ngoại vẫn cố gắng cho cậu Nguyên học lên trung học ở trên tỉnh. Mỗi lần biết tin cậu về thăm nhà, dù có thiếu ăn, mẹ tôi vẫn nhường hết phần khoai, củ sắn của mình cho em. Cảnh nhà túng quẫn, sợ cậu Nguyên bỏ học, mẹ tôi và dì Huyền thường khuyên nhủ, động viên cậu cố gắng học hành cho nên người, việc nhà, việc đồng áng đã có mẹ tôi và các cậu, dì lo... Cậu Nguyên là người coi trọng sự học nên cậu thường căn dặn con cháu không ai được bỏ học, cố gắng trau dồi kiến thức để không bị tụt hậu. Phải chịu khó tìm tòi, học hỏi, áp dụng cách làm, mô hình phát triển sản xuất hiệu quả; phải đoàn kết và yêu thương, giúp đỡ nhau, cùng góp sức xây dựng quê hương giàu đẹp”.         

Những năm tháng sống dưới ách áp bức bóc lột, đàn áp của bọn thực dân, phong kiến, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên sớm có chí căm thù giặc sâu sắc. Ông đã hăng hái tham gia hoạt động cách mạng, đi đầu trong các hoạt động như: vận động bầu dân biểu, quyên góp ủng hộ Trung Hoa kháng Nhật, hô hào học sinh ủng hộ đám tang nhà yêu nước; tích cực tham gia phong trào đòi dân sinh, dân chủ, xóa bỏ sưu cao thuế nặng...

* Hướng về quê hương với cả tấm lòng

Năm 1945, từ Thái Lan, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên cùng các đồng chí của mình trở về nước sau thời gian xa xứ. Khi vừa đặt chân lên đất mẹ Quảng Bình thân yêu, thấy đồng bào đang quằn quại trong đói rét lầm than bởi sự giày xéo của thực dân Pháp và quân phiệt Nhật, ông liên lạc ngay với các đồng chí, đồng đội của mình mở rộng cơ sở cách mạng, đợi thời cơ phát động nhân dân vùng lên đánh Pháp, đuổi Nhật. Với tâm nguyện sớm đưa người dân thoát khỏi cảnh đô hộ, áp bức, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên nguyện gắn bó đời mình với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Cho đến hôm nay, người ta không thể quên những làng kháng chiến Cảnh Dương, Cự Nẫm thuộc tỉnh Quảng Bình do ông sáng lập từng làm cho bọn xâm lược Pháp xiêu hồn bạt vía; những “trận đồ bát quái xuyên rừng rậm” với những chiến dịch vận tải tổng hợp các binh chủng hiệp đồng tác chiến quy mô từng đánh bại đế quốc Mỹ trên tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn huyền thoại...

Noi gương Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, các con cháu trong gia đình, cộng đồng đều học hành thành đạt, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và quê hương; quan tâm nuôi dạy con cháu; sống trọn nghĩa vẹn tình với quê hương, xóm làng.

Theo lời kể của người dân xã Quảng Trung, khi còn khỏe, năm nào, tướng Đồng Sỹ Nguyên cũng về thăm quê. Nghe tin ông về, bà con nhân dân ai cũng hồ hởi mong gặp ông để được nhìn ông gần hơn, được nghe ông hỏi han, chuyện trò, chia sẻ; được ông chỉ bảo và để “khoe” với Trung tướng những bước tiến và đổi thay của làng quê thân yêu. Lần nào về, ông cũng ân cần thăm hỏi, nhắc nhở con cháu, bà con nhân dân ở làng phải luôn chấp hành tốt các chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước; cố gắng lao động sản xuất, học tập để xứng đáng với truyền thống yêu nước của dòng họ, quê hương.

Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên còn cụ thể hóa lời nói của mình bằng những hành động hết sức ý nghĩa, thiết thực. Năm 2012, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên đã từng trích một phần lương của mình để giúp đỡ, hỗ trợ các gia đình chính sách, người già, neo đơn của xã. Không ít lần, ông đã kêu gọi sự đóng góp, ủng hộ của con cháu, người thân xa xứ cùng hướng về nguồn cội, xây dựng quê hương Quảng Trung, TX.Ba Đồn đàng hoàng, to đẹp hơn.

Với Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, gia đình và quê hương nguồn cội là niềm tự hào và những gì yêu thương da diết nhất đã tiếp sức mạnh giúp ông vượt qua bao khó khăn thử thách trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình. Quê hương xã Quảng Trung nói riêng và tỉnh Quảng Bình nói chung ngày càng thay da đổi thịt với những gam màu tươi sáng, giàu đẹp hơn, đúng như tâm nguyện của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - một người con ưu tú của quê hương Quảng Bình. Trong tâm khảm của mình, người dân quê nơi đây luôn tự hào và khắc ghi công lao to lớn, những cống hiến xuất sắc của vị tướng tài Đồng Sỹ Nguyên cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc.

Võ Dung