Phụ nữ béo phì và nguy cơ buồng trứng đa nang

Phụ nữ thừa cân, béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, rối loạn tim mạch, viêm khớp và một số loại ung thư… mà còn liên quan trực tiếp buồng trứng, dẫn tới tình trạng vô sinh.

Phụ nữ thừa cân, béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, rối loạn tim mạch, viêm khớp và một số loại ung thư… mà còn liên quan trực tiếp buồng trứng, dẫn tới tình trạng vô sinh.

* Rối loạn chức năng buồng trứng do béo phì

Có 30-50% phụ nữ béo phì bị hội chứng buồng trứng đa nang. Béo phì là một chứng do rối loạn trong quá trình chuyển hóa dẫn đến tình trạng phân bố mỡ không đồng đều. Để xác định tình trạng béo phì người ta dựa vào chỉ số BMI (>25) hay tỷ số vòng eo/vòng mông. Theo bác sĩ Nguyễn Mạnh Hoan, Trưởng khoa sản I (Bệnh viện đa khoa Đồng Nai), béo phì cũng có vai trò trong cơ chế bệnh sinh của buồng trứng đa nang. Mức cân nặng của cơ thể đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy các triệu chứng buồng trứng đa nang phát triển và ngược lại, sự suy giảm chức năng buồng trứng là yếu tố chính dẫn tới vô sinh ở phụ nữ béo phì. Sự bất thường trong nồng độ các hormon như là androgen, estrogen và progesteron có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Sự tích tụ chất béo ở buồng trứng cũng làm đảo lộn sự phát triển của bào thai và dẫn tới dễ sảy thai.

Phẫu thuật buồng trứng đa nang cho bệnh nhân ở Bệnh viện đa khoa Thống Nhất. Ảnh: P.Liễu

Sự đảo lộn chu kỳ kinh nguyệt và rụng trứng ở nữ giới là kết quả của việc tăng cân không lành mạnh và có thể có tác động tiêu cực tới hệ sinh sản, dẫn tới những khó khăn trong việc thụ thai. Vì thế, những thay đổi về lối sống như thói quen ăn uống điều độ, tăng mức độ hoạt động thể chất hàng ngày và luyện tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng để duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.

Trong khi các biện pháp can thiệp giảm cân này có tác dụng tốt cho những người béo phì và thừa cân thì béo bệnh (những người có chỉ số khối cơ thể

> 37,5kg/m2) lại rất khó để giảm cân chỉ bằng chế độ ăn và luyện tập. Béo bệnh gây ra những thay đổi lâu dài trong hệ chuyển hóa, do đó béo bệnh được xem là một rối loạn y học cần phải điều trị lâm sàng bằng phẫu thuật giảm cân. Phẫu thuật giảm cân được công nhận là giải pháp hiệu quả nhất để đạt được sự giảm cân bền vững với những bệnh nhân béo bệnh.

* Điều trị buồng trứng đa nang ở phụ nữ béo phì

Hiện nay chưa có phương thức điều trị đặc hiệu cho buồng trứng đa nang ở phụ nữ béo phì. Tùy theo nhu cầu muốn có con hay không ở bệnh nhân mà bác sĩ có thể điều trị triệu chứng cường androgen (nội tiết tố sinh dục nữ) hay điều trị vô sinh.

Nếu ở bệnh nhân không có nhu cầu có con, có thể dùng một số thuốc nội tiết để làm giảm các triệu chứng của hội chứng này, như: kinh không đều, rậm lông… hay ngăn ngừa sự xuất hiện của một số nguy cơ lâu dài sau này. Nếu bệnh nhân có nhu cầu điều trị vô sinh, bác sĩ sẽ dùng các loại thuốc kích thích sự phát triển nang noãn để hỗ trợ trứng phát triển thành các nang noãn trưởng thành để có thể rụng và thụ thai.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Hoan, những phụ nữ béo phì bị hội chứng buồng trứng đa nang thường gia tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư nội mạc tử cung, cao huyết áp… Do đó, điều chỉnh và duy trì cân nặng an toàn, khỏe mạnh sẽ cải thiện chất lượng sống cũng như chất lượng buồng trứng.

Phương Liễu (ghi)