Tấn công, trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao

Trước tình trạng các đối tượng tội phạm lợi dụng, sử dụng không gian mạng để hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản diễn ra ngày càng phức tạp, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có công điện gửi các bộ, ngành, địa phương yêu cầu đẩy mạnh việc phòng ngừa, xử lý các hoạt động sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Để phòng ngừa tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, Công an tỉnh thường xuyên cập nhật các thông tin, thủ đoạn về loại tội phạm này. Ảnh: Công an tỉnh

Lừa đảo trên không gian mạng ngày càng phức tạp, tinh vi

Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao nhưng tình trạng lừa đảo trên không gian mạng vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, hoạt động có tổ chức, xuyên quốc gia với thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây thiệt hại lớn cho người dân và doanh nghiệp, ảnh hưởng xấu tới an ninh trật tự.

Liên quan đến loại tội phạm này, mới đây Bộ Công an đã có cảnh báo đến người dân về thủ đoạn lừa đảo mới trên không gian mạng. Theo đó, các đối tượng tội phạm đã lừa đảo bằng chiêu thức mua hoặc thuê lại tài khoản tài xế xe công nghệ, sau đó tìm cách chiếm đoạt tài sản của khách hàng.

Cụ thể, thông qua việc mua hoặc thuê các tài khoản tài xế đối tác của người khác trên mạng xã hội Facebook, các đối tượng lừa đảo đã sử dụng những tài khoản này để nhận đơn ship hàng hóa có giá trị cao (điện thoại, máy tính xách tay, máy ảnh…) từ khách hàng, sau đó thực hiện hủy chuyến để chiếm đoạt tài sản.

Thời gian gần đây, Công an Đồng Nai đã cảnh báo một số chiêu thức lừa đảo mới trên không gian mạng như: chiêu thức “hoàn tiền học phí”. Các đối tượng giả danh giáo viên gọi điện thông báo cho phụ huynh chính sách miễn học phí cho học sinh. Sau đó, các đối tượng yêu cầu cung cấp số tài khoản, mã OTP để nhận tiền..., nhưng thực chất là tìm cách để chiếm đoạt tài sản trong ngân hàng của bị hại. Hay các đối tượng giả danh cảnh sát giao thông yêu cầu người dân “nộp phạt nguội” và đổi bằng lái xe. Mục đích là dụ người dân truy cập vào các trang web giả mạo để chiếm đoạt tài khoản ngân hàng.

Đặc biệt, lợi dụng chủ trương giải thể công an cấp huyện, các đối tượng lừa đảo giở chiêu trò giả danh công an cấp xã yêu cầu người dân cài đặt ứng dụng định danh điện tử VNeID, cài đặt sinh trắc học, định danh biển số xe, phạt nguội, yêu cầu đổi bằng lái xe... để chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, sau đó chiếm đoạt tài sản.

Đối với hệ thống ngân hàng, tại Công điện số 29/CĐ-TTg, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo hệ thống các ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán khẩn trương kiểm tra, đối chiếu xác thực sinh trắc học người đại diện hợp pháp đối với các giao dịch trực tuyến của tài khoản doanh nghiệp; loại bỏ tài khoản không chính chủ, tài khoản có thông tin sai lệch; triển khai giải pháp kỹ thuật để phát hiện, phân loại, cảnh báo các tài khoản có giao dịch bằng địa chỉ IP tại nước ngoài. Khẩn trương tổ chức kết nối thông tin, dữ liệu về tài khoản (cá nhân, doanh nghiệp) với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác thực, phòng ngừa tội phạm.

Đẩy mạnh phòng ngừa lừa đảo trên không gian mạng

Trước thực trạng này, tại Công điện số 29/CĐ-TTg ngày 3-4-2025 về đẩy mạnh công tác phòng ngừa, xử lý hoạt động sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tập trung triển khai có hiệu quả đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng hoạt động phạm tội, đặc biệt là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhất là trong giai đoạn sắp xếp tổ chức bộ máy công an địa phương (không tổ chức công an cấp huyện).

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an thường xuyên rà soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xóa bỏ các nội dung, trang web, đường dẫn, ứng dụng, hội, nhóm, tài khoản trên không gian mạng liên quan đến hoạt động lừa đảo, cuộc gọi, tin nhắn nghi vấn lừa đảo, nhất là các cuộc gọi từ nước ngoài, cuộc gọi sử dụng công nghệ VoIP, ứng dụng OTT...

Đối với Bộ Quốc phòng, Thủ tướng đề nghị chỉ đạo các lực lượng tổ chức trinh sát, giám sát, thu thập thông tin, phân tích, đánh giá, nắm chắc tình hình trên không gian mạng để kịp thời có biện pháp đối phó với các hoạt động ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Khoa học và công nghệ chủ động phát hiện, nhận diện, ngăn chặn, xử lý các trang web, địa chỉ IP, ứng dụng, phần mềm độc hại sử dụng trong hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Về công tác quản lý, xử lý sim rác, Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và công nghệ rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực viễn thông; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có phương án đối khớp thông tin chủ tài khoản, người đại diện hợp pháp với thông tin chủ thuê bao di động theo số điện thoại di động đã đăng ký trong hồ sơ mở tài khoản thanh toán, ví điện tử. Chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông thực hiện xác thực, lưu giữ, sử dụng thông tin thuê bao viễn thông và xử lý sim rác.

Tại Đồng Nai, Chủ tịch UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu tăng cường lãnh đạo, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực dễ phát sinh tội phạm như: viễn thông, internet, thương mại điện tử, tài chính, ngân hàng... Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh xây dựng kế hoạch mở cao điểm tấn công, trấn áp các loại tội phạm, trong đó có tội phạm lừa đảo trên không gian mạng. Phối hợp với các cơ quan liên quan nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong đảm bảo an ninh trật tự trên không gian mạng. Bên cạnh đó, đẩy mạnh Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, góp phần hạn chế thấp nhất các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Về phía Công an tỉnh, để phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi lừa đảo trên không gian mạng, thời gian vừa qua, trong các đợt ra quân tấn công trấn áp tội phạm, Ban giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, công an các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp để đấu tranh, phòng ngừa loại tội phạm này theo chỉ đạo của Bộ Công an và lãnh đạo UBND tỉnh.

Để phòng ngừa tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, mới đây Công an tỉnh đã thành lập 8 nhóm Zalo cộng đồng về phòng, chống tội phạm công nghệ cao với hàng ngàn người dân tham gia. Tại các nhóm này, cán bộ, chiến sĩ Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thường xuyên cập nhật các thông tin, thủ đoạn về tội phạm lừa đảo trên không gian mạng để người dân cảnh giác.

Trần Danh