Bó tay với xe quá tải?

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ đầu năm 2013, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng “chấn chỉnh tình trạng phương tiện vận tải đường bộ vi phạm chở hàng quá tải trọng và chở quá số khách cho phép…”. Thế nhưng, tình trạng xe tải chở hàng quá tải trọng cho phép trên địa bàn tỉnh hiện vẫn xảy ra rất phổ biến. Vì sao?

Trong tháng 5 và 6-2013, nhiều lần đi thực tế trên các tuyến đường, từ quốc lộ đến đường tỉnh, huyện, đường nông thôn…, phóng viên Báo Đồng Nai thấy tình trạng xe tải ben chở vật liệu xây dựng vi phạm khá phổ biến.

* Đường nào cũng thấy vi phạm

Trên các tuyến quốc lộ, ngoài xe tải ben, các loại xe tải thùng, xe container, xe tải đầu kéo (xe tải khủng) cũng thoải mái chở hàng quá tải trọng. Điều đáng nói, từ khi có xe tải “khủng” chở bauxite xuất hiện, ở Đồng Nai đã có một số chủ xe sắm xe tải “khủng” để chở vật liệu cát, đá, vốn là loại hàng hóa có trọng lượng riêng rất nặng.

Một xe tải chạy vào làn dành cho ô tô con để tránh bị kiểm tra tải trọng ở Trạm cân Dầu Giây.

Bên cạnh đó, xe tải “4 giò”, tức là xe có 4 trục bánh xe (xe này to gấp rưỡi xe tải ben hạng nặng thông thường), cũng tăng lượng lưu thông so với trước đây. Điều này cho thấy, một số chủ xe có vẻ không sợ bị cảnh sát giao thông (CSGT), hoặc thanh tra giao thông (TTGT) xử lý, nên họ sắm xe ngày càng to hơn.

Ngoài ra, còn có tình trạng xe tải “4 giò” giở trò gian lận. Khi bị kiểm tra tải trọng, các xe này cho xe hoạt động đủ 4 trục để bảo đảm tải trọng chia đủ trục, mà không bị phát hiện chở quá tải. Đến khi lưu thông, các xe này lại rút 1 trục xe hổng lên khỏi mặt đường để giảm ma sát và lúc này xe lại trở nên quá tải, vì chỉ có 3 trục chịu lực toàn bộ xe.

Xe chở quá tải gây ra nhiều tác hại, nhưng cái hại lớn nhất là các xe quá tải phá hại cầu đường, làm giảm nhanh chóng tuổi thọ các công trình giao thông. Một số chủ xe tải biện minh, xe của họ có nhiều trục nên đã chia tải đều ra. Ví dụ, tải trọng trục của đường 10 tấn, xe tải có 4 trục có thể chở đến 40 tấn, nhưng các cây cầu ở Đồng Nai trung bình chỉ có tải trọng 20-25 tấn, một số có tải trọng 30 tấn. Nếu các xe này nằm trọn trên cầu thì không có cây cầu nào chịu nổi tác động của các xe tải vượt mức bình thường này.

Các xe chở quá tải không chỉ chạy trên các quốc lộ chịu được tải trọng lớn, mà còn chạy vào các đường tỉnh, huyện và nhanh chóng phá hại các tuyến giao thông chịu lực yếu này. Thậm chí, đến quốc lộ 51 mới được nâng cấp mở rộng cũng không chịu nổi các xe quá tải. Hiện nay, ở đoạn đường từ khu vực mỏ đá Tân Cang (xã Phước Tân, TP.Biên Hòa) ra quốc lộ 51 và khu vực ngã ba Cổng 11 (phường Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) kéo dài về hướng huyện Long Thành, có nhiều đoạn mặt đường bị xe quá tải nén lún thành những vệt dài, gây nguy hiểm (dễ gây trượt bánh xe, nhất là xe máy) cho các phương tiện khác khi lưu thông trên đường.

Một tác hại nghiêm trọng khác của xe chở quá tải là làm giảm hiệu lực của hệ thống thắng (phanh). Tải trọng càng nặng sẽ làm lực quán tính càng tăng, nên khi xe chở quá tải thắng gấp sẽ khiến xe trượt đi dài hơn (không dừng tại chỗ như đúng hiệu quả của hệ thống thắng theo thiết kế), dễ gây ra tai nạn. Tác hại khá phổ biến khác là các tài xế xe quá tải (thường là xe tải ben) rất ngại dừng xe và khởi hành lại do xe chở quá nặng. Vì vậy, mỗi khi gặp đèn đỏ, các tài xế xe quá tải thường bóp còi to, giành đường vượt cả đèn đỏ.

