Tiếp tục tăng đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn

Tiếp tục Chương trình làm việc, sáng 5-6, Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII họp toàn thể tại Hội trường để nghe báo cáo kết quả giám sát và thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Tiếp tục Chương trình làm việc, sáng 5-6, Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII họp toàn thể tại Hội trường để nghe báo cáo kết quả giám sát và thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

* Tiếp tục khẳng định vị trí ưu tiên

Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nêu rõ: Đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, góp phần phát triển kinh tế đất nước, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội ngày càng được tăng cường và hoàn thiện, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn theo hướng hiện đại; từng bước giải quyết việc làm, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội ngày càng tốt hơn, đời sống vật chất, tinh thần đối với nông dân ngày càng được cải thiện.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát phát biểu tại phiên thảo luận

Theo kết quả giám sát, giai đoạn 2006-2011, tổng vốn đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn từ nguồn NSNN và trái phiếu Chính phủ là gần 433 nghìn tỷ đồng. Cơ sở hạ tầng nông nghiệp, nông thôn đã được quan tâm đầu tư xây dựng, trong đó lĩnh vực hàng đầu là thủy lợi. Sản xuất lương thực đạt nhiều thành tựu to lớn, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời là nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Năm 2011, tỷ lệ hộ nghèo nông thôn còn 9,45%, giảm 12% so với năm 2006. 99,8% số xã và 95,5% số thôn có điện. Đến nay, đã đảm bảo được việc mua thẻ bảo hiểm y tế cho gần 14 triệu người thuộc hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn...

Nhiều đại biểu đề nghị Nhà nước cần tiếp tục khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của nông nghiệp, nông thôn và xác định vị trí ưu tiên trong đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn và cuộc sống của hàng chục triệu nông dân.

* Kết quả chưa thực sự vững chắc

Tại phiên thảo luận, các đại biểu cho rằng, mặc dù đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đạt được những thành tựu to lớn, song chưa thực sự vững chắc, tính cạnh tranh chưa cao. Bên cạnh những hạn chế, yếu kém được nêu trong báo cáo giám sát của UBTVQH (như: nguồn lực đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn còn thiếu; công tác lập và thực hiện quy hoạch chưa sát thực tế; tình trạng đầu tư dàn trải, kéo dài, hiệu quả sử dụng vốn chưa cao; công tác giảm nghèo chưa thực sự bền vững; số lượng văn bản quy phạm pháp luật được ban hành quá nhiều, tính ổn định chưa cao, nhiều nội dung bị sửa đổi, bổ sung nhiều lần hoặc thay thế, gây khó khăn trong triển khai thực hiện cũng đã chỉ rõ những...), các đại biểu cho rằng, vẫn còn thiếu vắng những chính sách mang tính đột phá cho sự phát triển như chính sách khoa học công nghệ, thúc đẩy thị trường, chế biến nông sản để tăng hiệu quả và tính cạnh tranh. Cơ chế phân cấp về quyết định đầu tư và phân bổ vốn còn thiếu các biện pháp đồng bộ, thiếu kiểm tra, kiểm soát, dẫn đến tình trạng phê duyệt quá nhiều dự án đầu tư mà không tính đến khả năng về nguồn vốn.

Bên cạnh đó, theo các đại biểu, trên thực tế nông dân vẫn là đối tượng được thụ hưởng ít nhất những thành quả của nền kinh tế; chênh lệch về mức sống giữa nông thôn và thành thị đang ngày càng lớn. Nông nghiệp nước ta hiện nay chưa có quy hoạch cụ thể về chuyển đổi cơ cấu theo từng vùng trong quy hoạch tổng thể chung cả nước; việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình khống chế về hạn mức. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp không mặn mà, nông dân không dám đầu tư lớn, ngân hàng không muốn cho vay vốn. Nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước, người nông dân không đủ sức chống đỡ trước những bất trắc, rủi ro trong sản xuất kinh doanh.

* Sớm sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan

Nhiều đại biểu cho rằng, để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, cần sớm sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn; thực hiện các giải pháp như: nâng cao chất lượng lập, quản lý, thực hiện quy hoạch; bố trí, phân bổ nguồn vốn đầu tư công; phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; phân cấp quản lý đầu tư công; cải cách thủ tục đầu tư. Cùng với đó là một số cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn về tín dụng, thuế; phát triển thị trường; khoa học, công nghệ; đào tạo nghề, tạo việc làm cho nông dân...

Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ tham gia ý kiến tại phiên thảo luận (Ảnh TTXVN)

Một số đại biểu thì đề nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai để khắc phục những hạn chế, bất cập; quy hoạch lại việc sử dụng đất, rà soát việc sử dụng đất đai trên phạm vi toàn quốc; xác định cho được quỹ đất cơ bản dành cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là đất lúa. Bên cạnh đó, đảm bảo công bằng trong việc thu hồi đất; bồi hoàn hợp lý, công bằng cho người dân; khẳng định chủ trương giao đất, thuê đất ổn định lâu dài cho người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân chuyển quyền sử dụng đất, yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất lâu dài. Việc xây dựng tiêu chí Chương trình nông thôn mới phải bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng, điều kiện kinh tế từng vùng, miền, địa phương. Cần tăng cường phân cấp cho các địa phương trong việc phân bổ nguồn vốn được giao để thực hiện các mục tiêu đề ra, đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả, tránh dàn trải, kéo dài; đặc biệt quan tâm các xã, thôn bản đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN-PTNT) Cao Đức Phát cũng cho biết: phong trào xây dựng nông thôn mới đã đạt được nhiều kết quả, nhưng vẫn cần được tiếp sức mạnh mẽ, duy trì động lực và tiếp tục phát triển. Bộ NN-PTNT đang phối hợp với các bộ liên quan điều chỉnh một số tiêu chí và hướng dẫn thực hiện các tiêu chí khác sát hơn với điều kiện từng vùng; tăng đầu tư để hỗ trợ các hộ nghèo, các vùng nghèo còn nhiều khó khăn. Bộ trưởng cũng nhất trí tăng cường quản lý để nâng cao hiệu quả đầu tư công cho nông nghiệp, nông thôn, nâng cao chất lượng quy hoạch, gắn với nguồn lực, cơ chế chính sách thực thi, tăng cường phân cấp quản lý quy hoạch và đầu tư, đi đôi với tăng cường giám sát ở cấp cơ sở với sự tham gia của người dân.

Còn Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ thì khẳng định, trong 5 năm 2008 – 2012, dự toán chi đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn tăng bình quân 18,2%, cao hơn tốc độ tăng chi đầu tư chung của cả nước. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ để báo cáo Quốc hội tăng chi đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông thôn. Bộ dự kiến trình Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi về tiền thu sử dụng đất, thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, nhằm khuyến khích đầu tư các dự án áp dụng công nghệ cao, công nghệ chế biến nông sản thực phẩm sau thu hoạch, dự án đầu tư vào các vùng đặc biệt khó khăn… Tiếp tục dành nguồn vốn ưu đãi cho nông nghiệp, nông thôn, thông qua chương trình kiên cố hóa kênh mương, đường giao thông nông thôn, cơ sở nuôi trồng thủy sản, cơ sở hạ tầng thủy lợi cho cánh đồng mẫu lớn. Ưu tiên bố trí ngân sách thông qua các chương trình dự án nhằm thúc đẩy các vùng nghèo, vùng khó khăn phát triển, tạo cơ chế cho các vùng có điều kiện phát triển kinh tế xã hội để thu hút nguồn lực tài chính để có thể tự phát triển; hỗ trợ ngân sách trực tiếp cho hộ nông dân và địa phương theo diện tích trồng lúa để đảm bảo giữ diện tích trồng lúa khoảng 3,8 triệu ha. Về thí điểm bảo hiểm cho nông nghiệp, đến nay đã triển khai được trên 54.000 hợp đồng đối với các hộ ở các tỉnh thí điểm; tiếp tục triển khai mạnh mẽ chủ trương bảo hiểm nông nghiệp trong thời gian tới và tổng kết, triển khai ra diện rộng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội cho khu vực nông thôn, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp…

Kết luận ngày làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tiếp thu ý kiến của các đại biểu và cho biết, UBTVQH sẽ chỉ đạo hoàn chỉnh nâng cao chất lượng báo cáo giám sát. Dự thảo nghị quyết về vấn đề này sẽ được các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua vào cuối Kỳ họp.

Thứ tư, ngày 6-6, Quốc hội làm việc ở tổ. Buổi sáng, thảo luận về các dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Luật sư và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực; buổi chiều, thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

PV (tổng hợp)