Đồng chí Nguyễn Văn Cừ sinh ngày 9-7-1912, tại xã Phù Khê, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, là hậu duệ đời thứ 17 của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi. Mới 17 tuổi đời, khi còn là học sinh trường Bưởi, đồng chí đã tham gia Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên và trở thành một nhà hoạt động cách mạng chuyên nghiệp, tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh chống áp bức, bóc lột của đế quốc, phong kiến.
 |
| Cố Tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ. |
Đồng chí Nguyễn Văn Cừ sinh ngày 9-7-1912, tại xã Phù Khê, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, là hậu duệ đời thứ 17 của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi. Mới 17 tuổi đời, khi còn là học sinh trường Bưởi, đồng chí đã tham gia Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên và trở thành một nhà hoạt động cách mạng chuyên nghiệp, tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh chống áp bức, bóc lột của đế quốc, phong kiến.
Trong những năm bị thực dân đế quốc giam giữ, tra tấn, đày ải trong các địa ngục trần gian - Hỏa Lò, Côn Đảo, với quyết tâm “biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng”, đồng chí đã tự trang bị cho mình lý luận cách mạng Mác-Lênin, cũng như bản lĩnh chính trị và phẩm chất trí tuệ. Sau khi ra tù, đầu năm 1937, đồng chí được cử làm Xứ ủy viên Bắc kỳ và cũng năm đó, đồng chí được cử vào Ban thường vụ Trung ương Đảng. Tháng 3-1938, đồng chí trở thành Tổng Bí thư của Đảng khi chưa đầy 26 tuổi.
Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ, Đảng ta đã có sự chuyển hướng chiến lược đúng đắn, kịp thời, đặc biệt là đẩy mạnh phong trào đòi dân sinh, dân chủ sôi sục trong cả nước, tạo ra cục diện mới của cách mạng Việt Nam, làm tiền đề cho thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945.
Đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã chủ trì hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 6, vạch ra sự chuyển hướng cực kỳ quan trọng trong chiến lược và sách lược cách mạng. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 do đích thân đồng chí Nguyễn Văn Cừ khởi thảo đã khắc phục nhược điểm “giáo điều, tả khuynh” khó tránh khỏi ở thời kỳ đầu còn non trẻ của Đảng ta. Hội nghị Trung ương lần thứ 6 dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã nhận thức và xử lý hết sức đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp trong cách mạng dân tộc dân chủ, thể hiện sự nhất quán với tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc trong Chính cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt.
Để tuyên truyền, vận động cách mạng, tập hợp lực lượng, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã viết tác phẩm Các quyền tự do dân chủ với nhân dân Đông Dương. Đây là một tác phẩm lý luận chính trị quan trọng, trình bày những quan điểm cơ bản của Đảng về vấn đề tự do dân chủ, khẳng định bản chất tốt đẹp của tự do dân chủ xã hội chủ nghĩa. Tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ viết tác phẩm Tự chỉ trích giúp Đảng ta kịp thời đấu tranh uốn nắn những lệch lạc về tư tưởng, vạch mặt bọn giả danh cách mạng, xây dựng và củng cố Đảng trên phạm vi cả nước.
Hoảng sợ trước sự lớn mạnh của phong trào cách mạng, kẻ thù ráo riết săn lùng các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng ta. Ngày 18-1-1940, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ sa vào tay giặc. Mặc dù bị tra tấn hết sức dã man, nhưng kẻ thù không lay chuyển được khí tiết cách mạng của người cộng sản kiên trung Nguyễn Văn Cừ. Ngày 28-8-1941, tại trường bắn Hóc Môn - Gia Định, đồng chí Nguyễn Văn Cừ cùng một số lãnh đạo chủ chốt của Đảng ta đã ngã xuống dưới họng súng quân thù khi mới 29 tuổi đời, 11 tuổi Đảng và 2 năm trên trọng trách Tổng bí thư của Đảng.
Cũng như biết bao người cộng sản và yêu nước đã ngã xuống vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, tên tuổi và sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Văn Cừ mãi mãi được nhân dân ta ghi nhớ và tôn vinh. Sự hy sinh anh liệt và những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Cừ đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta đã trở thành biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.
Vũ Trung Kiên
