Vì sao phải di dời chợ Suối Nhát ở huyện Cẩm Mỹ?

Chợ Sông Ray mới được xây dựng.

Vừa qua đã phát sinh dư luận trong nhân dân tại khu vực các xã: Xuân Đông, Xuân Tây, Sông Ray, Lâm San thuộc huyện Cẩm Mỹ (chủ yếu là các hộ tiểu thương buôn bán tại chợ Suối Nhát, Xuân Đông) phản ánh về việc UBND huyện Cẩm Mỹ có chủ trương giải tỏa chợ Suối Nhát để di dời về chợ Sông Ray mới được xây dựng. Theo ý kiến của một số người dân thì việc giải tỏa chợ Suối Nhát là không cần thiết, đồng thời việc xây chợ Sông Ray là không thực hiện đúng quy hoạch khi xây dựng chợ trên khu vực sân bóng đá của nhân dân khu vực thuộc 4 xã nói trên.

* Di dời chợ Suối Nhát

Khu vực chợ Suối Nhát được hình thành vào khoảng năm 1983. Diện tích đất khu vực này trước đây được nông trường Sông Ray quy hoạch khoảng 4 hécta, trong đó Công ty thương nghiệp cấp III xây dựng cửa hàng kinh doanh tổng hợp 2.275m2 (cửa hàng này chiếm gần hết toàn bộ mặt trước chợ Suối Nhát). Sau một thời gian hoạt động không hiệu quả, Công ty thương nghiệp bán lại cửa hàng cho các hộ dân. Diện tích còn lại, nông trường Sông Ray cấp cho bưu điện Sông Ray, cán bộ địa phương, các gia đình chính sách... Bên cạnh đó, một số hộ dân cũng tự lấn chiếm để ở và buôn bán kinh doanh, đến nay hầu hết chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hiện tại, đất trong lồng chợ Suối Nhát còn lại gần 3.000m2. Theo ghi nhận của các cơ quan chức năng huyện Cẩm Mỹ và chính quyền địa phương thì thực tế chợ Suối Nhát chưa có hệ thống xử lý nước thải, hệ thống phòng cháy chữa cháy, nhà vệ sinh, điểm tập kết rác, bãi giữ xe... Qua nhiều năm hoạt động, nhiều hộ dân ăn ở, sinh hoạt ngay trong lòng chợ. Giếng nước, nhà vệ sinh gia đình, nhà tắm san sát liền kề nhau, hệ thống điện câu nối chằng chịt. Hiện một số hộ đã lấn chiếm lề đường, bãi giữ xe để kinh doanh. Theo đánh giá chung là chợ Suối Nhát không đảm bảo vệ sinh môi trường và phòng cháy chữa cháy.

Với điều kiện như vậy, từ nhiều năm trước, UBND xã Xuân Đông đã có kế hoạch mở rộng, nâng cấp chợ Suối Nhát. Tuy nhiên, sau nhiều lần thỏa thuận với các hộ xung quanh khu vực chợ, kế hoạch của xã Xuân Đông đã không thực hiện được. Và, nếu nâng cấp chợ lên thêm 2.000m2 cũng chỉ đủ bố trí đường giao thông và các công trình công cộng. Về lâu dài cũng sẽ phải di dời, giải tỏa gây lãng phí tiền của nhân dân. Mặt khác, nếu được chấp thuận mở rộng chợ thì tiền đền bù giải tỏa khu vực quanh chợ, đặc biệt là khu vực đất mặt tiền dọc tỉnh lộ 764, sẽ tăng giá thành xây dựng lên rất cao và sẽ được tính vào giá sạp chợ mà tiểu thương phải gánh chịu. Qua tính toán so sánh giữa xây dựng cải tạo với xây dựng mới ngay tại địa điểm chợ Suối Nhát thì phương án xây dựng mới là tốt nhất. Tuy nhiên, cả hai phương án trên không thể thực hiện được bằng nguồn vốn Nhà nước vì kinh phí quá cao, do đó UBND xã Xuân Đông đã mời gọi các nhà đầu tư tham gia nâng cấp chợ Suối Nhát. Nhưng qua thăm dò không thấy khả thi nên không ai đăng ký. Trong khi đó, căn cứ vào tờ trình của UBND xã Sông Ray và kiến nghị của UBND xã Xuân Đông, UBND huyện Cẩm Mỹ đã có đề nghị lên UBND tỉnh Đồng Nai bổ sung vào quy hoạch xây dựng chợ Sông Ray. Ngày 26-5-2004, Công ty TNHH đầu tư thương mại dịch vụ Cường Thịnh đã xin đăng ký đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác chợ Sông Ray. Theo quyết định số 2204/2005/QĐ.CT.UBND ngày 20-6-2005 của UBND tỉnh, về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển mạng lưới chợ trên địa bàn tỉnh đến năm 2010 thì quy định chợ Suối Nhát sẽ được di dời vào năm 2007.

