Ngày 22-1-1946, thực hiện chỉ thị của Bộ Tư lệnh Chiến khu 3, Chi đội 2 Hải - Hưng - Thái (tiền thân của Trung đoàn 31, Sư đoàn 309, Quân đoàn 4) đã được thành lập tại huyện Ninh Giang (tỉnh Hải Dương) để cùng với quân dân cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Ngày 22-1-1946, thực hiện chỉ thị của Bộ Tư lệnh Chiến khu 3, Chi đội 2 Hải - Hưng - Thái (tiền thân của Trung đoàn 31, Sư đoàn 309, Quân đoàn 4) đã được thành lập tại huyện Ninh Giang (tỉnh Hải Dương) để cùng với quân dân cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Siết chặt đội ngũ để chiến đấu, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: Đ. Việt |
Trải qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đến cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn Campuchia, đơn vị đã lập nhiều chiến công xuất sắc, xứng đáng với truyền thống đơn vị 2 lần được Đảng, Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
* Ra đời trong khói lửa
Trung tá Nguyễn Văn Hướng, Phó chính ủy Trung đoàn 31, cho biết đơn vị ra đời trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Trải qua thời gian, đơn vị mang nhiều tên gọi và chiến đấu ở nhiều đội hình khác nhau (lúc thuộc Đại đoàn 320, Quân khu 3; khi thuộc Quân khu 5 và nay thuộc Sư đoàn 309, Quân đoàn 4), nhưng cán bộ, chiến sĩ (CBCS) Trung đoàn 31 luôn nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, chịu đựng gian khổ, dũng cảm quyết thắng, càng chiến đấu càng lớn mạnh, lập nên nhiều chiến công xuất sắc.
Trong 9 năm kháng chiến chống Pháp, đơn vị đã chiến đấu khắp 6 tỉnh đồng bằng Bắc bộ, như: Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình; trực tiếp tham gia 9 chiến dịch, đánh 491 trận lớn nhỏ, tiêu diệt và bắt sống 14.493 tên địch, thu 1.872 súng các loại, bắn rơi 3 máy bay, bắn cháy 24 xe tăng và nhiều phương tiện quân sự của địch… Những chiến công đó đã góp phần giải phóng hoàn toàn vùng đồng bằng Bắc bộ, góp phần cùng với quân dân cả nước đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp.
* Anh hùng trong bảo vệ Tổ quốc
Trong giai đoạn kháng chiến chống đế quốc Mỹ, để đáp ứng yêu cầu của cách mạng, vào năm 1965 đơn vị được lệnh rời đội hình Đại đoàn 320 hành quân vào chiến trường Khu 5, đổi phiên hiệu Trung đoàn 64 thành Trung đoàn 31, nằm trong đội hình Sư đoàn 2, Quân khu 5 và đánh địch trên địa bàn 2 tỉnh Quảng Nam - Quảng Đà.
Tại đây, được sự giúp đỡ tận tình của chính quyền và nhân dân địa phương, nhất là 2 huyện Thăng Bình và Quế Sơn, CBCS Trung đoàn 31 đã sát cánh cùng quân dân địa phương anh dũng chiến đấu, lập được nhiều chiến công xuất sắc, đặc biệt là trận đánh phục kích ở khu vực Hương An - Bà Rén đã tiêu diệt 593 tên địch, bắt sống 28 tên, phá hủy 147 xe cơ giới các loại, 1 trung đội pháo 105 ly và hơn 200 tấn vũ khí.
Mười năm chiến đấu ở chiến trường Khu 5 ác liệt, đơn vị đã lập nhiều chiến công xuất sắc, tiêu diệt 31.120 tên địch, bắt sống 214 tên, diệt gọn 9 tiểu đoàn, 75 đại đội, 117 trung đội, 7 chi đoàn xe bọc thép và xe tăng; đánh thiệt hại nặng 3 chiến đoàn, 35 tiểu đoàn, 111 đại đội, thu 28 xe quân sự, bắn cháy 503 xe cơ giới các loại, bắn rơi 375 máy bay, phá hủy 50 khẩu pháo và nhiều phương tiện quân sự khác của địch.
Qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Trung đoàn 31 đã 2 lần vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, 2 lần được Bác Hồ tặng cờ thêu 4 chữ vàng “Trung đoàn dũng cảm”, “Trung đoàn đánh hăng”. Toàn đơn vị có 5 tập thể và 2 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và hàng trăm huân chương, huy chương chiến công các hạng. |
Trong cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa xuân năm 1975, đơn vị đã tiến công giải phóng quận lỵ Tiên Phước, TX.Tam Kỳ và tham gia giải phóng TP.Đà Nẵng. Sau ngày đất nước thống nhất, đơn vị đã tích cực phối hợp với các đơn vị bạn tiếp tục rà phá bom mìn, giúp địa phương xây dựng, củng cố chính quyền, truy quét tàn quân địch, ổn định đời sống nhân dân và tham gia lao động phát triển kinh tế.
Năm 1978, chiến tranh biên giới Tây Nam nổ ra, đơn vị được lệnh tách khỏi đội hình Sư đoàn 2, Quân khu 5 về làm đơn vị chủ công cho Sư đoàn 309, Quân đoàn 4 để chiến đấu bảo vệ biên giới phía Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn Campuchia.
Trong 10 năm làm nhiệm vụ quốc tế, Trung đoàn 31 đã tham gia hàng chục chiến dịch lớn nhỏ, cùng với các đơn vị bạn góp phần giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng do bọn Polpot - Ieng Sary gây ra.
* Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện
Trung tá Nguyễn Văn Hướng cho biết thêm, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quốc tế trở về nước (tháng 9-1989), trong đội hình Sư đoàn 309, Trung đoàn 31 đóng quân trên địa bàn Đồng Nai làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị và thực hiện công tác dân vận giúp dân.
Trước yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, lãnh đạo đơn vị đã thường xuyên coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho CBCS, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng nề nếp chính quy, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện và lập nhiều thành tích mới.
Qua kiểm tra hàng năm của Quân đoàn 4 và Bộ Quốc phòng, Trung đoàn 31 luôn được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đặc biệt, từ năm 1996 đến nay, đơn vị luôn giữ vững danh hiệu đơn vị huấn luyện giỏi; 3 lần được Bộ Quốc phòng tặng cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua quyết thắng; 2 lần được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng ba.
Đức Việt