Nhiều khó khăn trong kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên. Đây là một trong những biện pháp để Đảng ta phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng (nếu có).

Cán bộ kiểm tra trong tỉnh trao đổi nghiệp vụ về công tác kiểm tra, giám sát. Ảnh: P.Hằng

Tuy nhiên, việc kê khai và kiểm soát tài sản của cán bộ còn những vướng mắc, phát sinh từ thực tế.

* Cần có hướng dẫn cụ thể

Nhiều ý kiến cho rằng, việc kê khai cũng như xác minh, kiểm soát tài sản thu nhập của cán bộ hiện nay vẫn còn mang tính hình thức. Người có hành vi tham nhũng thường tìm cách giấu giếm tài sản của mình. Quy định về kê khai tài sản, thu nhập chưa rõ ràng, rành mạch nên cả người kê khai và người quản lý việc kê khai, người kiểm soát, xác minh đều khó thực hiện. Có người, tài sản của họ là chính đáng, hợp pháp nhưng có tâm lý ngại, không muốn nhiều người biết mình có “của”, sợ thông tin bị lộ lọt nên cũng kê khai không đầy đủ.

Còn đối với việc kiểm soát, xác minh tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên cũng không ít vướng mắc.

Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Thành ủy Biên Hòa Nguyễn Thị Hà cho biết, năm 2023, UBKT Thành ủy đã tiến hành xác minh tài sản, thu nhập của 31 trường hợp có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập. Việc xác minh tài sản, thu nhập của cán bộ là một nhiệm vụ mới của UBKT, qua việc xác minh phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc như: nhiều cán bộ, đảng viên có nhiều loại tài sản (đất, nhà, xe...), tài sản có ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước; nguồn gốc tài sản có từ nhiều nguồn (mua, cho tặng, thừa kế...), hoặc hùn vốn làm ăn nhưng không có hợp đồng góp vốn; hoặc nguồn gốc tài sản chưa rõ..., trong khi hiện nay chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình, phương pháp, nghiệp vụ tiến hành xác minh và chưa có hướng dẫn xác minh đến mức nào thì dừng để kết luận nên quá trình thực hiện việc xác minh còn lúng túng.

UBKT ở một số huyện cho hay, khi đi xác minh tài sản của cán bộ, đảng viên được gửi ở ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn, vì ngân hàng chỉ cung cấp sao kê cho chính chủ tài khoản hoặc người đại diện của khách hàng; trường hợp cá nhân, tổ chức khác thì phải có sự đồng ý của chính chủ tài khoản hoặc để phục vụ công tác điều tra.

UBKT Tỉnh ủy cho biết, cơ quan này đã có văn bản hướng dẫn cụ thể gửi đến các cơ quan, đơn vị trong tỉnh một số nội dung về thời gian, cách thức kê khai, xây dựng kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập năm 2024 đúng quy định. Trong đó, lưu ý về trách nhiệm của người kê khai, trách nhiệm của cơ quan quản lý cán bộ trong việc lập đối tượng kê khai, bổ sung một số đối tượng kê khai theo thẩm quyền quản lý và kiểm soát, thực hiện kê khai các nội dung chi tiết trong bản kê khai phải đảm bảo các dữ liệu, thông tin chính xác, phù hợp, đúng quy định.

* Thực hiện nghiêm túc theo quy định

Theo UBKT Tỉnh ủy, năm 2023, nhìn chung các bản kê khai tài sản, thu nhập được thực hiện đúng theo mẫu, cơ bản thể hiện tương đối đầy đủ các nội dung kê khai và giải trình đầy đủ nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm.

Tuy nhiên, việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên thời gian qua vẫn còn một số hạn chế thường gặp như: kê khai các khoản thu nhập từ mua bán, chuyển nhượng tài sản (nhà, quyền sử dụng đất…), kê khai giá trị trong bản kê khai chưa khớp đúng với giá chuyển nhượng thực tế, giá chuyển nhượng ghi trong hợp đồng, giá kê khai để nộp thuế theo quy định.

Tại thời điểm kê khai, người kê khai chưa tự kiểm tra, rà soát để kê khai đầy đủ các loại tiền mặt, tiền gửi ngân hàng (tiền gửi tiết kiệm; tiền gửi thanh toán - thẻ ATM…). Kê khai chưa đầy đủ, chính xác tổng thu nhập của người kê khai, tổng thu nhập của vợ (hoặc chồng); ghi chưa đầy đủ, chính xác thông tin đối với tài sản là quyền sử dụng đất, nhà ở, vốn góp theo quy định (diện tích theo giấy chứng nhận quyền sử dụng, sở hữu hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà của vợ hoặc chồng, hình thức, giá trị góp vốn…).

Để thực hiện tốt công tác kê khai tài sản, thu nhập trong thời gian tới, UBKT Tỉnh ủy đã có văn bản gửi đến các UBKT huyện ủy, thành ủy và các Đảng ủy trực thuộc tỉnh về định hướng nội dung xác minh tài sản, thu nhập năm 2024.

Qua đó, các đơn vị tập trung quán triệt, tuyên truyền đến người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập thực hiện đúng quy định về Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018; Nghị định số 130/2020/NĐ-CP ngày 30-10-2020 của Chính phủ về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; Quyết định số 56-QĐ/TW ngày 8-2-2022 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; Hướng dẫn số 03-HD/UBKTTW ngày 3-11-2022 của UBKT Trung ương về việc hướng dẫn thực hiện một số điều của quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập…

Khi xây dựng kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai, chú ý tới những đối tượng hoạt động trong các ngành, lĩnh vực, các công việc nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, các trường hợp cán bộ có tố cáo, dư luận phản ánh về không trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập; cán bộ có nhiều nhà, đất, tài sản và cán bộ có dư luận phản ánh là có nhiều nhà, đất, tài sản…

Phương Hằng