* Giải pháp nào để giảm xe quá tải ?

“Điểm nóng” xe quá tải vi phạm hiện nay trên địa bàn Đồng Nai có thể nói là ở đường Tân Cang. Ở đây có nhiều mỏ đá nên mỗi ngày có hàng trăm chuyến xe chở đá các loại, từ xe tải ben nhỏ (loại chở 4m3 cho đến dưới 10m3) đến xe tải ben lớn, xe “4 giò”, xe tải “khủng” ra vào trên con đường bé nhỏ liên huyện này.

Hỏi bất cứ người dân nào sống dọc hai bên con đường này, mọi người đều có thể nhận được những cái lắc đầu ngao ngán. Người dân cho biết, vào mùa nắng, xe quá tải chạy cả ngày lẫn đêm. Vào mùa mưa, xe vẫn chạy và vào ngày nắng ráo xe quá tải vẫn chạy đêm. Hỏi một số chủ quán bên đường, đa số họ đều cho biết, trên đường này có các xe tải gắn tên T.X.A., K.H.L, T.A…, đều là các xe tải ben lớn, xe “4 giò”, xe tải “khủng” chở quá tải và ít khi bị xử phạt.

Từng đoàn xe ben quá tải phá hư đường Tân Cang.

Anh P.X.T., một công chức ở ngành giao thông vận tải, vốn cư ngụ lâu năm tại đây, cho biết người dân địa phương chịu đựng nỗi khổ do xe quá tải gây ra quá lâu rồi, có lẽ do cơ quan chức năng “bó tay”?

Qua nhiều lần ghi nhận thực tế, chúng tôi thấy lực lượng CSGT và TTGT làm nhiệm vụ ở đây có xử phạt, nhưng đa phần là xe tải loại nhỏ (chở khoảng 4m3 đến dưới 10m3), còn xe tải lớn có “thương hiệu” như trên, chúng tôi thấy ít bị xử phạt. Hỏi những người làm nhiệm vụ xử lý này, chúng tôi được trả lời dè dặt là “khó xử lý”, hoặc bị gọi điện thoại can thiệp…

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Ngô Văn Chiến, Trưởng phòng CSGT đường bộ, đường sắt Công an tỉnh, cho biết Trạm CSGT Suối Tre đã làm chặt việc xử lý xe quá tải và hạ tải xe vi phạm trên quốc lộ 1. Thế nhưng, chúng tôi vẫn ghi nhận được có trường hợp xe quá tải “chạy thoát” qua địa bàn huyện Xuân Lộc và bị Đội TTGT khu vực Xuân Lộc - Cẩm Mỹ xử lý. Tài xế xe này cho biết: “Xe tôi chạy thoát qua nhiều trạm, từ quốc lộ 20 qua quốc lộ 1, nhưng đến đây lại không thoát”.

Trên quốc lộ 20, theo báo cáo của Công ty 79 (đơn vị quản lý quốc lộ này), trong tháng 5-2013, trung bình mỗi ngày đêm có khoảng 60 xe tải “khủng” chở bauxite vận chuyển. Thế nhưng, việc TTGT tỉnh xử lý hơn 30 xe tải “khủng” chở bauxite và CSGT tỉnh xử lý hơn 20 xe quá tải tương tự trong thời gian qua là quá “khiêm tốn” so với thực tế xe quá tải chạy trên đường (chỉ tính riêng xe chở bauxite).

Trong cuộc họp trực tuyến toàn quốc về công tác bảo đảm An toàn giao thông (ATGT) 5 tháng đầu năm 2013, Phó thủ tướng kiêm Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia Nguyễn Xuân Phúc có chỉ đạo quyết liệt đối với tình trạng xe taxi, xe khách vi phạm (ở thủ đô Hà Nội). Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói : “Nếu các đồng chí ở Công an, Sở Giao thông - vận tải không xử lý dứt điểm, tôi (Phó thủ tướng) có thể nói 2 cơ quan chức năng này có bảo kê cho taxi, xe khách vi phạm…”. Với tình trạng xe quá tải vi phạm phổ biến ở Đồng Nai hiện nay, có lẽ cần có sự chỉ đạo quyết liệt trong xử lý vi phạm, giống như Phó thủ tướng đã chỉ đạo trong cuộc họp trực tuyến nói trên.

Thanh Toàn