Góp ý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992: Để giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu

Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 tiếp tục khẳng định, thể chế chính trị ở nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Và nhiều điều khoản của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 được đưa ra với những điểm mới, trong đó có lĩnh vực giáo dục.

Vấn đề mới ở lần sửa đổi này là cách trình bày ngắn gọn hơn, cụ thể hơn từ 2 Điều 35, 36 của Hiến pháp 1992 chỉ còn 1 Điều 66 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, không dùng từ “mục tiêu” mà thay bằng từ “phát triển”. Nhiều quy định theo hướng “mở” hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sửa đổi các luật về giáo dục sau này.

* Đổi mới toàn diện giáo dục

Điều 65 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 chỉ rõ: “Phát triển giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu”. Để giáo dục và đào tạo thực sự là quốc sách hàng đầu thì đổi mới giáo dục phải được ưu tiên đặc biệt.

Thầy và trò Trường THPT Nguyễn Trãi (TP. Biên Hòa) trong một giờ ôn tập. Ảnh: V. Chính

Từ Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 (khóa VIII), giáo dục đã được khẳng định là “quốc sách hàng đầu”. Và văn kiện Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI lại tiếp tục khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Ðổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế...”. Vì thế, vai trò, trách nhiệm không thể thiếu và vô cùng quan trọng của giáo dục là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài - yếu tố quyết định góp phần tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Một đất nước muốn phát triển toàn diện và bền vững phải có nền giáo dục tiên tiến, vững chắc. Giáo dục Việt Nam phải hội nhập giáo dục thế giới một cách nhanh nhạy, mạnh mẽ. Muốn vậy, giáo dục cần đổi mới toàn diện và nâng cao chất lượng, xây dựng những tiêu chuẩn quốc gia ở các bậc học để tiến tới có chất lượng và chuẩn ngang tầm quốc tế. Giáo dục đại học phải đổi mới theo hướng tiếp cận quốc tế với nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực tài năng, chất lượng cao, nghiên cứu khoa học cho thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

* Cần sự góp sức của toàn xã hội

Quan điểm của Đảng về đường lối phát triển giáo dục và đào tạo thể hiện ở Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) chỉ rõ: “Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn Ðảng, của Nhà nước, của toàn dân và là quốc sách hàng đầu...”. Đây có thể coi là đường lối có tính quyết định cho sự nghiệp giáo dục. Nhiệm vụ đặt ra cho giáo dục là tiến tới phải hoàn thành công tác phổ cập giáo dục THPT, xây dựng một xã hội học tập suốt đời, phải có tầm nhìn chiến lược để tạo thế cho kinh tế - xã hội phát triển. Giải quyết được vấn đề này, Nhà nước phải quan tâm, ưu tiên đầu tư đặc biệt về mọi mặt cho giáo dục, như: cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, chế độ đãi ngộ, lương bổng cho đội ngũ nhà giáo, có cơ chế “thoáng” đối với giáo dục... Việc xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục cũng là một vấn đề cần lưu ý để thu hút mọi nguồn lực đầu tư, tạo đà cho những bước tiến vượt bậc và vững chắc.

Điều 66 Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 cũng cần bổ sung thêm về vấn đề trình độ học vấn. Thực tế, để nâng cao trình độ dân trí, trong những năm qua, việc nâng cao trình độ học vấn cho công dân là đòi hỏi cấp bách để phát triển đồng bộ xã hội và nền kinh tế nước nhà. Trình độ dân trí cao thì đất nước sẽ phát triển tốt. Các quốc gia nghèo thường bị cho là có nguyên nhân từ trình độ dân trí thấp. Hơn nữa, xu thế của quốc tế hiện nay là nhiều nước đã quy định giáo dục tiểu học và THCS là bắt buộc, nhà nước lo mọi chi phí về học tập cho học sinh ở các bậc học này. Do vậy, Điều 66 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 cần được bổ sung vào khoản “Giáo dục tiểu học và THCS là bắt buộc, tất cả học sinh trong độ tuổi từ 6 đến 15 được học miễn phí hoàn toàn”. Đưa được quy định này vào Hiến pháp sẽ thể hiện được tính ưu việt của chế độ và mong muốn, nguyện vọng của nhân dân để giáo dục “sánh vai với các cường quốc năm châu” như mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đào Hồng Khởi

(Giáo viên Trường tiểu học Nguyễn Khắc Hiếu, TP. Biên Hòa)