Đi "săn" bò Úc

Bò Úc rẻ, bò Úc an toàn vì chăn thả tự nhiên và chất lượng được giám sát kỹ theo đúng những tiêu chuẩn ngặt nghèo của Úc. Đó là lý do tỷ lệ bò Úc nhập khẩu vào Việt Nam mấy năm qua tăng theo cấp số nhân. Và không chỉ Việt Nam, các nước Trung Đông hay Trung Quốc cũng tranh thủ "hốt" bỏ Úc về bán kiếm lời. Bò mẹ, bò sữa, bò con, bò giống, bò đực…. đều đắt khách chẳng kém.

 

Bò Úc rẻ, bò Úc an toàn vì chăn thả tự nhiên và chất lượng được giám sát kỹ theo đúng những tiêu chuẩn ngặt nghèo của Úc. Đó là lý do tỷ lệ bò Úc nhập khẩu vào Việt Nam mấy năm qua tăng theo cấp số nhân. Và không chỉ Việt Nam, các nước Trung Đông hay Trung Quốc cũng tranh thủ “hốt” bỏ Úc về bán kiếm lời. Bò mẹ, bò sữa, bò con, bò giống, bò đực…. đều đắt khách chẳng kém.

Đàn bò Úc tại một nông trại ở TP. Koyuga, Úc.

Hiển nhiên, không phải bò nào cũng ngon, có đủ loại từ thượng vàng đến hạ cám, dù bò nào cũng nuôi ở Úc. Theo chân một doanh nghiệp Việt Nam sang tận Úc “săn” bò, mới thấy để có con bò ngon rẻ, thật cũng lắm nhiêu khê.

* Tiền nào của đó

Một trong những bang có ngành nông nghiệp phát triển nhất ở Úc là Victoria - bang có thủ phủ là TP.Melbourne xinh đẹp. Tuy vậy, chúng tôi phải mất nhiều giờ di chuyển bằng xe hơi từ trung tâm TP.Melbourne đến các trang trại thuộc thành phố Koyuga, cách Melbourne khoảng 300-400km.

Dây chuyền vắt sữa bò tại một trang trại.

 Làm nông ở Úc dĩ nhiên “sướng” hơn ở Việt Nam (và nhiều nước khác). Những trang trại trồng cỏ nuôi bò rộng có khi lên đến hàng trăm hécta, trải dài hàng chục km. Bò từng đàn từng đàn được thả tự nhiên trên đồng cỏ không cần người chăn, trên tai mỗi con đeo chip để chủ trại theo dõi nguồn gốc, quá trình sinh trưởng, số lần chích ngừa, bệnh tật… Những cánh đồng cỏ xanh hoa vàng rực rỡ trải dài mút tầm mắt, đến mùa đông, nông dân Úc lại cuộn cỏ thành những búi lớn trên đồng để bò ăn dần, xen kẽ với các thức ăn khác.

 Chủ một trang trại bò tại Koyuga mà chúng tôi ghé thăm là một nông dân trong gia đình đã có truyền thống nuôi bò đến đời thứ 3, tên là Harry. Harry cho biết, khi còn trẻ cũng lăn lộn nghề này nghề nọ, nhưng khi có tuổi, ông quay về trang trại gia đình, nối nghiệp nuôi bò của cha ông. Trang trại của Harry thuộc loại lớn, nhưng nhân sự rất ít do máy móc đảm đương phần lớn, từ khâu trộn thức ăn, chăm sóc bê đến vắt sữa và sơ chế sữa.

Một dây chuyền giết mổ bò Úc tại một doanh nghiệp gần TP. Melbourne.

 Trại của Harry như nhiều trang trại nuôi bò Úc khác, làm “trọn gói” từ khâu nuôi bò giống, chăm sóc bê, nuôi bò thịt… Harry có một khu vực riêng để vắt và sơ chế sữa trước khi chuyển sữa đi bán chỗ khác. Một mình ông quản mọi thứ mà vẫn khỏe re vì máy móc hỗ trợ nhiều. Có máy cho bê uống sữa và theo dõi quá trình sinh trưởng, máy cho bò ăn, máy vắt sữa, máy sơ chế sữa, máy trộn thức ăn… Bò thịt nuôi lớn thì bán, rất đắt hàng vì ngoài tiêu thụ nội địa thì có đến hơn 100 nước đang nhập khẩu bò Úc. Sữa cũng làm đến đâu bán đến đấy vì hàm lượng dinh dưỡng trong sữa bò Úc cao, thị trường cũng ưa chuộng. Mỗi con bò sữa mỗi ngày cho 30-45 lít sữa. Bộ Nông nghiệp của Úc rất “khó chịu” nên chất lượng bò cao. Thêm nữa, do được chăn thả tự nhiên trên những cánh đồng cỏ bạt ngàn nên thịt bò Úc thơm ngon có tiếng.

“Cháy” hàng bò Úc

Nhu cầu mua bò thịt từ hơn 100 nước, như: Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga, Malaysia…, đặc biệt là những nước theo đạo Hồi, vốn không ăn thịt heo, đã khiến bò Úc sản xuất đến đâu bán đến đấy, nhưng không phải trại nào cũng có thể xuất khẩu bò trực tiếp. Thông thường, bò Úc đi các nước thông qua một số công ty trung gian, chuyên mua gom bò khắp vùng về rồi bán cho khách nước ngoài. Dĩ nhiên, để được Hải quan Úc cấp giấy phép xuất khẩu bò, các doanh nghiệp này cũng phải đáp ứng được những quy chuẩn ngặt nghèo và thường xuyên được giám sát chặt chẽ từ chất lượng đến dịch bệnh để đảm bảo bò Úc xuất ra khỏi biên giới không làm hổ danh nước Úc.

