Năm của lòng tri ân

Năm 2014 được ví như năm tri ân của Đồng Nai đối với các liệt sĩ. Bằng sự kiên trì và nỗ lực, tỉnh đã liên tiếp quy tập thành công 2 hố chôn hài cốt liệt sĩ tập thể quy mô lớn tại xã Long Thọ (huyện Nhơn Trạch) và xã Bảo Vinh (TX.Long Khánh).

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dự lễ truy điệu gần 120 liệt sĩ tại huyện Nhơn Trạch. Ảnh C.Nghĩa

Thành công của Đồng Nai trong tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ làm an lòng thân nhân các liệt sĩ, đồng đội đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Kỳ tích những cuộc tìm kiếm

Cuộc tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 4, Sư đoàn Bộ binh 5 và trinh sát Đại đội 240 hy sinh trong trận tập kích Chốt Vườn Điều tháng 12-1967 (xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch) đã hoàn thành sau 3 năm liên tục (từ năm 2012 đến 2014). Có 2 hố chôn tập thể lớn, gần 120 liệt sĩ được tìm thấy. Ông Lê Thanh Hải, nguyên Đại đội trưởng Đại đội 240 nhận xét, đây là một cuộc tìm kiếm “kỳ tích”. Ông Hải chia sẻ: “Gần 40 năm sau ngày giải phóng, anh em chúng tôi rất nhiều lần đi tìm đồng đội hy sinh tại Chốt Vườn Điều nhưng không đem lại kết quả gì. Chỉ tới khi lãnh đạo tỉnh chỉ đạo trực tiếp thì mới thành công”.

Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh đến thăm di vật của 36 liệt sĩ khai quật được tại xã Bảo Vinh (TX.Long Khánh). Ảnh C.Nghĩa

Để tìm kiếm được 2 hố chôn tập thể với hơn 120 liệt sĩ thuộc Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 4, Sư đoàn Bộ binh 5 và trinh sát Đại đội 240, trong 3 năm, tỉnh đã triển khai 7 đợt tìm kiếm quy mô lớn với gần 45 hécta đất được đào bới. Tỉnh còn 6 lần mời các cựu binh mà một thời họ là kẻ thù của ta sang chỉ vị trí chôn cất trước đây. Có doanh nghiệp đã thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn bằng việc làm cụ thể, như: cho mượn xe cuốc đất, tặng hàng ngàn lít dầu, đồng thời cử thợ điều khiển xe cuốc cùng tham gia đeo bám hiện trường tìm kiếm suốt gần 3 năm liên tục. Người dân địa phương chấp nhận thiệt hại hoa màu, tài sản trên đất, miễn sao tìm được các liệt sĩ.

Trong khi dư âm của cuộc quy tập hài cốt tại chốt Vườn Điều, xã Long Thọ hồi tháng 8-2014 còn chưa lắng xuống, thì ngày 18-9-2014, từ lòng đất ấp Bảo Vinh B (xã Bảo Vinh, TX.Long Khánh), nơi từng là chốt Hoàng Diệu của Mỹ -ngụy tiếp tục có thêm niềm vui. Cuộc tìm kiếm kéo dài gần 20 năm với 36 liệt sĩ thuộc Trung đoàn 95 và Trung đoàn 5, Sư đoàn Bộ binh 5 trong trận tập kích căn cứ Hoàng Diệu ngày 18-5-1969 đi đến kết quả cuối cùng. Cuộc tìm kiếm mang lại niềm vui vỡ òa cho hàng trăm thân nhân, đồng đội, người dân. Chủ tịch UBND TX.Long Khánh Lê Văn Thư nhớ lại: “Lúc nhận được tin báo đã tìm được hố chôn 36 liệt sĩ tại ấp Bảo Vinh B, tôi đã bỏ công việc cơ quan, tức tốc ra hiện trường trong trời mưa tầm tã mà chân tay run rẩy. Tìm lại được các liệt sĩ hy sinh sau đúng 45 năm là điều Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Long Khánh, đặc biệt là thân nhân và đồng đội của các liệt sĩ rất mong đợi”.

Những buổi lễ đặc biệt

Bà Lê Thị Mỹ Phượng, nguyên Giám đốc Sở Lao động - thương binh và xã hội, chia sẻ: "Trong những năm công tác trong ngành lao động - thương binh và xã hội, tôi sẽ không thể nào quên khi chứng kiến và trực tiếp chỉ đạo anh em tiến hành nhiều cuộc tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ, lo tổ chức công tác lễ truy điệu. Đặc biệt nhất với tôi là cuộc tìm kiếm và quy tập liệt sĩ tập thể ở xã Bình Sơn (huyện Long Thành), Long Thọ (huyện Nhơn Trạch) và Bảo Vinh (Long Khánh)". Thượng tá Đoàn Công Tâm, Trưởng phòng Chính sách Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, người tham gia trực tiếp các cuộc quy tập hài cốt nêu trên, xúc động nói: “Đó là những cuộc quy tập hài cốt để đời trong sự nghiệp của tôi”

Không chỉ thành công trong tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ, Đồng Nai còn có những cách làm sáng tạo, trang trọng và đầy ý nghĩa trong việc tổ chức các buổi lễ truy điệu các liệt sĩ. Hai buổi lễ truy điệu liệt sĩ đặc biệt tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Nhơn Trạch (tháng 8-2014) và Nghĩa trang liệt sĩ TX.Long Khánh (tháng 10-2014) đều rất đáng nhớ, bởi có sự tham gia của nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành và nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Đặc biệt là buổi lễ truy điệu 36 liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ ngày 12-10-2014, lần đầu tiên tỉnh đã mời hàng trăm thân nhân các liệt sĩ, đồng đội từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước về dự, mang theo những nắm đất quê nhà để phủ lên mộ tập thể của các liệt sĩ.

Các bà mẹ Việt Nam anh hùng về dự lễ truy điệu và an táng hài cốt các liệt sĩ. Ảnh: C.Nghĩa

Hơn một tháng sau ngày Đồng Nai tổ chức lễ truy điệu an táng 36 liệt sĩ Trung đoàn 95 và Trung đoàn 5, Sư đoàn Bộ binh 5, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh mới có dịp đến Nghĩa trang liệt sĩ TX.Long Khánh, nơi an nghỉ của 36 liệt sĩ, là đồng đội của ông trong kháng chiến chống Mỹ để thắp hương. Ông đã không khỏi xúc động khi 45 năm sau, đồng đội của mình đã được quân và dân Đồng Nai tìm lại. Đồng chí Đinh Thế Huynh chia sẻ: “Khi nghe tin Đồng Nai tìm được 36 đồng đội của chúng tôi, nhiều anh em ở xa không vào được nên đã giao nhiệm vụ cho tôi phải đến tận ngôi mộ tập thể của đồng đội, thay mặt anh em thắp những nén hương thơm, châm cho đồng đội điếu thuốc. Tôi xúc động vô cùng khi đã làm tròn nhiệm vụ đó”.

Niềm xúc động của các thân nhân liệt sĩ khi được vào dự lễ truy điệu và an táng 36 liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ TX.Long Khánh. Ảnh: N.P.T

Công Nghĩa