Trên màn ảnh hôm nay, họ vẫn xinh đẹp và quyến rũ, sống trong những lâu đài nguy nga lộng lẫy, được thừa kế vương quyền từ cha mình. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ chấp nhận những gì số phận sẽ định đoạt cho mình.
Trên màn ảnh hôm nay, họ vẫn xinh đẹp và quyến rũ, sống trong những lâu đài nguy nga lộng lẫy, được thừa kế vương quyền từ cha mình. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ chấp nhận những gì số phận sẽ định đoạt cho mình.
Thế giới cổ tích lãng mạn và thi vị mà bạn vẫn còn nhớ trong những bộ phim hoạt hình kinh điển được vẽ bằng tay của Hãng Walt Disney, đã hoàn toàn rạn vỡ trước đòi hỏi của thời đại về một hình mẫu phụ nữ mới: mạnh mẽ, độc lập và bình đẳng trong thế giới nam quyền. Vậy xin bạn hãy quên chuyện màn ảnh hôm nay lại đi kể cho bạn một công chúa cổ tích theo công thức cũ thường gặp thế này: Ngày xửa ngày xưa ở vương quốc xa rất xa, có một nàng công chúa xinh đẹp tuyệt trần và nàng đang chờ đợi cuộc hôn nhân với chàng hoàng tử vương quốc kề bên mà cha nàng đã sắp đặt.
Thậm chí trong bộ phim hoạt hình thứ 53 của Hãng Disney là Frozen (Nữ hoàng băng giá, chiếu tại Việt Nam dịp cuối năm vừa qua), cách kể nói trên còn được sử dụng như một cách vào truyện hài hước, vừa tôn vinh vẻ đẹp cũ, vừa làm hiển lộ cái nhìn thay đổi đối với hình tượng người phụ nữ. Lúc chấp nhận lời cầu hôn của hoàng tử chỉ sau một cuộc gặp chớp nhoáng, Anna - cô công chúa luôn lạc quan yêu đời trong phim, đã phải thốt lên mình “thật điên rồ”. Hành trình chiến đấu đưa người chị yêu thương trở lại vì đã bỏ đi sau khi vô tình làm cả vương quốc đóng băng, đã giúp Anna nhận ra không chỉ sức mạnh của tình thân, mà còn cả giá trị đích thực của yêu thương.
 |
| Công chúa (Frozen). |
Thực tế, Frozen - chuyển thể từ truyện cổ tích Bà chúa tuyết của Andersen - không nằm ngoài xu hướng gần đây của Hollywood muốn có một cái nhìn khác hơn về thế giới cổ tích. Một mặt, nó vẫn là mỏ vàng béo bở để khai thác thành bom tấn do câu chuyện đã quá quen thuộc, nằm sẵn trong ký ức của nhiều thế hệ. Mặt khác, việc dàn dựng không thể không điều chỉnh đôi chút cốt truyện cho phù hợp với không khí của thời đại. Trong mùa hè 2014 tới đây, màn ảnh sẽ có thêm một ví dụ cho xu hướng này với bộ phim Maleficent (Ác tâm), chuyển thể từ truyện cổ tích Công chúa ngủ trong rừng. Khác với tất cả những phiên bản trước, phim tập trung khai thác nhân vật bà tiên vì ghen tức đã buông ra lời nguyền khiến công chúa ngủ mãi mãi cho tới khi được nụ hôn của một chàng hoàng tử đánh thức. Câu chuyện cho thấy những điều tăm tối chất chứa trong suy nghĩ có thể khiến một trái tim thuần khiết và nhân hậu trở nên độc ác đến thế nào.
 |
| Công chúa (Brave). |
Hình ảnh các nàng công chúa thậm chí còn thay đổi mạnh mẽ hơn trong những câu chuyện cổ tích mới, được sáng tạo dựa trên những chất liệu dân gian, lịch sử có thật. Có thể nhìn thấy điều này trong nhân vật Merida, cô công chúa có mái tóc xù rực đỏ và tài bắn cung thiện xạ trên cao nguyên Scotland, trong phim Brave (Công chúa tóc xù, giải Oscar 2012 dành cho thể loại hoạt hình). Cô gái cứng đầu và dũng mãnh không chấp nhận một cuộc kén phò mã do vua cha tổ chức theo truyền thống và muốn tự tay viết nên số phận của mình. Những hành động của Merida đã gây náo loạn và tức giận trong cả vương quốc. Và khi tìm đến mụ phù thủy lập dị, nàng được nhận một điều ước đầy rủi ro dẫn tới mối đe dọa buộc nàng phải vượt qua để nhận ra ý nghĩa thực sự của lòng quả cảm. Có thể xem Merida chính là hình ảnh của những cô gái trẻ đang trong hành trình tìm kiếm chính mình. Cô phải cân bằng giữa hình ảnh mà thế giới nhìn nhận về cô và hình ảnh mà cô tự nhìn nhận mình.
Cuộc cách mạng nho nhỏ thay đổi hình ảnh nàng công chúa trên màn ảnh chắc chắn không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm những giá trị khuyến khích sự độc lập, mạnh mẽ và vươn ra bên ngoài của phụ nữ hôm nay. Còn nhớ năm 2010, cũng chính Hãng Walt Disney đã làm thế giới ngạc nhiên khi lần đầu tiên trong lịch sử, họ bổ sung vào thế giới cổ tích của mình một nàng công chúa da đen. Chuyện về nàng Tiana trong The Princess and the Frog (Công chúa và Chàng ếch) đã để lại một khoảnh khắc đẹp đẽ khó quên trong lịch sử điện ảnh, khi lần đầu người ta được chứng kiến một cô công chúa không có tóc vàng và làn da trắng, phù hợp với bất cứ mơ mộng nào của những bé gái da màu.
 |
| Công chúa (The Princess and the frog). |
Rõ ràng, câu chuyện cổ tích ngàn đời vẫn là thế giới mơ mộng của những đền đài, thành quách, của công chúa và hoàng tử, của những bà tiên và những mụ phù thủy… Và người ta hoàn toàn có thể kể lại kho tàng sâu thẳm ấy như thế nào cho phù hợp và chuyển tải được những giá trị tiến bộ hôm nay, bên cạnh những giá trị truyền thống thông qua câu chuyện chiến đấu giữa cái thiện và cái ác. Đó có lẽ là cách thế giới cổ tích vẫn cứ ngự trị trong niềm mơ mộng của con người, ở một thời đại tưởng chừng như iPad, iPhone… đã có thể giúp họ kiểm soát nhiều thứ hơn là đi tin vào một cây chổi thần hay phép thuật của bà tiên.
NAM VŨ