Quy định về giết mổ bò ở Úc rất ngặt nghèo, toàn bộ được thực hiện trong môi trường lạnh. Sau khi pa lóc, thành phẩm được đóng gói và xuất lên container ngay.

Cách trang trại của Harry hơn 100km là trang trại mua gom và trung chuyển, xuất khẩu bò cũng rộng lớn không kém. Chủ doanh nghiệp có lối làm ăn chuyên nghiệp, thường xuyên tiếp khách mua bò từ Trung Quốc, các quốc gia vùng Trung Đông và gần đây là Việt Nam nên nhanh chóng cung cấp đầy đủ những giấy tờ cần thiết và hướng dẫn thủ tục. Trang trại này chuyên cung cấp bò thịt nguyên con nên nếu nhập đủ số lượng, sẽ có chuyên gia từ Bộ Nông nghiệp của Úc theo sang để hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Richard, chủ doanh nghiệp nói, giá bò thịt trung bình khoảng 3USD/kg cho loại bò nặng 500kg. Bò Úc có nhiều giống, như: Brahman, Angus, Limousin, Charolais… Thông thường, các quốc gia như Việt Nam hay Trung Quốc chuộng giống bò Brahman vì giá rẻ, Trung Quốc có thể mua loại bò 200kg về vỗ béo lên 500kg và giết thịt. Vài năm gần đây, do nhu cầu sử dụng thịt bò Úc tăng quá cao nên không dễ gì mua được bò thịt giống Brahman do hàng có đến đâu, Trung Quốc “hốt” đến đấy. Úc còn có giống bò thịt Angus chất lượng thịt rất ngon, nhưng giá mắc nên mấy quốc gia giàu mới chuộng. Thêm vào đó, còn tùy độ tuổi của bò, thời điểm mua mà giá bò thịt dao động khác nhau, từ đó chất lượng thịt cũng khác nhau. Trong các chợ hay siêu thị ở Úc, thịt bò dao động từ 15-22 AUD/kg thịt phile, có loại lên đến 30-40 AUD/kg.

Bò nuôi trên trang trại ở Úc đều gắn chíp vào tai để theo dõi quá trình sinh trưởng.

Tại Việt Nam, giá bò Úc bán đại trà tại các siêu thị có thể chỉ trên dưới 300 ngàn đồng/kg, tuy nhiên, chất lượng không bằng các loại thịt nhập khẩu nguyên miếng giá 30-40 USD/kg trong một vài siêu thị bán hàng nhập khẩu. Những ngày ở Melbourne, chúng tôi còn đến thăm một nhà máy giết mổ, phân mảnh bò thịt, tham quan đầy đủ các công đoạn giết mổ bò, phân mảnh, ép chân không, đông lạnh… để cho lên container xuất đi. Một quy trình ngặt nghèo khép kín không khác gì quy trình nuôi, với thị trường ngày càng trải rộng khắp thế giới. Tùy theo vị trí miếng thịt, bò đã phân mảnh cũng có giá cao thấp tùy chất lượng con bò, thời gian nuôi, bò tơ hay bò già, bò đực hay bò cái. Không quan tâm bạn là ai, chỉ cần trả đủ tiền, có thể nhập bao nhiêu tùy thích trừ những lúc khan hàng.

Nhập khẩu đại trà

Trong vài năm gần đây, một số doanh nghiệp Việt Nam đã sang tận Úc mua bò về giết mổ rồi bán, do nguồn bò trong nước khan hiếm. Dù quy trình phức tạp và yêu cầu cao, song nhập bò Úc về mổ thịt rồi bán vẫn lãi hơn so với nhập bò từ Thái Lan hay Campuchia. Từ những công ty lớn như Vissan (TP.Hồ Chí Minh) hay Dofico (Đồng Nai), đến những doanh nghiệp tư nhân mới mở như Trung Đồng đã chi hàng chục triệu USD để nhập bò về. Có nơi nhập bò giống về nhân giống rồi thuê nông dân nuôi thả, có nơi chỉ nhập bò thịt về giết mổ, có nơi nhập bò sữa… Một con bò mẹ có giá trung bình từ 3 - 4 ngàn USD và mỗi lần mua phải mua số lượng nhiều, nên số tiền chi ra cho thịt bò Úc không hề nhỏ. Để được nhập khẩu, các nhà kinh doanh trong nước phải xây dựng khu nuôi nhốt bò, nhà máy giết mổ theo tiêu chuẩn Úc. Toàn bộ các khâu này đều có sự giám sát của chuyên gia Úc từ khi khởi động đến khi hoạt động. Úc yêu cầu các nhà giết mổ phải đảm bảo theo quy trình giết mổ nhân đạo, tức là không được làm cho con vật bị hoảng loạn, stress… quy trình phải hoàn thiện từ khi vận chuyển đến giết mổ.

Đoàn DN Đồng Nai tham quan nhà máy giết mổ.

Bộ Nông nghiệp Úc rất quan tâm, hỗ trợ và kiểm soát rất kỹ khâu nuôi bò, bán bò nhằm để giữ danh tiếng cho bò Úc trong bối cảnh phải cạnh tranh gay gắt với bò New Zealand, bò Mỹ, nên chỉ cần có chút băn khoăn nào về chất lượng, dù ở quốc gia nào, là quan chức Bộ Nông nghiệp Úc liền lên tiếng, chứng minh con bò Úc an toàn, đáng tin cậy. Một cách làm ăn chuyên nghiệp và đầy trách nhiệm, có lẽ vì thế nên nông dân Úc ai nấy trông đều hồng hào và hạnh phúc, vì bò nuôi đến đâu bán đến đấy, lại được Chính phủ khuyến khích hỗ trợ đủ đường.

Vi Lâm