Xử lý ô nhiễm nguồn nước cho Biên Hòa

Sau gần 10 năm chờ đợi, đến cuối tháng 11 vừa qua UBND tỉnh cũng đã ký được biên bản thỏa thuận với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) về dự án Cải thiện môi trường nước tỉnh Đồng Nai (hệ thống thoát và xử lý nước thải TP.Biên Hòa giai đoạn 1).

Sau gần 10 năm chờ đợi, đến cuối tháng 11 vừa qua UBND tỉnh cũng đã ký được biên bản thỏa thuận với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) về dự án Cải thiện môi trường nước tỉnh Đồng Nai (hệ thống thoát và xử lý nước thải TP.Biên Hòa giai đoạn 1). Dự án này khi được triển khai sẽ cơ bản xử lý được nguồn nước thải cho các phường nội ô thành phố và cải thiện tình trạng ngập cục bộ vào mùa mưa như hiện nay.

Khi hệ thống thoát và xử lý nước thải TP.Biên Hòa giai đoạn 1 đi vào hoạt động sẽ giải quyết cả vấn đề ngập úng ở nhiều tuyến đường trong nội ô. Trong ảnh: Ngập nước đường Nguyễn Ái Quốc đoạn gần chợ Tân Phong.

Đại diện JICA cho biết sẽ cố gắng làm việc với 2 Chính phủ Nhật Bản và Việt Nam để bố trí nguồn vốn cho dự án trong năm tài khóa 2016. Nếu kịp, nguồn vốn sẽ được duyệt vào khoảng tháng 3-2017. Dự án này là một cố gắng lớn của tỉnh trong việc nâng cao chất lượng đời sống người dân.

Giảm vốn, siết thời gian

Đây là dự án có quá trình đàm phán căng thẳng nhất trong các dự án từ vốn ODA của Đồng Nai. Dự án này có mức đề xuất ban đầu vay vốn từ ODA của Nhật Bản cho dự án thoát và xử lý nước thải TP.Biên Hoà giai đoạn 1 của tỉnh là 30 tỷ yên, thế nhưng đến thời gian gần ký biên bản thỏa thuận thì phía JICA đã cho tính toán lại và giảm nguồn vốn xuống còn 25 tỷ yên (giảm 5 tỷ yên); thời gian thi công dự án từ 48 tháng như tính toán trước đây giảm xuống còn 37 tháng.

Theo giải thích của JICA, việc giảm 11 tháng thi công này cùng với giảm những chi phí khác sẽ tiết kiệm được 5 tỷ yên. Ông Taro Katsurai, đại diện của JICA nói: “Vốn vay được đề nghị giảm xuống 25 tỷ yên giúp cho việc trả nợ vay của phía Việt Nam được thuận lợi hơn và Chính phủ Nhật Bản dễ chấp thuận thông qua khoản vay này. Việc cắt giảm thời gian thi công và giảm vốn sẽ phù hợp với yêu cầu của 2 Chính phủ Nhật Bản và Việt Nam trong điều kiện hiện nay”. 

Lo ngại về thời gian bị rút ngắn khá nhiều, Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh cho rằng, trên những vị trí thi công có rất nhiều các công trình ngầm mà đơn vị khảo sát chưa tính toán hết, vì vậy nếu có phát sinh khách quan thì thời gian hoàn thành dự án sẽ phải tính toán điều chỉnh lại. Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh, nếu không có gì thay đổi, vào tháng 3 sang năm sẽ ký hiệp định vay vốn, sau đó tiến hành lựa chọn nhà thiết kế, những công việc này sẽ hoàn tất trong năm 2017. Sang năm 2018, tổ chức thiết kế (khoảng hơn 1 tháng) và đến năm 2019 mới bắt đầu thi công. Tiến độ hoàn thành dự án dự kiến khoảng đầu năm 2023. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cũng cho rằng, đây là một mốc thời gian rất khó và sẽ nỗ lực rất nhiều mới đáp ứng kịp tiến độ.

Nâng cao ý thức người dân

Chủ tịch UBND TP.Biên Hòa Phạm Anh Dũng cho hay, tình trạng quá tải về thoát nước mưa cũng như ô nhiễm nước thải của thành phố đang trở nên quá tải. Hiện thành phố rất trông chờ việc triển khai dự án này, bởi khi hoàn thành giai đoạn 1 sẽ giải quyết được vấn đề ô nhiễm do lượng nước thải ở khu dân cư và tình trạng ngập khu vực nội ô người dân đang bức xúc.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh, trong giai đoạn 1 sẽ xây dựng tổng cộng hơn 120km đường ống, trạm xử lý nước thải với công suất 39 ngàn m³/ngày đêm. Nhà máy xử lý nước thải đặt tại phường Tam Hiệp có diện tích là 9 hécta. Tuyến cống bao thu gom nước thải sẽ đi dọc theo đường Nguyễn Văn Trị, sát bờ sông Cái đi vào trạm xử lý. Tổng vốn để thực hiện dự án trong giai đoạn 1 của hệ thống thoát nước và xử lý nước thải TP.Biên Hòa là hơn 328 triệu USD, trong đó vốn vay từ JICA là 261 triệu USD, phần còn lại là vốn đối ứng trong nước.

Quan tâm đến tính hiệu quả của dự án, ông Taro Katsurai cho rằng tỉnh phải chuẩn bị sớm đội ngũ vận hành nhà máy, để khi vừa hoàn thành sẽ có người tiếp quản vận hành ngay và cùng với đó là kết nối giữa các hộ dân với dự án. “Dự án chỉ thực sự hiệu quả khi xây dựng xong hệ thống thu gom và nhà máy xử lý nước thải phải kết nối được từng hộ dân vào hệ thống xả thải chung, như vậy mới giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường” - ông Taro Katsurai chia sẻ.

Về vấn đề này, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh cũng cho hay khi dự án được xây dựng, Ban sẽ có chương trình phối hợp với TP.Biên Hòa vận động người dân kết nối vào hệ thống sau khi hoàn thành. Ban cũng kiến nghị UBND tỉnh lập một quỹ xoay vòng để hỗ trợ kinh phí cho người dân lắp đặt đường ống xả thải kết nối vào hệ thống chung. Theo lời khuyên của các chuyên gia Nhật Bản, việc nâng cao ý thức cho người dân để cùng tham gia tích cực vào dự án là rất quan trọng. Chỉ như vậy mới đảm bảo được vệ sinh môi trường cho đô thị, và dự án cả trăm triệu USD mới phát huy được hết hiệu quả và có ý nghĩa. 

Khắc Giới