Bắt đầu từ ngày 10-3-2021, những cặp vợ chồng sinh 2 con một bề (đều là gái hoặc đều là trai) và cam kết không sinh thêm con thứ 3 sẽ nhận được hỗ trợ, ưu đãi.
Bắt đầu từ ngày 10-3-2021, những cặp vợ chồng sinh 2 con một bề (đều là gái hoặc đều là trai) và cam kết không sinh thêm con thứ 3 sẽ nhận được hỗ trợ, ưu đãi.
Một gia đình ở TP.Biên Hòa tham gia Ngày hội văn hóa nhân Ngày Gia đình Việt Nam 28-6. Ảnh: P.Liễu |
Theo Thông tư số 01/2021/TT-BYT ngày 25-1-2021 của Bộ Y tế hướng dẫn địa phương ban hành chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số (gọi tắt là Thông tư số 01)
Nội dung này nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân vì đây là chính sách đáng chú ý trong công tác dân số nhằm kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
* Hạn chế sự mất cân bằng giới tính
Theo Chi cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình tỉnh (Sở Y tế), mặc dù những cặp vợ chồng thời hiện đại đã có tâm lý thoáng hơn về việc sinh con trai hay con gái, nhưng vẫn còn không ít gia đình, đặc biệt là ở nông thôn còn đặt nặng quan niệm phải sinh cho được con trai để nối dõi tông đường... Quan niệm này đã khiến không ít cặp vợ chồng phải dùng nhiều biện pháp để sinh cho được con trai. Cùng với đó là chính sách khuyến cáo mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1-2 con để nuôi dạy cho tốt, áp lực giảm sinh đã gián tiếp tác động đến tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi, dẫn đến mất cân bằng giới tính.
Mất cân bằng giới tính để lại rất nhiều hệ lụy. Theo BS CKII Lê Phương Lan, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình tỉnh, tình trạng chọn sinh con trai nhiều hơn con gái sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt phụ nữ ở các nhóm tuổi; làm vỡ cấu trúc dân số của quốc gia khi dân số nam vượt trội; gây ảnh hưởng đến cấu trúc gia đình và hệ thống hôn nhân khi nam giới bị dư thừa quá nhiều so với tỷ lệ nữ giới và nhóm nam giới dư thừa này sẽ gặp khó khăn trong kết hôn; làm gia tăng tỷ lệ nam giới độc thân cũng như tăng nguy cơ phụ nữ và trẻ em gái bị hiếp dâm và buôn bán.
Chính vì những lý do này, Bộ Y tế đã có Thông tư số 01 đề nghị các địa phương có những chính sách hỗ trợ, ưu đãi nhằm khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con và sinh con thuận theo giới tính tự nhiên nhằm hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính. Tuy nhiên, BS CKII Lê Phương Lan cho rằng, cần hiểu đúng tinh thần của thông tư để thực hiện cho đúng.
* Cần hiểu đúng tinh thần thông tư
Khi nghe thông tin từ ngày 10-3, những cặp vợ chồng sinh 2 con một bề được hỗ trợ miễn, giảm học phí, hỗ trợ mua bảo hiểm y tế học sinh, hỗ trợ sữa học đường và một số hình thức ưu đãi khác... nhiều người dân tỏ ra phấn khởi.
Theo Chi cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình tỉnh (Sở Y tế), tính đến cuối năm 2020, tỷ lệ giới tính khi sinh tại Đồng Nai là 107 bé trai/100 bé gái, nằm trong chuẩn cân bằng giới tính của Việt Nam (từ 103-107 bé trai/100 bé gái khi sinh ra). Kết quả này cho thấy sự nỗ lực rất lớn của các cơ quan chức năng và sự thay đổi nhận thức của người dân về việc sinh con trai, con gái, nhằm hạn chế những hệ lụy từ việc mất cân bằng giới tính gây ra |
Liên quan đến thông tin này, tại website của Bộ Y tế, Vụ trưởng Vụ Truyền thông - giáo dục, Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) Đinh Huy Dương giải thích, theo Thông tư số 01, không phải cặp vợ chồng nào sinh 2 con một bề đều được nhận hỗ trợ, ưu đãi, mà chỉ hướng dẫn một số nội dung khuyến khích các địa phương có chính sách hỗ trợ những cặp vợ chồng sinh 2 con một bề và cam kết không sinh thêm con, nhằm kiểm soát và hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính.
Theo đó, các xã đạt 100% thôn, ấp đã có nội dung về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trong hương ước, quy ước được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật. Còn các cá nhân thực hiện việc sinh 2 con một bề và cam kết không sinh thêm con thứ 3 thì được biểu dương, miễn, giảm học phí, hỗ trợ mua bảo hiểm y tế học sinh; hỗ trợ sữa học đường và các nội dung, hình thức phù hợp khác. Tuy nhiên, không phải cặp vợ chồng nào sinh 2 con một bề đều được hưởng các chính sách hỗ trợ. Bởi Thông tư số 01 chỉ là căn cứ để các địa phương xây dựng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ, còn lộ trình thực hiện ra sao còn tùy thuộc vào tình hình thực tiễn tại từng địa phương.
Cụ thể, tại 21 tỉnh thuộc vùng có mức sinh thấp (trong đó có Đồng Nai), nếu xã 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con trước tuổi 35 và sinh 2 con một bề thuận theo giới tính tự nhiên thì được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật; xã 5 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con và sinh 2 con một bề thuận theo giới tính tự nhiên thì được đề xuất UBND tỉnh khen thưởng, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.
Bs CKII Lê Phương Lan cho biết, Thông tư số 01 chỉ để làm căn cứ xây dựng các chính sách hỗ trợ và khuyến khích các gia đình sinh 2 con một bề và cam kết không sinh thêm con. Còn việc xây dựng, triển khai thực hiện các chính sách ưu đãi nêu trên còn phụ thuộc vào từng địa phương và cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị, của nhiều ban, ngành, đoàn thể, chứ không thể triển khai ngay được.
Phương Liễu