NGỤ NGÔN với "nhà nhiệt đới"

Đạt giải thưởng kiến trúc TP.Hồ Chí Minh năm 2008 ở tiêu chí dành cho kiến trúc sư (KTS) dưới 30 tuổi là công trình chung của nữ KTS người Đồng Nai Trần Thị Ngụ Ngôn và một đồng nghiệp.

KTS trẻ Trần Thị Ngụ Ngôn

Ngụ Ngôn sinh ra và lớn lên tại Gia Kiệm (huyện Thống Nhất), học Trường đại học kiến trúc TP.Hồ Chí Minh niên khóa 1998 2003, hiện đang sống và làm việc tại TP.Hồ Chí Minh.

"Nhà nhiệt đới" là tên công trình mà KTS Ngụ Ngôn cùng đồng nghiệp của mình đã sáng tạo và giành được giải thưởng. Đối với Ngụ Ngôn, đây chỉ là một công trình nhà ở kết hợp với văn phòng làm việc, nằm trong khuôn viên một phân xưởng sản xuất, tọa lạc tại phường Hố Nai (TP.Biên Hòa). KTS Ngụ Ngôn nói, sở dĩ đặt tên "Nhà nhiệt đới" là vì công trình được thiết kế và xử lý để đáp ?ng nhu cầu làm việc, nghỉ ngơi, sinh hoạt... của những con người xứ nhiệt đới, trong không gian nhiệt đới. Do đó, ngôi nhà được tổ chức theo hướng phù hợp với khí hậu nhiệt đới ở Việt Nam. Mặt khác, các không gian, hình khối, vật liệu trong nhà được nghiên cứu kỹ để tránh bụi và tiếng ồn với những khung bao che chắn bên ngoài, những hồ nước chạy dọc thân nhà nhằm tạo sự mát mẻ. Với công trình này, KTS Ngụ Ngôn cho biết, điều chị tâm đắc nhất là sự hòa hợp giữa ngôi nhà với thiên nhiên chung quanh nó.

Quan niệm của KTS Ngụ Ngôn đối với nghề nghiệp mình đang theo đuổi là luôn thiết kế dựa trên nhu cầu thực tế. Vì thế, để xét tiêu chí nào là quan trọng nhất khi đánh giá giá trị của một công trình là rất khó, vì phải đưa công trình đó vào môi trường mà nó tương tác, tìm được đúng mục đích sản sinh ra nó và đáp ứng một số mối quan hệ phức tạp có thể xảy ra, cũng như giải quyết hết được chúng nếu có thể. Tuy nhiên, Ngụ Ngôn cho biết, riêng với chị thì công năng sử dụng cùng với không gian thỏa mãn được tâm lý, tình cảm của con người và sự hòa hợp của công trình với môi trường chung quanh nó là quan trọng nhất.

"Nhà nhiệt đới"

Hiện nay, mảng nhà ở dân dụng, cụ thể hơn là nhà ở riêng lẻ và ở chia lô (khá đặc trưng ở các đô thị) rất phát triển. KTS Ngụ Ngôn cho rằng, đối với mảng kiến trúc này thì cái khó là định hướng và làm cho chủ đầu tư hiểu rằng muốn đạt được không gian kiến trúc với những mong muốn chủ quan trong việc giải quyết những vấn đề của môi trường ở, tiện nghi ở thì có khi phải “đánh đổi” nhiều thứ: chi phí, thời gian, diện tích đất hay những mong muốn cũng như sở thích thuộc phần ký ức của các thành viên trong gia đình. Cái khó nữa là cần đến sự hỗ trợ của hệ thống tổ chức không gian đô thị, cụ thể hơn là định hướng chung của những nhà quy hoạch đô thị, thì mới tạo được những không gian có giá trị đích thực mang tính hài hòa cả trong nhà lẫn môi trường chung quanh. Việc dung hòa giữa ý chí chủ quan của chủ nhà với KTS cũng là một vấn đề khó. KTS Ngụ Ngôn cho rằng, nếu có được sự đồng cảm giữa hai bên thì sẽ dễ dàng hơn, song chắc chắn một điều rằng ý muốn của chủ nhà phải được đặt lên hàng đầu và KTS phải thực hiện nó một cách tối ưu nhất để cho ra một công trình hoàn thiện theo cách mà nó có thể.

Một góc (ảnh trái) và bên hông của "nhà nhiệt đới".

Về những thứ còn thiếu của môi trường hoạt động cho KTS trẻ hiện nay, bằng những trăn trở và tâm huyết của một KTS tuổi 30, Ngụ Ngôn cho rằng KTS trẻ ngày nay đang thiếu sự hỗ trợ và định hướng của những nhà đô thị, thiếu sự trao đổi, giao lưu với các KTS đàn anh, đặc biệt là “đói” thông tin chuyên ngành về các xu hướng phát triển trên thế giới cũng như các trào lưu kiến trúc hiện đại. Và, vì vẫn là những KTS trẻ, nên phải cố gắng rất nhiều để vượt qua bằng hiệu quả từ những công trình thực tế.

Kim Ngân