* Người dân được gì trước ngôi chợ mới?

Trước những vấn đề mà tiểu thương chợ Suối Nhát nêu trên, ông Nguyễn Đình Hùng, Phó chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ khẳng định: Việc xây dựng và vị trí xây dựng chợ Sông Ray là phù hợp với định hướng phát triển cũng như đúng quy hoạch. Chợ Sông Ray nằm trong diện tích đất đã được quy hoạch xây dựng chợ, trung tâm văn hóa, phòng khám đa khoa... Còn sân bóng đá ở vị trí này là hoàn toàn tự phát, huyện sẽ quy hoạch một địa điểm khác làm sân bóng đá. Trước khi xây dựng chợ Sông Ray, chủ đầu tư và chính quyền địa phương đã khảo sát thăm dò, kết quả số người có nhu cầu kinh doanh tại chợ đã có trên 700 đơn đăng ký, hầu hết là các hộ thuê sạp trong chợ Suối Nhát, người bán lấn chiếm lề đường tỉnh lộ 764. Trong kế hoạch di dời giải tỏa chợ Suối Nhát, UBND huyện Cẩm Mỹ đã bàn đến việc hỗ trợ bồi thường và thực hiện các chính sách ưu đãi khi bà con chuyển kinh doanh từ chợ Suối Nhát sang chợ Sông Ray. Và do đất chợ Suối Nhát chủ yếu là đất công, nên khi thu hồi thì không thể nói đến việc bồi thường mà sẽ thực hiện đúng theo Luật Đất đai. Còn việc hỗ trợ tiểu thương, Công ty Cường Thịnh đã cam kết ưu đãi giảm 25%, góp vốn lần đầu 25%, số còn lại cho trả chậm trong 2 năm, trong đó 1 năm không tính lãi. Đối với những hộ khó khăn trong khi chưa thực hiện việc hỗ trợ di dời Công ty Cường Thịnh chưa thu 25% phải góp vốn, những hộ này không cần nộp tiền góp vốn vẫn được nhận sạp kinh doanh. Về vấn đề giá cả thuê sạp, Sở Thương mại và dịch vụ đã có phân tích với mức giá của công ty đưa ra vẫn thấp hơn so với quy định của Nhà nước và diện tích sạp chợ phù hợp tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng đã quy định.

Chợ cũ Suối Nhát.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai việc giải tỏa chợ Suối Nhát, ông Nguyễn Đình Hùng nhìn nhận: UBND huyện còn vướng một số thiếu sót là chưa ghi rõ được địa điểm cần di dời để tiểu thương xác định được mình thuộc đối tượng nào, từ đó thuyết phục tiểu thương đồng thuận trước khi thực hiện dự án. Cụ thể, ông Hùng cho biết, vị trí di dời là khu vực lồng chợ Suối Nhát, trước mắt thực hiện giải tỏa khu vực bãi giữ xe và các hộ buôn bán lấn chiếm lề đường. Theo thăm dò của các cơ quan chức năng huyện Cẩm Mỹ thì phần lớn, các tiểu thương ở chợ Suối Nhát vẫn đồng thuận với việc di dời sang chợ mới, những băn khoăn của họ vẫn là những chính sách bồi thường, hỗ trợ di dời và một số hộ chưa biết được đối tượng phải di dời nên phát sinh những thắc mắc nêu trên. Điều này cho thấy việc triển khai xây dựng chợ mới và di dời chợ cũ đã chưa được chú trọng ở khâu tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu chủ trương và cùng thực hiện. Bên cạnh đó, người dân cũng đặt vấn đề chủ đầu tư phải công khai kinh phí xây dựng và biểu giá các vị trí sạp để người dân tham khảo. Mặt khác, UBND huyện nên sớm quy hoạch vị trí sân bóng để thanh thiếu niên khu vực của 4 xã có địa điểm hoạt động thể thao. Ngoài ra, vấn đề vệ sinh môi trường cũng cần được đặt ra thật nghiêm túc khi khu vực chợ cá Sông Ray được xây cạnh khu vực trường mẫu giáo. Dư luận vẫn còn e ngại về mùi hôi và tiếng ồn sẽ ảnh hưởng đến môi trường sinh hoạt của các cháu nhỏ, dù rằng UBND huyện đã yêu cầu chủ đầu tư chợ Sông Ray phải xây hàng rào ngăn cách, nhưng liệu biện pháp này có khả thi?

Mạnh Thắng